جنگلهای مانگرو با حدود ۱۰ میلیون هکتار مساحت در دنیا زیستگاه امنی برای هزاران پرنده آبزی و کنار آبزی و گونههای آبی است که بیشترین پراکنش را در سواحل رودخانهها و دریاهای مناطق نیمه استوایی دارند.
آبهای نیلگون خلیج فارس در بخش هرمزگان و نایبند در بوشهر مامن درختانی است که نحوه زیست و رشدشان بیشتر شبیه معجره است، درختانی که ریشه سیاه آنها در هوا معلق است و گویی بدنه و تاج سبزشان به آنها تکیه کرده، اگر زمان بیشتری را در کنار این درختان بگذرانی میبینی که زمان مد (بالا آمدن آب) زیر آب رفته و هنگام جزر (پایین رفتن آب) از آب خارج میشوند؛ این معجزه خداوند است که با هر جزر و مدی زمینه برای زیست هزاران پرنده فراهم میشود.
اینها همان درختان مانگرو هستند درختان شور پسندی هستند که در حد فاصل خشکی و دریا در مناطق جزر و مدی در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری رشد میکنند، ۱۰۷ گونه مانگرو وجود دارد که دو گونه آن به نامهای حراء و چندل در ایران وجود دارد. پراکندگی جنگلهای مانگرو در ایران در سه استان هرمزگان، سیستان و بلوچستان و بوشهر است که در بوشهر سه منطقه نایبند، بردستان و مل گنزه وجود دارد که ناییند بزرگترین جنگل حراء در بوشهر است که ۳۹۰ هکتار وسعت دارد. معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیطزیست با تاکید بر لزوم ایجاد مرکز بینالمللی حفاظت از مانگروها گفت: در سه دهه اخیر در ایران بیش از هشت میلیون اصله نهال حرا در سواحل جنوبی ایران کاشته شد.
مجتبی ذوالجودی اظهار داشت: حضور نمایندگان کشورها در این جلسه مهم به منظور بحث و بررسی در موضوع حفاظت از جنگلهای مانگرو، بسیار ارزشمند است و نشان میدهد که حفاظت از اکوسیستمهای مانگرو به عنوان یک مساله برجسته بینالمللی شناخته شده است و افکار جهانی به این موضوع توجه ویژهای دارد. معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیطزیست ادامه داد: همه ما میدانیم که اکوسیستمهای مانگرو به عنوان یکی از زیست بومهای مهم ساحلی در جهان، از نظر اکولوژیکی و حفاظتی بسیار ارزشمند هستند. آنها به عنوان پشتیبان اصلی برای حفظ تنوع زیستی، محافظت از سواحل در برابر سیلاب و حفاظ ساحلی عمل میکنند. همچنین، این اکوسیستمها در کاهش اثرات تغییر اقلیم و جذب و ترسیب کربن بسیار موثر هستند.
مجموع پوشش جنگلی حرا در ایران حداقل ۱۹۲ کیلومتر مربع است
ذوالجودی گفت: مجموع پوشش جنگلی حرا در ایران حداقل ۱۹۲ کیلومتر مربع است. ایران یکی از کشورهایی است که در آن جنگلهای حرا به دلیل دمای سرد زمستان، به شمالیترین حد پراکنش خود میرسند. بزرگترین تودههای حرا در ایران در بخش جنوبی در آبهای ساحلی حفاظتشده جزیره قشم در خلیج فارس به وجود میآیند. او اضافه کرد: جنگلهای حرا در منطقه قشم و سواحل هرمزگان از مهمترین اکوسیستمهای طبیعی جنوب غربی آسیا هستند و به عنوان ذخیرهگاه زیست کره در یونسکو به ثبت رسیدهاند. گونه حرا به افتخار طبیب و دانشمند بزرگ ایرانی، ابوعلی سینا نامگذاری شده و این نامگذاری نشان از تلاشهای ایرانیان در حفظ و مراقبت از جنگلهای مانگرو و اهمیت و جایگاه ویژه آن نزد ایرانیان دارد. معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیطزیست اظهارداشت: جمهوری اسلامی ایران برای حفظ جنگلهای حرا اهمیت زیادی قائل است.
در چند دهه گذشته، مطالعات مهمی در این زمینه در کشور صورت گرفته که در این خصوص میتوان برآورد جذب و ترسیب کربن جنگلهای مانگروی ایران، ارزشگذاری اکولوژیکی جنگلها و شناسایی تنوع زیستی و تعیین مکانهای مناسب برای کاشت نهالها را مثال زد. ذوالجودی افزود: توسعه این جنگلها از طریق کاشت نهال با مشارکت بخشهای دولتی، صنایع و سازمانهای مردم نهاد صورت گرفته است و در مدت سه دهه گذشته، بیش از هشت میلیون اصله نهال از گونه حرا در سواحل جنوبی ایران کاشته شده است. همچنین بیش از سه هزار هکتار به وسعت جنگلهای مانگرو ایران به صورت طبیعی در ذخیره گاه زیستکره حرا در نتیجه حفاظت افزوده شد.
باید سیاستهای محلی و ملی را برای تضمین مدیریت پایدار جنگلهای حرا تقویت کنیم
او گفت: از دولت جمهوری خلق چین، کامبوج و ماداگاسکار که پیشنهاد ایجاد مرکز بینالمللی مانگرو را ارایه کردند تشکر میکنم. ما باید سیاستهای محلی و ملی را برای تضمین مدیریت پایدار جنگلهای حرا تقویت کنیم و دولتها باید شیوههای پایداری مانند طرحهای حفاظتی مبتنی بر جامعه را ترویج کنند و معیشتهای جایگزینی را فراهم کنند که متکی به اقدامات مخرب نباشد. همکاری بینالمللی در این تلاش بسیار مهم است. معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیطزیست افزود: جمهوری اسلامی ایران با توجه به تجربیات گسترده خود در زمینه جنگلهای حرا و در راستای قطعنامه ۱۹ چهاردهمین اجلاس کنفرانس طرفهای متعاهد کنوانسیون تالابهای رامسر، آمادگی دارد تا با همکاری نزدیک و به اشتراکگذاری آخرین تجربیات، در تلاشهای بینالمللی برای حفظ، احیاء و استفاده خردمندانه از این سرمایههای طبیعی ارزشمند سهیم باشد.
بر اساس اعلام سازمان حفاظت محیط زیست، اداره ملی جنگلداری و مرتع چین با همکاری شهرداری شهر شنجن به صورت مشترک میزبان مجمع عالیرتبه حفاظت از جنگلهای حرا در شهر شنجن است. این مجمع درباره نقشه راه برای بهبود همکاری جهانی در خصوص جنگلهای حرا و بهویژه ایجاد مرکز بینالمللی حرا در شنجن، که توسط رییسجمهور چین در COP۱۴ کنوانسیون رامسر در سال گذشته اعلام شده بود، بحث و بررسی خواهد کرد.