وجود ۱۸۱ نسخه خطی شاهنامه در ایران
در ایران ۱۸۱نسخه خطی شاهنامه در مجموعه فهرستهای نسخ خطی نگهداری میشود که یکی از دغدغههای شاهنامهپژوهی در ایران شناخت نسخههای خطی شاهنامه است. این مطلب را نادر کریمیان سردشتی عضو هیات علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در نشست تخصصی بزرگداشت فردوسی که در محل پژوهشگاه برگزار شد، بیان کرد. او در سخنان خود با عنوان «شناخت نامه نسخههای خطی شاهنامه فردوسی» با اشاره به دخل و تصرف در شاهنامه در طول تاریخ گفت: به نظر استاد مجتبی مینوی شاهنامه دونسخه است یکی شاهنامهیی که فردوسی سرود و دیگری شاهنامهیی که پس از مرگش شاعران، کاتبان و مرشدان ساختند و آنچه خواستند برآن افزودند. او نسخهشناسی شاهنامه را در مرحله نخست شامل شمارش تمامی نسخههای ثبت و ضبط شده در سراسر کتابخانهها و مراکز علمی جهان و مجموعههای خصوصی دانست و اظهار داشت: درایران 181 نسخه خطی شاهنامه در مجموعه فهرستهای خطی نگهداری میشود که برخی از آنها میکروفیلم و برخی به صورت عکس هستند. وی افزود: در فهرستی که مرحوم ایرج افشار در کتابشناسی فردوسی گزارش کرده 263نسخه خطی تاریخدار «با رقم» و «245 نسخه خطی بدون رقم» فهرست شده است که غالب آنها تاقرن 11هجری قمری تدوین شدهاند. این پژوهشگر گفت: برای نمونه نسخه فلورانس (با تاریخ 614 ق)، نسخه موزه بریتانیا (با تاریخ 675ق) و نسخه مجلس دونسخه (با تاریخ 721و723ق)، نسخه استانبول دو نسخه (با تاریخ 731 ق و 903ق)، نسخه قاهره (با رقم 741ق) و نسخه لندن (با تاریخ 891ق) از مهمترین، شناختهشدهترین و معتبرترین نسخههای شاهنامه محسوب میشوند. او با اشاره به اینکه نسخههای خطی نیازمند متد و نگرش جدید است، افزود: علاوه بر نقد و ارزیابی نسخههای خطی برای تصحیح مجدد شاهنامه باید تمام نسخههای موجود از نظر محتوا، اصالت متن و همچنین از نظر تاریخی با روشهای نوین بررسی شود. کریمیان سردشتی همچنین درباره نقدو بررسی چندنسخه کهن چون نسخه فلورانس (614ق درکتابخانه ملی مرکز فلورانس) نسخه بریتانیا (مورخ 675ق در لندن) نسخه دستنویس بیتاریخ «مکتبه الشرقیه» وابسته به دانشگاه سنت ژوزف بیروت و پرداختن به نقاط ضعف، وضعیت تاریخ تدوین آنها سخن گفت.