پیوند دوباره با اقتصاد بین‌الملل از کانال FATF
گروه تجارت| مباحث مربوط به پیوستن به گروه اقدام مالی مشترک(FATF) به موضوع روز محافل سیاسی و اقتصادی کشور تبدیل شده است. در این میان فعالان اقتصادی از موافقان موضوع فوق هستند و بر این اعتقادند که پیوستن ایران به این گروه به شفاف‌سازی عملکرد نهادهای اقتصادی کمک می‌کند؛ این در شرایطی است که برخی نهادهای حاکمیتی، آن را ضد منافع ملی و بین‌المللی ایران می‌دانند. در همین راستا، رییس بانک مرکزی در نامه‌یی به مدیران عامل بانک‌ها و موسسه‌های اعتباری اعلام کرده است هر گونه اقدام مبنی بر محدودیت یا قطع ارائه خدمات به اشخاص و نهادهای ایرانی به استناد تحریم‌های امریکا، اتحادیه اروپا یا سایر کشورها و نهادهای بین‌المللی هیج مبنایی در برجام و سایر تعهدات بین‌المللی کشورمان ندارد. از سویی سخنگوی وزارت خارجه نیز FATF را غیرمرتبط با برجام ذکر کرده و گفته است که این دستورالعمل در دولت قبل و در قالب لایحه در مجلس مصوب شده بود اما ظاهرا با وجود همه این شفاف‌سازی‌ها هنوز مخالفت برخی با چارچوب پیوستن ایران به گروه اقدام مالی مشترک ادامه دارد.
قرائت‌های مختلف از FATF
در همین حال این موضوع، محور سخنان اعضای کمیسیون صنعت و معدن اتاق تهران بود. در این نشست سیدحامد واحدی، عضو هیات رییسه اتاق تهران تصریح کرد: امروز که در همه محافل اقتصادی حرف از ایجاد فضای رقابتی در اقتصاد زده می‌شود باید دقت داشت که پیش‌شرط رقابت، اصلاح رویه‌های دولتی و استراتژی‌های اقتصادی دولت‌هاست. فضای رقابتی زمانی ایجاد می‌شود که زمین بازی برای حضور بخش خصوصی مهیا باشد ولی متاسفانه درحال حاضر زمین بازی وجود ندارد بنابراین رقابت هم شکل نمی‌گیرد. وی افزود: در پس این وضعیت، روند تولید فساد هم فزاینده می‌شود. به این معنی که قوانین زائد پیش روی کسب و کار فساد می‌سازند، رانت‌های موجود در اقتصاد ایران مانند ارز دو نرخی فساد تولید می‌کنند همچنین این فهرست را می‌توان ادامه داد. بر همین اساس است که به دلیل تکثر دیدگاه‌ها در مورد اداره اقتصاد کشور در حوزه‌های مختلف به بحران برخورد می‌کنیم.
واحدی افزود: ازجمله اینکه به تازگی در مورد موضوع پیوستن ایران به FATF هم چنین اتفاقی رخ داد. FATF مانند سوییفت یک سازمان بین‌المللی است که براساس توافق مشترک کشورهای مختلف جهان و به دلیل مبارزه جدی با پولشویی راه‌اندازی شده است. متاسفانه تحریم‌های ظالمانه‌یی که طی یک دهه به اقتصاد ایران تحمیل شد، شرایطی را رقم زد که نظام بانکی و مالی ایران از قواعد بین‌المللی دور بیفتد. بنابراین امروز هم وقتی نامی از FATF به میان می‌آید، قرائت‌ها و دیدگاه‌های مختلف و متضادی در مورد آن مطرح می‌شود. به دنبال آن اصل موضوع به فراموشی سپرده می‌شود. FATF از نظر کشورهای شریک ایران تنها تضمینی است که نشان می‌دهد، ایران قواعد بین‌المللی را پذیرفته و در این چارچوب‌ها حرکت می‌کند.
کاهش رتبه ایران در شاخص فساد
عضو هیات رییسه اتاق تهران یادآور شد: حال باید در نظر داشت که اقتصاد ایران در انتظار جذب سرمایه‌گذاران خارجی است. این سرمایه‌گذاران نیز پیش از ورود به ایران به طور حتم تمامی شاخص‌های بین‌المللی را رصد می‌کنند. متاسفانه وضعیت ما در شاخص بسیار مهم فساد مطلوب نیست. از سوی دیگر با ایجاد مناقشه بر سر حضور در معاهدات بین‌المللی نشانه نامطلوب دیگری از اقتصاد ایران مخابره می‌شود. در این شرایط به طور نمونه پذیرش FATF موجب این می‌شود که رتبه ایران در شاخص فساد کاهش یابد. بهبود شرایط ایران در این شاخص نیز در نهایت منجر به جذب سرمایه‌های خارجی بیشتر می‌شود. این عضو هیات رییس اتاق تهران خاطرنشان کرد: بنابراین نباید با موضوعات کارشناسی و فنی برخوردی غیراقتصادی کرد. البته باید توجه کرد که قبول شرایط FATF یک سری مخالفانی دارد. به همین دلیل هم قوه مجریه باید توجه کند که استقلال مالی‌مان، استقلال کشورمان و استقلال نظام هماهنگ حاکمیتی ما از بین نرود. باید توجه داشت که پذیرش این معاهدات بین‌المللی باید هماهنگ با منویات رهبری باشد و چارچوب‌های اصولی نظام در نظر گرفته شود.
قواعد FATF لازم‌الاجراست
سیدحسین سلیمی، عضو کمیسیون صنعت و معدن اتاق تهران نیز با اشاره به حواشی پیش آمده درخصوص FATF گفت: پذیرش این دستورالعمل نشانه قانونمندی بین‌المللی است و اگر می‌خواهیم در سطح بین‌المللی فعالیت کنیم، این قواعد لازم‌الاجرا خواهد بود. در واقع یکی از الزامات جذب سرمایه‌گذاری خارجی، رعایت قوانین بین‌المللی است. اما اکنون به دلیل برخی مسائل سیاسی در مورد پذیرش این معاهده بزرگنمایی شده است. وی افزود: FATF اصلا مربوط به ایران نیست؛ مربوط به کلیه کشورهای جهان است. تمام 192کشور که عضو سازمان ملل هستند و حتی تعدادی از کشورهایی که عضو سازمان ملل نیستند هم آن را قبول کردند و علت این پیوستن زیاد هم این است که اگر کشوری می‌خواهد ارتباطات بین‌المللی داشته باشد باید عضو شود؛ این قانون در واقع در ارتباط با سروسامان دادن به نقل و انتقال پول است و اینکه چطور کشورها با همدیگر ارتباط مالی داشته باشند. رییس کمیسیون سرمایه‌گذاری خارجی اتاق تهران تصریح کرد: بنابراین پیوستن به این تعهدنامه بین‌المللی یک ضرورت است و اگر ما تحریم نبودیم این کار را باید 8 سال قبل انجام می‌دادیم و حالا که می‌خواهیم به بازارهای بین‌المللی ورود پیدا کنیم و
ارتباطات بانکی و مالی داشته باشیم باید قوانین بین‌المللی را هم بپذیریم؛ البته این قانون و مقررات هم تنها نیست بلکه در آینده هم باید مقررات بین‌المللی دیگری را اجرایی کنیم مثلا بازل و... که الزام پیوستن به جامعه جهانی هستند.
فعالان اقتصادی بیانیه می‌دهند
مهدی پورقاضی، رییس کمیسیون صنعت و معدن اتاق تهران نیز بر این عقیده بود که دستورالعمل موسوم به FATF یک مساله اقتصادی است که سیاسی شده است. پورقاضی این پیشنهاد را نیز عنوان کرد که اتاق تهران در این مورد می‌تواند یک بیانیه شفاف و روشنگرانه بدهد. فریال مستوفی دیگر عضو این کمیسیون هم عضویت در این معاهده بین‌المللی را لازمه پیوند با اقتصاد جهانی برشمرد و گفت: با رعایت دستورالعمل FATF ایران به سمت شفافیت حرکت می‌کند. و صرفا قرار است منشأ پول‌هایی که نقل و انتقال می‌یابد، مشخص شود.
