معاملات بورس تهران طی دو روز اخیر جان چندانی برای صعود نداشت و در نقطه‌های منفی معامله شد. این روند بازار درحالی است که بازار با شروع اردیبهشت ماه سبزپوشی خود را آغاز کرد و اکنون به عقیده برخی از فعالان بازار سرمایه، تالار شیشه‌ای درحال تعدیل مثبت های خود است تا دوباره به مرحله کف (صفر) برسد. با وجود این شرایط در بازار برخی از تحلیلگران عقیده دارند که این روزها زمانی مناسب برای شروع عرضه اولیه‌ها در بازار است؛ چراکه بهمن ماه
سال گذشته ممنوعیت عرضه اولیه اعلام شد و تا به امروز نیز ادامه داشته است. به گفته این کارشناسان لغو عرضه اولیه باعث شده که نقدینگی وارد چرخه معاملات نشود و سهامداران نیز خرید چندانی نداشته باشند. این صحبت‌ها درحالی انجام می‌شود که عرضه اولیه نقدینگی چندانی وارد بازار نمی‌کند و تنها در یک روز سهامداران با نقدینگی خرد سهامی با تعداد بسیار کم خریداری می‌کنند. تجربه عرضه اولیه‌های پیشین نشان می‌دهد که روزهای عرضه اولیه هسته دچار اختلال می‌شود و از سوی دیگر نقدینگی خرد نیز کار چندانی با شاخص نمی‌کند. اگر بخواهیم واقع‌بین هم باشیم عرضه اولیه نمی‌تواند نقدینگی بسیار سنگین وارد بازار کند؛ تنها با وارد کردن نقدینگی نسبتا خرد شرایط را تغییر می‌دهد و کمی به اعتماد سهامداران اضافه می‌کند. به‌طور کلی بازار سرمایه نیازمند اعتمادسازی است و شاید یکی از راه‌های اعتمادسازی همین عرضه اولیه‌ها باشد؛ اما نکته قابل توجه اینجاست که عرضه اولیه در شرایط منطقی می‌تواند به بازار کمک کند و در شرایط غیرمنطقی و حساس تنها نقدینگی اعتماد را فراری می‌دهد. از ابتدای سال گذشته تا 25 اردیبهشت ماه حدود 20 عرضه اولیه در بازار داشتیم که به جز نمادهای کتوسعه، فصبا، بمولد و تکاردان همگی باقی مثبت دادند. حتی بیشترین بازدهی برای اولین عرضه اولیه با نماد پی‌پاد و پس از نماد شهر بود و به ترتیب عرضه اولیه‌ها از 160درصد تا منفی 24درصد در یک سال توانستند بازدهی کسب کنند. عددهای مثبت سیگنال خوبی برای بازار به جساب می‌آید؛ اما منفی‌ها باعث می‌شود که اشتیاق سهامداران برای خرید عرضه اولیه کاهش یابد. قادر معصومی خانقاه مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس درباره وضعیت عرضه اولیه‌ها و بازگشت آنها گفت: موضوع اینجاست که ما بحث عرضه اولیه را به شکل موقت گفتیم متوقف باشد تا بازار شرایط پذیرش و هضم این مساله را داشته باشد. او ادامه داد: صحبتی هم که اخیرا داشتیم این است که به مرور داریم فضا را باز می‌کنیم و احتمالا اولین عرضه اولیه‌ها حالا اگر امکان داشته باشد در همین اردیبهشت ماه یا نهایتا خرداد ماه از سمت بورس و فرابورس در بازار عرضه شوند. ولی گفتیم که با شرکت‌های با ارزش بازار کوچک شروع کنید که بازار بتواند اینها را هضم کند تا ان‌شاءالله شرایط بازار رو به بهبود رفت شرکت‌های بزرگ‌تر را بتوانیم عرضه کنیم.
شرکت‌های در صف عرضه اولیه
نگران مجوز نباشند
معصومی خانقاه تاکید کرد: زمان دقیق برای بازگشت عرضه اولیه‌ها مشخص نیست به همین خاطر گفتم اواخر اردیبهشت و اوایل خرداد ماه. اینها همه قابلیت تمدید دارد و ما گفتیم تا اطلاع ثانوی متوقف باشد. آن شرکت‌هایی هم که فرآیند پذیرش را طی کردند و منتظر عرضه اولیه هستند من قبلا هم عرض کردم که اگر قرار است موردی تمدید شود و یا مجوزی از سمت سازمان صادر شود ما حاضر هستیم این مجوز را صادر بکنیم که کما فی السابق در حالت انتظار بمانند و به محضی که فضا باز شد این عرضه اولیه انجام شود.
او در پاسخ به این پرسش که آیا به نظر شما خرید عرضه اولیه‌ها با فروش سهام دیگر انجام می‌شود و یا با پول‌های پارک شده، گفت: عرضه اولیه دو وجه دارد. یک وجه این است که سهامدار خرد را درگیر بازار می‌کند و یک‌سری سهامدارهای غیرفعالی که صرفا در حوزه عرضه اولیه‌ها فعال هستند را فعال می‌کند. یک وجه دیگر هم این است که یک بخشی از دارایی افرادی که در بازار سهام دارند را ممکن است درگیر خود کند که سهام بفروشند تا بتوانند عرضه اولیه بخرند. این دو تا وجه را بررسی کردیم تقریبا همدیگر را خنثی می‌کنند ولی در شرایطی که بازار اصطلاحا حالش خوب نیست وجه فروش سهم و خرید عرضه اولیه یک مقداری پررنگ‌تر می‌شود و این باعث می‌شود که ما تردید داشته باشیم در این که عرضه اولیه الان انجام شود یا نشود؟ برای همین برای اینکه این تردید را پوشش دهیم گفتیم فعلا متوقف باشد.
عرضه اولیه‌های جدید در راه بورس
محمود گودرزی مدیرعامل بورس تهران گفت: بورس تهران در حال حاضر بیشتر از 10 هزار میلیارد تومان سهام آماده عرضه اولیه دارد که در صورت بالا رفتن ارزش معاملات بورس عرضه آنها آغاز می‌شود. این موضوع تا حد زیادی به ارزش سهام عرضه اولیه نیز دارد؛ چرا که برخی از عرضه‌های اولیه ارزشی بالغ بر هفت هزار میلیارد تومان دارد که در شرایط حال حاضر بازار گنجایش آن را ندارد. موضوع دیگری که‌این روزها مطرح شده، نگرانی‌ها بابت دخالت برخی افراد در روند معاملات در صورت حذف بازارگردانان است. سهم ارزش معاملات بازارگردانان نسبت به کل ارزش معاملات در بازار دوم بورس تهران تنها 2.5درصد است و این موضوع نمی‌تواند تغییری در نقدشوندگی سهام ایجاد کند. ضمن اینکه قرار نیست بازارگردانی به‌طور کامل و آنی از بین برود.
بازار از دریچه معاملات
در معاملات آخرین روز کاری هفته یعنی چهارشنبه شاخص کل بورس تهران 3 هزار و 902 واحد نسبت به روز کاری گذشته پایین‌تر ایستاد و به سطح 2 میلیون و 264 هزار و 924 واحد رسید. شاخص کل هم‌وزن بورس نیز با افزایش 42 واحدی در رقم 750 هزار و 843 واحدی ایستاد. شاخص کل فرابورس با رشد 93 واحدی به رقم 25 هزار و 193 واحد رسید. همچنین شاخص هم وزن فرابورس با افزایش 489 واحد به سطح 137 هزار و 96 واحد رسید.
روز چهارشنبه برای چهارمین روز متوالی خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار منفی شد و 214 میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شد. در این روز نماد شستا بیشترین خروج پول حقیقی را داشت که ارزش آن 34 میلیارد تومان بود. پس از شستا، نمادهای خودرو، وبملت، شبندر و فملی بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند. در سوی دیگر، بیشترین ورود پول حقیقی به نمادهای سیلام، کرومیت، وتجارت، پترول و حسینا تعلق داشت. روز گذشته فملی بیشترین اثر منفی را بر شاخص داشت و یک تنه 3 هزار و 386 واحد شاخص را پایین کشید. همراه با فمیل، فولاد و کچاد نمادهای قرمز پوش بورس بودند که بیشترین اثر را در افت شاخص کل بورس داشتند. در سوی دیگر نمادهای وامید، سدشت و ملت از نمادهای سبز بودند که اثر مثبت بر شاخص داشتند. در فرابورس نیز نمادهای فزر، توریل و بپاس بیشترین اثر کاهنده را بر شاخص داشتند و نمادهای آریا، حسینا و ودی نمادهایی هستند که اثر افزایشی بر شاخص کل فرابورس داشتند. در بین نمادهای پرتراکنش بورس این روز نماد شستا بیشترین تراکنش را داشت و ذوب و فملی در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. در فرابورس نیز فن افزار، فزر و کرومیت بیشترین تراکنش را داشتند. روز چهارشنبه ارزش معاملات کل بازار سهام به 11هزار و 81 میلیارد تومان رسید. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه 2 هزار و 789 میلیارد تومان بود که 25 درصد از ارزش کل معاملات بازار را در این روز تشکیل می‌دهد. ارزش معاملات خرد نیز با کاهش 2 درصدی به نسبت روز معاملاتی قبل به رقم 3 هزار و 482 میلیارد تومان رسید. در معاملات آخرین روز کاری هفته نماد فن افزار بیشترین ارزش معاملات بازار سهام را به خود اختصاص داد که ارزش معاملات آن 92 میلیارد تومان بود. پس از فن افزار، ثفارس بیشترین ارزش معاملات را داشت و شستا رتبه سوم بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص داد و پس از آن، دو نماد کرومیت و فملی در رتبه‌های بعدی بیشترین ارزش معاملات قرار گرفتند. در معاملات چهارشنبه، 58 نماد صف خرید داشتند و 42 نماد با صف فروش مواجه بودند. مجموع ارزش صف‌های خرید با رشد 3درصدی نسبت به روز کاری قبل به 154 میلیارد تومان افزایش یافت و مجموع ارزش صف‌های فروش نیز با کاهش 22درصدی به 249 میلیارد تومان رسید.
