بورس ایستاده در غبار
رقیه ندایی|
بورس تهران از سطح روانی 2.3 میلیونی فاصله گرفت و با کاهش ادامه‌دار شاخص سعی در تثبیت موقعیت 2.1 میلیونی دارد که در این تثبیت می‌تواند برای سهامداران سخت و طاقت‌فرسا باشد؛ چراکه قیمت‌ها در بازار نیز تا حدودی تثبیت می‌شوند و خبری از سود آنچنانی و جهش قیمتی نیست؛ البته با توجه به شرایط بازار این عدم سودآوری چند ماهی ادامه خواهد یافت و پس از آن با تغییر سیاست‌های دولت و عدم دخالت در بازار سرمایه و قیمت‌گذاری دستوری شاهد روزهای بهتری خواهیم بود. چندی پیش مصوبه افزایش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها و به دنبال آن تثبیت قیمت دلار در محدوده 50 هزارتومان باعث شد که سرمایه‌گذاران بازار سرمایه تا حدود زیادی نسبت به شرایط این بازار دلسر دشوند و به نوعی اطمینان چندانی نسبت به ثبات شرایط نداشته باشند.
نرخ خوراک پتروشیمی‌ها به صورت محرمانه و در روز 17 اردیبهشت ماه تعیین شده بود اما این مصوبه 51 روز بعد در بازار منتشر شد که بررسی اطلاعات نشان می‌دهد در این مدت به جز افراد دارای رانت همه در زیان بودند و تنها افرادی که از رانت اطلاعاتی بهره می‌برند توانستند شرایط بهتر و سودآوری داشته باشد. اغلب افراد دارای رانت در همان زمان یعنی 17 اردیبهشت ماه با سود بسیار بالا از دایره معاملات خارج شدند و بورس تهران پس از روزهای منفی سخت و سنگینی را تجربه کرد. منفی‌های اخیر بورس تنها زیر سر دولت و مسوولان مربوطه است چراکه با دخالت و دستکاری سعی کردند نرخ خوراک پتروشیمی‌ها تعیین کنند و پس از آن این نرخ 51 روز پنهان نگه داشته شد و پس از آن این نامه توسط برخی از افراد منتشر شد و هیچ مسوولی در کشور مسوولیت نامه را برعهده نگرفت.
نکته قابل توجه اینجاست که نامه به امضای معاون اول رییس‌جمهور رسیده بود اما آنطور که گفته شد رییس‌جمهور و رییس سازمان بورس از این نامه خبر نداشتند که خود جای تعجب دارد! در اصل سازمان باید پیگیر نرخ خوراک می‌شد و این بی‌خبری نشان می‌دهد که سازمان بورس در غار تنهایی خود فرورفته و هر چند وقت یک‌بار اگر زمانی داشته باشد درخصوص اخبار مختلف اظهارنظر می‌کند. از سوی دیگر دلار به حدود 50 هزار تومان رسیده است و تنها در برخی از روزها نوسان دو هزار تومانی دارد.
درست است بازار سرمایه با نرخ دلار نیمایی معامله می‌شود اما این بازار بیشترین تاثیر خود را از دلار بازار آزاد می‌گیرد و همواره سعی دارد با نرخ دلار همبستگی و همراهی داشته باشد. در نتیجه کاهش قیمت دلار باعث شده که سهامداران در معاملات خود کمی دست نگه دارند تا بازار دلار نیز به قطعیت برسد و بازار سرمایه نیز بتواند همسو با این بازار واکنش نشان دهد. به‌طور کلی سهامداران نسبت به بازار سرمایه و حواشی آن بی‌اعتماد هستند و این بی‌اعتمادی باعث می‌شود که پول وارد بازارسرمایه نشوند و سهامداران نسبت به کلیت بازار بی‌اعتماد باشند. عدم ورود پول باعث می‌شود که رشد خاصی در بازار نداشته باشیم و شرایط روی پاشنه بچرخد و به نوعی آرامش توام با نبود پول در بازار سرمایه احساس شود.
تاثیر سیاست‌گذاری روی بازار
پیام الیا‌س‌کردی، کارشناس بازار سرمایه به «تعادل» گفت: به عقیده من مدت‌هاست که بازار سرمایه می‌خواهند خود را با قیمت دلار مچ کند. یادمان باشد در بازاری کار می‌کنیم که پسرو است و این بازار همیشه در انتظار اتفاقات و شرایط بازار دلار است که واکنش نشان دهد.این واکنش‌ها اصولا بیش واکنش است؛ مثلا زمانی که دلار در بازارهای رسمی به سقف خود رسیده، بورس از آن بازدهی عبور می‌کند و زمانی که پایین می‌آید و اصلاح می‌کند باز هم یک واکنش می‌دهد. وی ادامه داد: حدودا شش هفته‌ای می‌شود که روند معاملات بازار تکراری است و دلیل آن واضح است. قیمت دلار در کانال دو هزارتومانی بالا و پایین می‌شود و به نوعی درجا می‌زند.یک مثال طنز نیز وجود دارد که می‌گویند «بازاری که بالا نره می‌ریزه» این مثال در بازار ما صحت دارد. اگر شرایط بازار سرمایه صعودی نباشد به علت اینکه دارایی بسیار راحتی است برای نقدکردن و بهترین راه جذب نقدینگی است و به همین علت بسیار تند واکنش‌هایی با موج مثبت و منفی به وجود می‌اید.
الیا‌س‌کردی در توصیه‌ای به سهامداران گفت: به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران در انتظار سه یا چهار ماه آینده هستند احتمالا با نتاج جذابی روبرو نشوند؛ تصمیمات دولت روی مدل رفتار و روند سهام تاثیرگذار خواهد بود و اینها یک مقدار زیادی روندها را تغییر دهد. این تصمیمات اصولا با اهدافی غیر از تابلو گرفته می‌شود که این موضوع آسیب زننده می‌تواند باشد. در کوتاه‌مدت جنس تصمیمات دولت و قیمت دلار روی بازار تاثیرگذار است اما در سرمایه‌گذاری بلندمدت سود خوبی به سهامداران خواهد رسید.
دلسر شدن سهامداران نسبت به بازار
بهمن فلاح، کارشناس بازار سرمایه توضیح داد: متاسفانه با توجه به شرایط حاکم در بازار ما نمی‌توانیم انتظار رشد بورس را در مقطع فعلی داشته باشیم. تا زمانی که ابهاماتی که در بازار وجود دارد و عدم اطمینانی که شکل گرفته مرتفع نشود، طبیعتا ما نمی‌توانیم شاهد ورود نقدینگی به بازار، افزایش ارزش معاملات و مثبت شدن بازار باشیم. وی ادامه داد: این فضای نااطمینانی و پر از ابهام نتیجه تصمیمات متناقض متولیان اقتصادی کشور و عدم کارآیی و تقارن اطلاعات در بازار سرمایه و بین ذینفعان است که این شائبه به وجود آمده که بازار ما به یک بازار رانت‌محور یا بازار رانتامنتال تبدیل شده و کارآیی خود را از دست داده است.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: طبیعتا افشای مصوبه افزایش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها که تا تاخیر انجام شده و این عدم تقارن اطلاعاتی باعث شده که بسیاری از اهالی بازار نسبت به کارا بودن بازار و توزیع عادلانه بازار دلسرد شوند.بنابراین این مساله باعث می‌شود خروج نقدینگی از بازار صورت بگیرد و طبیعتا ورود نقدینگی و رشد ارزش معاملات در این فضا مقدور نیست. فلاح تشریح کرد: متاسفانه علاوه بر این مسائل مطرح شده در حوزه سیاست‌های ارزی هم همچنان ابهاماتی وجود دارد به و به نوعی در این بازار نیز قیمت‌گذاری دستوری ارز برای صنایع ما مشکل ساز شده که به‌طور نمونه صنعت پالایشی و بقیه صنایع برای تسعیر ارز خود مشکل دارند.
این موضوعات باعث می‌شود که کلیت بازار تحت تاثیر قرار بگیرد و از این محل نیز جذابیت بازار ما کاهش یابد. این کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: این سیاست‌های مبهم و متناقض با ماهیت اقتصاد ما که بیشتر جنبه تثبیت مصنوعی قیمت‌ها را دارد، فعلا بیشترین ضربه را به بازار سرمایه زده و باعث شده یک رکودی در بازار حاکم شود.طبیعتا در این فضا ما نمی‌توانیم انتظار رشد بازار و سودآوری با ثبات و متناسب صنایع را داشته باشیم.
وی در نهایت گفت: بنابراین انتظار رشد خاصی را از بازار نمی‌توانیم داشته باشیم و شاخص کل هم در همین بازه دو میلیون و ۱۵۰ تا دو میلیون ۲۰۰ نوسان داشته باشد و اگر که شانس بیاوریم ارزش معاملات بیش از این کاهش پیدا نکند ما باید فعلا منتظر این باشیم که اخبار و سیگنال‌های مثبتی را در بازار ببینیم از جمله همین تغییر سیاست‌های ارزی، تغییر قیمت‌گذاری دستوری که در صنایع ما شدت پیدا کرده است و رفع ابهام در مساله افزایش نرخ خوراک. اگر این ابهامات برطرف شود ما می‌توانیم در مردادماه اثرات آن را در بازار سرمایه ببینیم.
سومین روز ریزش بورس
در معاملات روز دوشنبه شاخص بورس تهران 17 هزار و 828 واحد نسبت به روز کاری گذشته پایین‌تر ایستاد و تا سطح 2 میلیون و 158 هزار و 529 واحد پایین آمد.شاخص کل هم وزن بورس نیز با کاهش 9 هزار و 965 واحدی در رقم 760 هزار و 857 واحدی ایستاد.شاخص کل فرابورس نیز با ریزش 269 واحدی به رقم 28 هزار و 20 واحد رسید. همچنین شاخص هم وزن فرابورس با کاهش 2 هزار و 255 واحد به سطح 140 هزار و 392 واحد رسید. روز دوشنبه خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار سهام برای پنجمین روز متوالی منفی شد و 854 میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شد که نسبت به دیروز 3.5 برابر معادل 256 درصد افزایش یافته است.
در این روز نماد وبملت بیشترین خروج را داشت که ارزش آن 84 میلیارد تومان بود. پس از وبملت، نمادهای فارس، سیلام و شپنا بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند. بر اساس گزارش اکوایران؛ در سومین روز کاری هفته گروه پالایشی قرمزترین گروه بازار در میان گروه‌های بزرگ بازار بود. نمادهای میدکو، وبملت و کگل نمادهای قرمزپوش بورس بودند که بیشترین اثر را در افت شاخص کل بورس داشتند. در مقابل پارس، خزامیا و ونوین نمادهایی بودند که اثر مثبت بر شاخص داشتند.
در فرابورس نیز نمادهای وسپهر، آریا و هرمز بیشترین اثر کاهنده را بر شاخص داشتند و نمادهای کگهر، ارفع و فغدیر بیشترین اثر افزایشی را بر شاخص کل فرابورس داشتند.در بین نمادهای پرتراکنش بورس نیز شهر بیشترین تراکنش را داشت و وبملت و دانا در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. در فرابورس نیز کتوسعه، دی و فرود بیشترین تراکنش را داشتند.
روز دوشنبه ارزش معاملات کل بازار سهام به 259 هزار و 90 میلیارد تومان رسید. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه 248 هزار و 622 میلیارد تومان بود که 96 درصد از ارزش کل معاملات بازار را در این روز شامل می‌شود. ارزش معاملات خرد نیز با کاهش 3 درصدی به نسبت روز معاملاتی قبل به رقم 6 هزار و 532 میلیارد تومان رسید. در معاملات روز دوشنبه نماد وبملت بیشترین ارزش معاملات بازار سهام را به خود اختصاص داد که ارزش معاملات آن 151 میلیارد تومان بود.
پس از وبملت، دانا بیشترین ارزش معاملات را داشت و خزامیا رتبه سوم بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص داد و پس از آن، دو نماد خگستر و فایرا در رتبه‌های بعدی بیشترین ارزش معاملات قرار گرفتند. در حجم معاملات نیز سهام دی با تعداد 588 میلیون و 665 هزار و 954 سهم در صدر قرار گرفته است. وبملت در رتبه دوم بیشترین حجم معاملات بازار قرار گرفت و رتبه سوم به دانا تعلق داشت. دو نماد شستا و خودرو نیز در رتبه‌های بعدی بیشترین حجم معاملات بازار قرار داشتند. در معاملات دوشنبه، 70 نماد صف خرید داشتند و 104 نماد با صف فروش مواجه بودند. مجموع ارزش صف‌های خرید با افت 51 درصدی نسبت به روز کاری قبل به 387 میلیارد تومان کاهش یافت و مجموع ارزش صف‌های فروش نیز با کاهش 28 درصدی به 265 میلیارد تومان رسید.
