ما و راس هرم اقتصاد جهاني
يكي از مهم‌ترين پيش‌نيازها براي برنامه‌ريزي درست و تحليل شفاف، آن است كه درك درستي از جايگاه خود، سطح خود و ظرفيت‌هاي‌مان داشته باشيم و در نقطه مقابل تصوير شفافي از ساير كشورها و قدرت‌هاي جهاني داشته باشيم. اقتصاد ايران براي دستيابي به اهداف از پيش تعيين شده‌اش، قبل از هر چيز به واقع گرايي و درك درست از واقعيت‌هاي جهاني و داخلي نياز دارد
يكي از مهم‌ترين پيش‌نيازها براي برنامه‌ريزي درست و تحليل شفاف، آن است كه درك درستي از جايگاه خود، سطح خود و ظرفيت‌هاي‌مان داشته باشيم و در نقطه مقابل تصوير شفافي از ساير كشورها و قدرت‌هاي جهاني داشته باشيم. اقتصاد ايران براي دستيابي به اهداف از پيش تعيين شده‌اش، قبل از هر چيز به واقع گرايي و درك درست از واقعيت‌هاي جهاني و داخلي نياز دارد. رويابافي، شعاردهي، وعده‌هاي بدون پشتوانه و انزوا از جهان به هيچ عنوان كمكي به رشد و پيشرفت اقتصاد ايران نمي‌كند. ضمن اينكه فقدان شفافيت باعث بروز مفاسد گسترده در اقتصاد ايران مي‌شود. بايد بدانيم ساير كشورها براي رسيدن به توسعه به چه عوامل و ظرفيت‌هايي چنگ زده‌اند، سپس از اين الگوها بهره برده و الگوي اختصاصي خود از توسعه را ارائه كنيم. اما در برخي مواقع دلخوشيم كه ما را به عنوان هفدهمين اقتصاد بزرگ دنيا معرفي كرده‌اند و اقتصاد ما را در جايگاه رفيعي قرار داده‌اند، جداي از ترديد در خصوص اين آمار، كسي راجع به صدر جدول صحبتي نمي‌كند. اقتصادي كه ايران را ذيل ديد‌ترين تحريم‌ها قرار داده و ايران هم همواره در برابر آن ايستاده است. ايران اما براي حضور فعال در عرصه جهاني بايد تلاش كند شاخص‌هاي اقتصادي خود را ارتقا بدهد. بد نيست نگاهي به برخي واقعيت‌هاي اقتصاد امريكا داشته باشيم تا مشخص شود در راس هرم اقتصاد جهاني كدام كشور ايستاده است: اعداد و ارقام اقتصادي ايالات متحده حيرت‌انگيز است. از سال ۱۹۹۰ بيش از ۳۰ سال است كه يك چهارم توليد جهان را به خود اختصاص داده است. در واقع از هر 4 ظرفيت توليدي در سطح جهان، يكي مختص امريكاست. با يك چنين ظرفيت توليدي، طبيعي است كه اين كشور در راس هرم جهاني بايستد. اقتصاد ايالت كاليفرنيا با توليد ناخالص ايالتي (GSP) ۳.۴ تريليون دلار تا سال ۲۰۲۱، بزرگ‌ترين اقتصاد در امريكا است اين بزرگ‌ترين اقتصاد ايالتي در جهان است. اگر كاليفرنيا يك كشور مستقل بود، به عنوان پنجمين اقتصاد بزرگ دنيا پس از آلمان و جلوتر از هند قرار مي‌گرفت. بازده و بهره‌‌وري نيروي كار امريكايي‌ها حتي از ژاپني ها و اروپايي‌ها بالاتر است. پنج شركت برتر R&D دنيا در امريكا مستقر هستند و در سال ۲۰۲۱ حدود ۲۰۰ ميليارد دلار صرف تحقيق و توسعه كرده‌اند و به لطف اين تحقيق و توسعه بقيه كشورها و كمپاني‌ها هم نتايج حاصله را در محصولات خود كپي كرده‌اند! (مانند نوآوري‌هاي صنعت IT، تلفن همراه و ..) به اعتقاد بسياري از تحلیلگران و اساتيد اقتصادي، اينكه ما آرزوي فروريختن اقتصاد امريكا را داريم كمي غيرواقع بينانه است.
به طور كلي مي‌توان گفت ارزش كل اقتصاد 20 شهر بزرگ ايالات متحده با مجموع ارزش توليد ناخالص داخلي 60 اقتصاد بزرگ جهان برابري مي‌كند. امريكا بزرگ‌ترين بودجه نظامي را دارد با ۸۰۰ ميليارد و ۶۷۲ ميليون دلار. يعني چهار برابر بزرگ‌تر از چين و بيش از ۱۲ برابر روسيه در صدر اين فهرست قرار گرفته است. اين ميزان هزينه نظامي ايالات متحده امريكا برابر است با ۴۰ درصد كل هزينه‌هاي نظامي در سطح جهان. جالب است بدانيد ساختمان امپاير استيت كه ۱۰۲ طبقه است در سال ۱۹۳۹ و در عرض كمتر از یک سال و ۴ ماه ساخته شده و تا سال ۱۹۷۲ بلندترين برج جهان بوده است. (مقايسه كنيد با پروژه‌هاي فعلي ما) پل بروكلين كه منطقه منهتن و نيويورك را به هم وصل مي‌كند در سال ۱۸۸۲ به بهره‌برداري رسيده است. يك پل معلق وسط دريا با دهانه ۴۸۶ متر. اين در حالي است كه بسياري از پروژه‌هاي عادي در اقتصاد ايران براي اجرا بيش از چند دهه و حتي برخي از آنها نيم قرن وقت صرف كرده‌اند. اين گونه است كه اقتصادهاي بزرگ بر پايه عقلانيت و كار مداوم ساخته شده‌اند و هيچ اقتصادي با شعار پيش نرفته است. ضمن اينكه سيستم قضايي امريكا (و بسياري از كشورهاي توسعه يافته) نيز يكي از مستقل‌ترين و پيچيده‌‌ترين سيستم‌هاي قضايي در جهان را داراست كه بدون اغماض با تخلفات هر فردي در هر جايگاهي برخورد مي‌كند. بر اين اساس كه مفاسد اقتصادي در اين كشور ذيل شديد‌ترين دامنه‌هاي نظارتي قرار دارد و شاهد بروز تخلفات اقتصادي در اين كشور نيستيم (يا حداقل بسيار اندك است).
