عربستان را نادیده نگیریم

عربستان بزرگ‌ترین صادرکننده نفت در جهان است. این کشور با تولید نزدیک به 9.9میلیون بشکه در روز تقریبا یک‌سوم کل تولید نفت اوپک را تامین می‌کند. از سوی دیگر به لحاظ ژئوپلیتیکی در منطقه خاورمیانه، عربستان جایگاه وی‍ژه‌یی دارد. مهم‌ترین کشور عربی است که با بهار عربی فاصله‌اش را با مصر بسیار زیاد کرده است.

به‌دلیل منابع مالی فراوانی که در اختیار دارد، توانسته است در همه کشورهای عربی نفوذ کند. عربستان را می‌توان هژمون جهان عرب نامید، کشوری که خود را پدرخوانده جهان عرب می‌داند و با بهار عربی این ادعایش نیز کاملا به واقعیت نزدیک شده است.

از سوی دیگر، این کشور باوجود حکومت کاملا دیکتاتور و غیردموکراتیک‌اش، نزدیک‌ترین همکار امریکا در منطقه است و همکاری‌های استراتژیک با رژیم صهیونیستی دارد.

این کشور با گروه‌های لابی‌گری که در کشورهای غربی و به‌خصوص امریکا درست کرده توانسته است در سیاست این کشورها نیز تاثیرگذار باشد. عربستان با بازی تمام عیار از سیاست خارجه نفتی در کنار این گروه‌های لابی‌گر قدرتمند، در حال تبدیل خویش از هژمون جهان عرب به هژمون خاورمیانه است.

البته نباید فراموش کرد که عربستان دچار تضادهای شدید درونی است. این کشور در کنار ساختار متصلب سیاسی-حکومتی، کشوری است با نابرابری‌های فراوان؛ از نابرابری در ثروت گرفته تا شدیدترین انواع نابرابری‌های جنسی، قومی و مذهبی. عربستان مرزهای طبیعی نیز ندارد و در این زمینه نیز در آینده به مشکل برخواهد خورد. همچنین اقتصاد تک‌محصولی و اتکای بیش از حد به نفت در جهانی که اهمیت نفت در آن کاهش پیدا خواهد کرد، اقتصاد و سیاست خارجی این کشور را در آینده با مشکل مواجه خواهد کرد.

از سوی دیگر، ایران یکی دیگر از کشورهای مدعی هژمونی در منطقه است.

به همین دلیل ایران و عربستان دو رقیب همیشگی در منطقه هستند و عربستان هم بدش نمی‌آید ایران را تضعیف کند و از دور رقابت خارج سازد. بر همین مبنا، بخشی از تحریم‌هایی که بر ایران وضع شد ناشی از نفوذ و سیطره عربستان در واشنگتن و در اروپا بود.

لابی‌های دو کشور فعالیت گسترده‌یی را برای افزایش تحریم‌ها و نیز لغو نشدن تحریم‌ها و عدم توافق ایران و غرب صورت دادند. نخستین کشور رژیم صهیونیستی بود و دیگری عربستان. سیاست خارجی ما هم‌اکنون حول نفی هر دو کشور شکل گرفته است. همین امر، روند مذاکرات را کند ساخته است.

در این راستا، اتخاذ سیاست «نادیده انگاری» عربستان سیاستی نیست که بتواند به ما کمک کند. هرچند اقدامات عربستان در منطقه به هیچ‌وجه قابل پذیرش نیست و به لحاظ استرات‍ژیک ایران نمی‌تواند با عربستان همراه باشد اما تاکتیک کوتاه‌مدت کشور باید مبنی بر جنگیدن در یک زمین باشد، آن زمین هم زمین عربستان نیست.

ما هم‌اکنون هم در زمین غرب می‌جنگیم، هم در زمین رژیم‌صهیونیستی و هم در زمین عربستان. این به‌نفع کشور نیست و نمی‌تواند منویات مسوولان بلندپایه کشور را محقق سازد. ما نیاز داریم به لحاظ تاکتیکی نسبت به عربستان موضع دیگری اتخاذ کنیم؛ موضعی که به‌نفع مذاکرات و به‌نفع اقتصاد داخلی باشد.

مشاهده صفحات روزنامه