جاهطلبیهای قطر کوچک
قطر تنها در 6 ماه نخست سال2014 میلادی بیش از 83میلیارددلار در فرانسه، انگلیس و آلمان سرمایهگذاری کرده است. این درحالی است که انگلیس با جذب نزدیک به 40میلیارددلار این سرمایه در مقام نخست قرار دارد. فرانسه با 25میلیارددلار جذب سرمایه و آلمان با 18میلیارددلار در مقامهای بعدی قرار دارند
«بلندپرواز کوچک» عبارتی است که اغلب درباره سیاستهای قطر در حوزه اقتصادی و سیاسی بهکار برده میشود؛ کشوری که منابع ثروت طبیعی آن نفت و گاز است و با بیش از 24تریلیون مترمکعب گاز طبیعی، پس از ایران و روسیه، دارای سومین ذخیره بزرگ دنیاست.
به اعتقاد ناظران سیاسی قطر تلاش دارد تا خود را از اقتصاد تکمحصولی و مبتنی بر درآمدهای گازی رها کند، بر همین اساس با شناخت درست ارزش ذخایر خود، اهرم نفت و گاز را در خدمت تحقق رشد ملی، ایجاد زیرساختهای شهری و رسیدن به اهداف سیاست خارجی خود قرار داده است. قطر پس از کودتای سال۱۹۹۵ توسط شیخحمد بنخلیفه آلثانی علیه پدر خود به یک قدرت منطقهیی تبدیل شد. گفته میشود درآمد سرانه متوسط هر خانوار قطری در سال۲۰۱۰ معادل ۷۵هزار یورو و شاخص رشد اقتصادی آن
۴/ ۱۹درصد بود.
روزنامه گاردین سال2012 درباره سیاستهای قطر نوشت: «یک دهه پیش بهزحمت در رادارهای جهانی ثبت شده بود. اما با جاهطلبیهای بیحد و حصر این کشور کوچک، امروز بهزحمت میشود مانع قدرت و نفوذ آن در اقصی نقاط جهان شد. جاهطلبی قطر را میشود از استادیومهای ورزشی و آسمانخراشهای بلند این کشور در پایتختهای غربی تا مراکز صنعتی در چین و حضور در میدانهای جنگ در سوریه و لیبی متوجه شد.»
سرمایهگذاریهای قطر در سال2014
سرمایهگذاری 500میلیوندلاری در بخش کشاورزی ترکیه، سرمایهگذاری 180میلیوندلاری در تاجیکستان، تمایل به سرمایهگذاری در افغانستان، ازجمله سیاستهای سرمایهگذاری قطر با عنوان «آسمان باز» بوده است. سیاستهایی که گرچه ممکن است که گاه نگرانی و حتی خشم کشورهای میزبان و همچنین همسایگان قطر را برانگیخته باشد اما باتوجه به واقعیت پایانپذیری منابع زیرزمینی کاملا منطقی به نظر میرسد.
نشریه قطری «بیکیو دوحه» با انتشار گزارشی درباره سرمایهگذاریهای دوحه در سال2014 مینویسد، قطر تنها در 6ماه نخست سال2014 میلادی بیش از 83میلیارددلار در فرانسه، انگلیس و آلمان سرمایهگذاری کرده است. این درحالی است که انگلیس با جذب نزدیک به 40میلیارددلار این سرمایه در مقام نخست قرار دارد. فرانسه با 25میلیارددلار جذب سرمایه و آلمان با 18میلیارددلار در مقامهای بعدی قرار دارند. به گزارش این نشریه قطری، قطر همچنین سهم خود را در شرکت اسپانیایی املاک و مستغلات (Colonial) 13.1درصد افزایش داده و به دومین سهامدار بزرگ این شرکت تبدیل شده است.
آفریقا نیز ازجمله مناطقی است که در سالهای اخیر از دسترس قطر دور نمانده است. پایگاه خبری المحیط سال در گزارشی با اشاره به افزایش نفوذ قطر در آفریقا مینویسد: «قطر با استفاده از خرید شرکتهای منطقهیی و جهانی، کمکهای بشردوستانه به کشورها در زمان سختی و میزبانی کنفرانسهای سیاسی و اقتصادی سیاستهای خود را در آفریقا پیش میبرد. المحیط مینویسد: «یکی از علاقهمندیهای مورد توجه آفریقا این است که خود را از قید واردات موادغذایی آزاد کند درنتیجه بهشدت به سرمایهگذاری خارجی در بخش کشاورزی ابراز علاقه میکند. از تمایل قطر به بخش انرژی و معادن در آفریقا که بگذریم، در نواحی شرقی آفریقا نیز منابع آبی فراوانی وجود دارد که سرمایهگذاری در این مناطق میتواند فقر آبی قطر را حل و برطرف کند. به همین دلیل است که قطر باتوجه به تشدید بحران آب در منطقه بهشدت در این بخش فعال شده است.»
هراس از اشغال قطریها
نشریه فرانسوی نوول ابزرواتور سال2012 میلادی در گزارشی با اشاره به خرید باشگاه فوتبال پاریسنژرمن توسط این کشور نوشت، صاحب جدید باشگاه پاریسنژرمن، پول هنگفتی را خرج کرده تا ستارههای دنیای فوتبال را به استخدام این باشگاه درآورد. قطر همچنین درصدی از سهام شرکت بزرگ انرژی توتال را خریده و در شرکتهای لاگاردر، وئولیا و وینچی هم سهم دارد و همچنین در پاریس در حوزه رسانه و تلویزیون، توریسم، املاک و بازار هنر نیز بسیار فعال است. قطر همچنین ساختمانی در پاریس را به قیمت ۳۰۰میلیون یورو خریداری کرده که ازجمله محل بخشی از سفارت امریکا در پایتخت فرانسه است. این کشور نفتخیز، چهار هتل لوکس فرانسوی را نیز خریداری کرده که ۷۵۰میلیون یورو ارزش دارد. نوول ابزرواتور همچنین به سرمایهگذاری 50میلیون یورویی قطر در حومه شهرهای فرانسوی پرداخته بود. به نظر میرسد که فرانسه بدون هیاهوی جنگی در حال اشغال شدن توسط قطر است.»
البته این روند توسعه تنها به فرانسه محدود نمانده، به گزارش رسانههای خبری سازمان سرمایهگذاری قطر همچنین دو سال پیش برای خرید بخشی از سهامهای جدید بانک روسی ویتیبی، مبلغی نزدیک به سهمیلیاردو250میلیوندلار هزینه کرده بود. همچنین سازمان سرمایهگذاری قطر در چند سال اخیر در بسیاری از شرکتهای بزرگ جهان ازجمله شرکت چندملیتی رویالداچشل، شرکت خودروسازی پورشه آلمان، بانک بارکلیز انگلیس، شرکت معادن اکستراتا، شرکت کالاهای کشاورزی «فلدا گلوبل فنچرز هولدینگز» مالزی و دو شرکت اروپایی فعال در زمینه تاسیسات سرمایهگذاری کرده و بخشی از سهام این شرکتها را خریداری کرده است. شاید تنها اشتباه قطر، جاهطلبیهای سیاسی باشد که جهان باتوجه به جمعیت و اندازه این کشور از آن برنمیتابد و میتواند به تدریج مانعی جدی برای اهداف اقتصادیاش شوند.