آمار ازدواج ثابت است

چند سالی است که سالروز ازدواج حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س) به عنوان روز ازدواج در تقویم رسمی کشور ثبت شده است. به همین خاطر در این روز بیش از هر زمان دیگری در مورد نرخ ازدواج در جامعه، اهمیت جوانی جمعیت و ... سخن به میان می آید. به همین خاطر روز گذشته معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان در نشست خبری که در این رابطه برگزار شده بود از تدوین نقشه آمایش ازدواج و طلاق در سال ۱۴۰۲ خبر داد.

سینا کلهر درخصوص وضعیت ازدواج در جامعه، بیان کرد: یکی از ماموریت‌های اصلی معاونت جوانان رصد و ارزیابی وضعیت ازدواج در کشور است که تقریبا به‌طور فصلی گزارش‌های وضعیت ازدواج را به مراکز و نهادهای مرتبط ارسال می‌کنیم.

کاهش تعداد ازدواج‌ها در سال ۱۴۰۲  به دلیل کاهش جمعیت جوانان

او با بیان اینکه با سه شاخص وضعیت ازدواج، سنجیده می‌شود، گفت: شاخص اول مربوط به تعداد ازدواج‌هاست. اگر این شاخص را در نظر بگیریم تعداد ازدواج‌های سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ به میزان حدود ۴۰ هزار واقعه ازدواج کاهش یافته است؛ به گونه‌ای که از ۵۲۶ هزار واقعه ازدواج به ۴۸۰ هزار واقعه ازدواج رسیده‌ایم. اما آیا این، نشانه کاهش تعداد ازدواج‌هاست؟ این شاخص گویا و کافی نیست، زیرا تعداد جمعیت جوان کاهش یافته و به‌طور طبیعی نیز تعداد ازدواج‌ها هم کاهش می‌یابد.

آمار ازدواج‌ها کاهشی نیست

بلکه «ثابت» است

به گفته کلهر، تقریبا در یک دهه گذشته جمعیت جوان کشور با بازه سنی ۱۸ تا ۳۵ سال، حدود ۷ میلیون نفر کاهش یافته است لذا براساس شاخص اول نمی‌توان از کاهش ازدواج صحبت کرد.

معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان ادامه داد: شاخص دوم، تعداد ازدواج‌ها بر مبنای هر هزار نفر است. برخی رسانه‌ها درباره این موضوع گفت‌وگو کرده‌اند که از هر هزار نفر ۶ واقعه ازدواج یا ۱۲ نفر ازدواج کرده‌اند؛ این شاخص نیز در مقایسه با سال‌های قبلی عدد را کاهشی نشان می‌دهد اما شاخص دقیقی محسوب نمی‌شود، زیرا در این محاسبه هزار نفر کل را لحاظ می‌کنیم و نه افرادی که در معرض ازدواج هستند. در واقع شاخص دقیق ازدواج، تعداد ازدواج به ازای هر هزار زن مجرد هرگز ازدواج نکرده است که در سال ۱۴۰۲ این رقم ۴۴ واقعه است که این شاخص دقیق‌ترین شاخص محسوب می‌شود. از همین رو با یک روند ثابت در ازدواج‌ها مواجه هستیم.

سالانه۱۰ تا ۱۲ درصد افراد در «سن ازدواج» ازدواج می‌کنند

کلهر در ادامه در خصوص «سن ازدواج» نیز بیان کرد: در حال حاضر سن ازدواج معقوله‌ای عرفی است، به‌طور مثال اگر سن ازدواج را برای دختران از ۱۵ تا ۴۹ سال و پسران را ۲۰ تا ۴۹ سال در نظر بگیریم، حدود ۱۲ میلیون نفر در سن ازدواج قرار دارند. به گفته او، حدود ۱۰ تا ۱۲ درصد از افرادی که در سن ازدواج قرار دارند هر ساله ازدواج می‌کنند که این موضوع نیازمند تحول و برنامه ریزی جدی است.

تدوین نقشه آمایش ازدواج و طلاق

او در ادامه به تشریح اقدامات و فعالیت‌های معاونت جوانان در حوزه ازدواج پرداخت و گفت: در سال ۱۴۰۲ نقشه آمایش ازدواج و طلاق کشور تدوین شد. این نقشه به همه استانداران، ائمه جمعه و وزارتخانه‌ها ارسال شده تا تکلیف خود را انجام دهند و همچنین فعالیت‌های خود را در استان‌های پرخطر و شهرستان‌هایی با وضعیت «نارنجی» مشخص کردیم.

برگزاری ۴۷۰ جشن‌ ازدواج  تا پایان هفته در سراسر کشور

کلهر در بخش دیگری از این نشست، از برگزاری ۴۷۰ جشن‌ ازدواج از امروز تا پایان هفته در سراسر کشور به صورت نمادین جهت ترغیب و ترویج جوانان خبر داد و یادآور شد: همچنین هزار اثر رسانه‌ای اعم از موشن، تولیدات تلویزیونی و برنامه با محوریت ازدواج آسان و به موقع تولید کرده‌ایم.

صدور مجوز مراکز واسطه‌گری ازدواج

معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان در ادامه، کمک به انتخاب همسر از طریق صدور مجوز مراکز واسطه‌گری برای اولین بار در بعد از انقلاب را از دیگر اقدامات این معاونت برای حین ازدواج عنوان کرد و گفت: در این راستا برای ۱۵۰ مرکز در کشور با همکاری سازمان تبلیغات اسلامی مجوز صادر شده که استان تهران و خراسان رضوی دارای بیشترین مراکز واسطه‌گری هستند.

پرداخت وام ازدواج به ۹۰ درصد متقاضیان در سال گذشته

کلهر دومین اقدام معاونت در این زمینه را پیگیری وام ازدواج دانست و تاکید کرد: وظیفه معاونت، پیگیری وام ازدواج است. سال گذشته حدود ۱۵۷ هزار میلیارد تومان وام ازدواج پرداخت شد و به‌طور میانگین ۹۰ درصد متقاضیان وام خود را دریافت کردند. بنابر اظهارات کلهر، طی ۲ ماه سال جاری نیز، ۴۵ هزار وام ازدواج پرداخت شده است و همچنین ۱۷۴ هزار نفر در صف هستند. برای کاهش صف، تاکنون بیش از سه بار به نهادهای مختلف و مرتبط نامه رسمی در خصوص پیگیری موضوع ارسال و دو مرتبه از طریق وزیر ورزش و جوانان موضوع پیگیری شده است.

او همچنین این توضیح را ارائه کرد که طی دو ماه گذشته شکایت‌هایی در خصوص ثبت در سامانه و معرفی به شعبه‌ها وجود داشت که این شکایت‌ها دریافت و به بانک مرکزی انتقال داده شد. آخرین جواب مکتوب بانک مرکزی این بود که اشکالاتی که در ابتدای سال به‌طور طبیعی رخ می‌دهد، برطرف شده است و از خردادماه به روال طبیعی پرداخت وام‌ها باز می‌گردیم.

وجود ۸۸۰ مرکز مشاوره در کشور

کلهر در ادامه فعالیت مراکز مشاوره خانواده را از دیگر اقدامات این معاونت در حوزه ازدواج دانست و گفت: در این دولت، مراکز مشاوره به صورت تخصصی در حوزه ازدواج خانواده فعالیت دارند. طی دو سال گذشته ۱۴ دوره دانش‌افزایی با مشارکت بیش از ۵۰۰۰ مشاور تخصصی ازدواج و خانواده برگزار شد. در حال حاضر ۸۸۰ مرکز مشاوره در کشور وجود دارد که با رشد ۱۵۰ درصدی نسبت به دوره‌های قبل همراه بوده است. او ادامه داد: کسانی که ارائه‌کننده این ۱۴ خدمت هستند، خدمت خود را همراه با میزان تخفیفی که ارائه می‌دهند، معرفی می‌کنند تا زوج‌های جوان بتوانند از میان خدمات انتخاب کنند.

ارائه ۵ قلم جهیزیه به زوجین

کلهر همچنین گفت: در همین سامانه بخشی تحت عنوان جهیزیه با تمرکز بر جهیزیه ایرانی وجود دارد و تلاش داریم هزینه جهیزیه را کاهش دهیم. در همین راستا تلاش شده پنج قلم اصلی شامل اجاق گاز، مبلمان، لباسشویی، یخچال و جاروبرقی پوشش داده شود. معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان اقدامات معاونت در حوزه بعد از ازدواج را تمرکز بر تحکیم خانواده و تعمیق روابط زوجین با دو محور مشاوره رایگان و کارگاه‌های آموزشی در خصوص سواد خانواده و مهارت‌های زندگی مشترک عنوان کرد و گفت: در سال گذشته ۴۰ هزار نفر خدمت مشاوره دریافت کردند.

کاهش ۶هزار موردی «طلاق»

کلهر درخصوص آمار طلاق نیز توضیح داد: تعداد طلاق‌ها در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱، ۶۰۰۰ مورد کاهش یافته است و بیشترین میزان کاهش طلاق در دو استان تهران و البرز بوده است. البته از این میزان کاهش طلاق برداشت کاهش کلی را نداریم؛ زیرا برای محاسبه دقیق باید رقم در بلندمدت لحاظ شود.

سخنگوی وزارت ورزش و جوانان در ادامه در پاسخ به این سوال که باتوجه به روند ثابت ازدواج، آیا اجرای طرح‌های تشویقی اثرگذار نبوده است؟ توضیح داد: باتوجه به تحولات اقتصاد کلان و شاخصهای مرتبط با تورم، حفظ ثبات در آمار ازدواج حرکت موثر بوده است. به عبارتی باتوجه به سخت‌تر شدن شرایط به ویژه در کلانشهرها، از جمله افزایش اجاره‌بهای مسکن و متغیرهای اقتصادی، بخشی از ثباتی که (در آمارها) وجود دارد به دلیل حمایت‌هایی است که در قالب وام ازدواج و جشن وصال انجام می‌شود.

کلهر با بیان اینکه ازدواج، تحت تأثیر متغیرهای کلان است، گفت: اگر متغیرهای کلان از جمله شاخص تورم و به‌طور خاص مسکن مناسب باشد، سایر متغیرها و اقدامات می‌تواند اثرگذار باشد. در یک دهه گذشته انباشت عدم توازن در موضوع مسکن ایجاد شده و قیمت‌ها را تحت شعاع قرار داده و به همین نسبت هم شاخص تورم که از سال ۹۷ شاهد هستیم، وجود داشته است؛ متغیرهای کلان مربوط کلیت نظام اقتصادی است که زیرساخت زندگی و ذهنیت افراد را بنا می‌کند. اگر به دلیل انباشت تاریخی و اتفاقاتی که در یک دهه گذشته رخ داده در شاخص‌های کلان دچار چالش هستیم، آیا باید در اقدامات خرد از قبیل وام ازدواج، حمایت‌های جهیزیه ای و تخفیف‌های مشاوره توقف کنیم؟ به خاطر تمرکز و تاکیدی که بر اقدامات خرد شده، این روند ثابت بوده است، در غیر این صورت باتوجه به وضعیت شاخص‌های کلان به صورت طبیعی باید با عدد چالشی مواجه می‌شدیم. به‌طور کلی متغیرهای کلان اقتصادی رو به بهبودی برود، وضعیت تعداد ازدواج‌ها به‌طور طبیعی افزایشی خواهد بود.

وضعیت «نارنجی» پنج استان  در نرخ ازدواج ۱۸ تا ۳۵ ساله‌ها

او با اشاره به نقشه آمایش ازدواج و طلاق برای جوانان ۱۸ تا ۳۵ سال است، گفت: ۷۴ درصد ازدواج‌ها در بازه ۱۸ تا ۳۵ سال اتفاق می‌افتد.

کلهر همچنین درخصوص نقشه آمایش ازدواج و طلاق گفت: در نقشه مذکور، استان‌های کهگیلویه و بویر احمد، چهار محال و بختیاری و خراسان شمالی، استان‌هایی هستند که دارای وضعیت خوبی در نرخ ازدواج بوده‌اند که به ازای هر هزار نفر جمعیت جوان ۱۸ تا ۳۵ سال بیشترین ازدواج را داشته‌اند، اما نقشه آمایش نشان می‌دهد که استان‌های سمنان، بوشهر و البرز و تهران و قم وضعیت‌شان «نارنجی» است.