چند وقتی می‌شود که شاخص کل بورس روی مدار نزولی است و در چهارمین روز هفته بزرگ‌ترین سقوط بازار رقم خورد. براساس آمار شاخص بورس تهران 30 هزار و 161 واحد نسبت به روز کاری گذشته پایین‌تر ایستاد و تا سطح 2 میلیون و 128 هزار و 373 واحد پایین آمد.ریزش 30 هزار واحدی بزرگ‌ترین سقوط شاخص در یک ماه اخیر است. شاخص هم وزن نیز بزرگ‌ترین ریزش در یک ماه اخیر را ثبت کرد.
به عقیده بسیاری از کارشناسان در شرایط ارزندگی بازار، علت این ریزش مشخص نیست و باید مشکل را در بدنه بازار جست‌وجو کرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد وضعیت بنیادی بورس و بازارهای جهانی نسبتا خوب است و مشکل اصلی را باید در بدنه بازار و دولت یافت. عواملی مانند دستکاری، دخالت و قیمت‌گذاری دستوری باعث شده بازار سرمایه روند بسیار بدی را تجربه کند هر روز شاهد افت بیش از پیش شاخص باشیم. علت دستکاری و دخالت دولت در بورس مشخص نیست و بسیاری از کارشناسان عقیده دارند که این دستکاری و دخالت دولت برای جبران کسری بودجه است.
از سوی دیگر مشخص نیست چرا سازمان بورس سکوت اختیار کرده و در این ریزش‌های سنگین شاهد جلسات معارفه برای عرضه اولیه هستیم؛ سوال اینجاست که بازار در این شرایط توان‌پذیریش عرضه اولیه را دارد؟ بهتر است به جای عرضه اولیه سازمان بورس به عنوان متولی و ناظر به فکر بهتر کردن شرایط و نبود رانت در بازار باشیم. حسن حسین‌نیا، کارشناس بازار سرمایه در صفحه خود نوشت: «مشکل اصلی بازار سرمایه در ریسک‌های سیستماتیک و وضع قوانین جدید که به کاهش سودآوری و حتی زیان‌سازی شرکت‌ها می‌انجامد در کنار تفکر مدیریت سازمان بورس و عملکرد افتضاح آقای عشقی از اردیبهشت ماه اخیر می‌باشد.
مدیریت بد در پروژه عطش کشی و عدم نظارت بر عملکرد حقوقی‌ها در فروش آبشاری از ۱۳ تا ۱۸ اردیبهشت و همچنین عدم حمایت از حقوق ذینفعان در برابر قیمت‌گذاری دستوری، کارنامه بدی از ایشان به جا گذاشته که عملکرد ایشان در زمینه گسترش ابزارهای مالی را نیز تحت الشعاع قرار داده است .در روند رشدی بازار در فروردین و اردیبهشت هر قدر که توصیه شد به جای عطش کشی نسبت به عرضه اولیه اقدام شود گوش آقای عشقی بدهکار نبود و حال که بازار با بحران نقدینگی مواجه شده با قطار عرضه‌های اولیه مواجهیم!»
تاثیر اخبار روی بازار
مدت زیادی از ایجاد چالش پتروشیمی‌ها برای بورس تهران به واسطه اعلام نرخ جدید خوراک پتروشیمی‌ها نگذشته است و به نظر می‌رسد که با شفاف‌سازی بفجر و شیراز، بار دیگر این چالش رنگ جدیدی به خود گرفته باشد. با وجود اینکه طی روزهای گذشته بارها امید تازه‌ای از سمت سیاستگذاران در رابطه با احتمال تغییر این نرخ ایجاد شد و توانست تا حدی شوک منفی وارد شده به بدنه بازار سهام را کمرنگ کند اما اتفاقات اخیر نشان می‌دهد که گویا دولت به دلیل کسری بودجه خود پافشاری زیادی برای قطعی کردن نرخ ۷ هزار تومانی برای خوراک پتروشیمی‌ها دارد.
شرکت فجر انرژی خلیج فارس با انتشار یک شفاف‌سازی در سامانه کدال از ابلاغ این نرخ به پتروشیمی‌ها خبر داد تا این موضوع به یک قطعیت در بازار سرمایه تبدیل شود و نگرانی از بابت کاهش سودآوری برخی پتروشیمی‌ها به خصوص متانول‌سازان به اوج خود برسد.این اتفاق اگرچه تنها شامل برخی صنایع از جمله صنعت پتروشیمی، فلزات اساسی، سیمانی و صنایع انرژی‌بر می‌شود اما رفتار سیاستگذار در رابطه با مسائل حیاتی برای صنایع مهم کشور که از پایه‌های توانایی اقتصادی و ارزی کشور هستند این سیگنال را به دیگر گروه‌ها منتقل می‌کند که سهامداران دیگر گروه‌ها نیز بایستی هر لحظه با چشم تردید به آینده بنگرند و ریسک سیاست‌گذاری خلق‌الساعه و دولت بی‌پول را در تحلیل‌های خود بگنجانند. این تصمیمات دولت و دستکاری دستوری در بازار باعث می‌شود که بورس ماهیت اصلی خود را کنار بگذارد و با رانت و دستور اداره شود؛ درحالی که ماهیت بورس شفافیت است و هر رانت یا دخالت می‌تواند روند بازار را برهم بزند و به نوعی شرایط این بازار را وخیم کند و در نهایت نقدینگی وارد بازار نمی‌شود و بورس نیز کج‌دار و مریز پیش می‌رود.
بازار از دریچه معاملات
شاخص بورس تهران 30 هزار و 161 واحد نسبت به روز کاری گذشته پایین‌تر ایستاد و تا سطح 2 میلیون و 128 هزار و 373 واحد پایین آمد. ریزش 30 هزار واحدی بزرگ‌ترین سقوط شاخص در یک ماه اخیر است. شاخص هم وزن نیز بزرگ‌ترین ریزش در یک ماه اخیر را ثبت کرد.شاخص کل هم وزن بورس با کاهش 14 هزار و 270 واحدی در رقم 764 هزار و 587 واحدی ایستاد. شاخص کل فرابورس نیز با ریزش 424 واحدی به رقم 27 هزار و 595 واحد رسید. همچنین شاخص هم وزن فرابورس با کاهش 3 هزار و 186 واحد به سطح 137 هزار و 202 واحد رسید.
روز سه‌شنبه خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار سهام برای ششمین روز متوالی منفی شد و هزار و 693 میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شد که نسبت به دیروز تقریبا دو برابر و معادل 98 درصد افزایش یافته است. طی دو روز اخیر نماد وبملت بیشترین خروج را داشت که ارزش آن 92 میلیارد تومان بود. پس از وبملت، نمادهای شبندر و خکمک بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند.در سوی دیگر، بیشترین ورود پول حقیقی به نمادهای ناما، ونیرو و حفاری اختصاص داشت.
در این روز اکثر نمادهای و گروه‌های بازار قرمزپوش بودند. نمادهای فولاد، فملی، میدکو، شستا، شپنا، خودرو و وبملت نمادهای قرمزپوش بورس بودند که بیشترین اثر را در افت شاخص کل بورس داشتند. در مقابل ونیرو، البرز و خپویش نمادهایی بودند که اثر مثبت بر شاخص داشتند. در فرابورس نیز نمادهای آریا، وسپهر و هرمز بیشترین اثر کاهنده را بر شاخص داشتند و نمادهای فغدیر، غگلپا و کگهر بیشترین اثر افزایشی را بر شاخص کل فرابورس داشتند.
در چهارمین روز کاری هفته ارزش معاملات کل بازار سهام به 12 هزار و 664 میلیارد تومان رسید. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه 681 میلیارد تومان بود که 5 درصد از ارزش کل معاملات بازار را در این روز شامل می‌شود. ارزش معاملات خرد نیز با افزایش 23 درصدی به نسبت روز معاملاتی قبل به رقم 8 هزار و 50 میلیارد تومان رسید. در معاملات این روز نماد وبملت بیشترین ارزش معاملات بازار سهام را به خود اختصاص داد که ارزش معاملات آن 154 میلیارد تومان بود.
پس از وبملت، خودرو بیشترین ارزش معاملات را داشت و شبندر رتبه سوم بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص داد و پس از آن، دو نماد خکمک و شپنا در رتبه‌های بعدی بیشترین ارزش معاملات قرار گرفتند.در حجم معاملات نیز سهام دی با تعداد 591 میلیون و 695 هزار و 851 سهم در صدر قرار گرفته است. شستا در رتبه دوم بیشترین حجم معاملات بازار قرار گرفت و رتبه سوم به خودرو تعلق داشت. دو نماد حفارس و خساپا نیز در رتبه‌های بعدی بیشترین حجم معاملات بازار قرار داشتند.
در معاملات سه‌شنبه، 55 نماد صف خرید داشتند و 191 نماد با صف فروش مواجه بودند. مجموع ارزش صف‌های خرید با افت 39 درصدی نسبت به روز کاری قبل به 236 میلیارد تومان کاهش یافت و مجموع ارزش صف‌های فروش نیز با افزایش 103 درصدی به 537 میلیارد تومان رسید.
