فقط آزادسازی نرخ بهره راهحل نهایی
پژوهشهای خستگیناپذیر دکتر فرهاد نیلی، اقتصاددان عضو کارگروه هماهنگی امور اقتصادی دولت و ریاست پژوهشکده پولی و بانکی و همکاران نخبه و پرکار این پژوهشکده و ارایه راهحلها میتواند الگوی سایر نهادهای پژوهشی ایران باشد. این گروه کارشناسی بدون توجه به مسایل سیاسی و جناحی آنچه را که در پژوهشهای علمی به آن رسیدهاند در کوتاهترین زمان ممکن در اختیار همگان قرار میدهند و از این نظر نیز مدل خوبی برای برخی سازمانهای رانتساز به حساب میآیند که اطلاعات را پنهانی در اختیار برخی رسانههای خاص قرار میدهند. تازهترین پژوهش ارایه شده از سوی این پژوهشکده را فرهاد نیلی و خانم محمودزاده درباره تنگناهای نظام اعتبارات بانکی در ایران تهیه کردهاند. پژوهشگران پس از ارایه گزارش مشروحی از شرایط نامساعد نظام بانکی و طرح معمای نقدینگی در سطح کلان و کمبود آن در سطح خرد، مخاطرات این نظام را بررسی و نقد کردهاند. در این پژوهش چارهاندیشی ویژهیی برای نظام بانکی بررسی و پیشنهاد شده است که شرایط گونهیی شود که فرایند تخصیص از سازوکار مناسب و کارآمدی برخوردار شود. درباره نظام بانکی بیمار ایران و پیامدهای مهیب و ترسناک آن که
رانتخواری در آن بیداد میکند و لانه فساد شده است، بارها و بارها مطالب پرشماری بیان و راهحلهای گوناگون ارایه شده است. نگارنده نیز در یک دهه اخیر در اینباره دهها یادداشت نوشتهام و در همه آنها بر یک چیز تاکید کردهام؛ نظام بانکی را آزاد کنید. آزادی نظام بانکی به معنای آزادسازی نرخ سود بانکی است که قلب تپنده شبکه بانکی است.
در نیم قرن اخیر دهها دولت در ایران صدها قدم کوچک و بزرگ را برای اصلاح نظام بانکی برداشتهاند اما اصل و پایه کار را همچنان استوار نگهداشتهاند. اصل این است که نرخ بهره را آزاد کنیم و یادمان باشد که غیر از این هیچ کار دیگری جواب نمیدهد. فقط آزادی است که میتواند در یک دوره میانمدت سره از ناسره را در این فعالیت باز شناسایی کرده و ناکارآمدها و رانتخواران را از گردونه خارج سازد. آزادسازی نرخ سود بانکی تنها داروی شفابخش است که میتواند این زخم چنددهساله را خوب و درمان قطعی کند. آزادسازی نرخ سود یعنی اینکه بانکهای کارآمد جهانی نیز میتوانند به ایران بیایند و با نرخهای سود کارآمد، این غده چرکین را درمان کنند.