قاتلی که پس از سه دهه از رودخانه برخاست
جهان شیوع ابولا در سال 2014، بلای جان بسیاری بهویژه در کشورهای آفریقایی ازجمله گینه و سیرالئون شد. این بیماری که در سال ۱۹۷۶ و در جمهوری دموکراتیک کنگو کشف شد، در زمره بیماریهای کشنده طبقهبندی شده است. منشأ این بیماری در کنارههای رودخانه ابولا در آفریقا شناسایی شد؛ جایی که به نظر میرسد نخستین مکان شیوع این بیماری بوده است. ابولا پس از بیش از سه دهه بار دیگر در 2014 ظاهر شد و اینبار به غرب آفریقا حمله کرد.
به گزارش یورونیوز، این بیماری که نام آن از رودی به همین نام که در کنگو جاری است گرفته شده، بسیار مسری است و تب شدید و خونریزی از علایم اولیه آن است. شیوع مجدد ابولا در سال 2014 از گینه آغاز شد و به سرعت به دیگر کشورهای همجوار سرایت کرد. تاکنون نیز هیچ دارو و واکسن قطعی برای درمان آن کشف نشده است.
نخستین نشانههای این بیماری در ماه آوریل دیده شد و سازمان پزشکان بدونمرز همان هنگام نسبت به گسترش سریع آن هشدار داد. بهدلیل نبود امکانات کافی پزشکی و داروی موثر برای متوقف کردن این بیماری، ویروس ابولا کشورهای دیگری ازجمله لیبریا، نیجریه و سیرالئون را نیز آلوده کرد. عدم دسترسی به آب آشامیدنی سالم و همچنین سیستم فاضلاب صحیح، از مهمترین عوامل شیوع سریع این بیماری در کشورهای فقیر آفریقایی است. به گفته پزشکان متخصص در این زمینه، فقدان تجهیزات پزشکی در کشورهای مبتلا به این بیماری در آفریقای فقیر نیز بر سرعت شیوع این بیماری افزوده است. اگر این شرایط را با نحوه رسیدگی به پرستار اسپانیایی که هنگام ماموریت خود در لیبریا به ویروس ابولا آلوده و برای درمان به اسپانیا برگردانده شد، مقایسه شود بهخوبی این تفاوت درک میشود.
خدمات درمانی و اقدامات سریع برای درمان این پرستار که بطور داوطلبانه برای کمک به بیماران مبتلا به ابولا به لیبریا سفر کرده بود، وی را از خطر مرگ نجات داد. بیش از 7هزار نفری که در آفریقا جان خود را براثر این بیماری از دست دادند چنین شانسی نداشتند. تلاشها برای یافتن واکسنی برای از بین بردن این ویروس تاکنون ناموفق بوده و درمان قطعی برای این بیماری یافت نشده است. درحال حاضر داروهایی ازجمله «زمپ» که در امریکا ساخته شده اما هنوز به تایید سازمان بهداشت این کشور نرسیده، به شکل تجربی برای این بیماران استفاده میشود. کانادا نیز واکسنهای تایید نشدهیی را به کشورهایی نظیر لیبریا و گینه ارسال کرده که گفته میشود در کاهش بیماری موثر بوده است. استفاده از واکسن و داروهای تایید نشده به روی بیماران در آفریقا مورد اعتراض قرار گرفته اما تا زمان تایید نهایی این داروها، سازمان جهانی بهداشت استفاده تجربی از این داروها را بدون اشکال دانسته است.
تاثیر اقتصادی بیماری
ابولا و هراس از انتشار این بیماری، بازارهای جهانی را نیز در سال 2014 تحت تاثیر قرار داد. از بازار مسکن در امریکا تا بورسهای اروپا و شرق آسیا.
بانک جهانی نیز اخیرا با هشدار نسبت به فاجعهیی که ابولا میتواند برای اقتصادهای غرب آفریقا به بار آورد، خواستار اقدام سریع برای مقابله با گسترش این بیماری شده است. بهگزارش رویترز، بانک جهانی اعلام کرده اگر شیوع ابولا مهار نشود، این بیماری میتواند تا پایان سال آینده میلادی میلیاردها دلار به اقتصاد غرب آفریقا زیان وارد کند. بانک جهانی پیشبینی کرد که روند کند مهار ویروس ابولا در کشورهای گینه، لیبریا و سیرالئون، میتواند به شیوع منطقهیی بیشتر این ویروس بهخصوص از طریق گردشگری و تجارت شود. براساس این گزارش، در بدترین حالت، رشد اقتصادی کشورهای گینه و سیرالئون تا سال آینده به ترتیب به میزان 2.3 و 8.9درصد کاهش خواهد یافت. این درحالی است که کشور لیبریا بیشترین میزان خسارت اقتصادی را تجربه خواهد کرد و رشد اقتصادی این کشور به میزان 11.7درصد در سال آینده کاهش خواهد یافت. این درحالی است که بنابه گزارش سازمان بهداشت جهانی، برای محدود کردن گسترش ویروس ابولا به یکمیلیارد دلار نیاز است. بانک جهانی دراین میان متعهد شده 200میلیون دلار کمک مالی اضطراری در اختیار سه کشور گینه، لیبریا و سیرالئون قرار دهد.
اپیدمی ابولا تاثیر اقتصادی «آشکار»ی بر لیبریا، سیرالئون و گینه گذاشته، رشد اقتصادی را حتی بیشتر از آنچه که اوایل ماه نوامبر برآورد شده بود ضعیف کرده است. اکنون انتظار میرود لیبریا فقط ۲/2درصد سالانه رشد میکند، و پیشبینی رشد سالانه در مورد سیرالئون ۴درصد است. این پیشبینیها حدود یکسوم نرخی است که قبل از بحران در مورد توسعه اقتصادی این دو کشور میشد. رشد سالانه گینه که پیش از بحران 5/4درصد بود، اکنون به تنها 5/0درصد کاهش یافته است.
تاثیر اقتصادی بیماری و مرگ براثر خانهنشین شدن کارگران و خریداران برای جلوگیری از سرایت چندبرابر شده است. اقتصاد همچنین از کاهش تجارت، سفر و از دست رفتن کارشناسان خارجی در صنایع، بهویژه صنایع استخراج معادن، صدمه دیده است. با افزایش هزینه مراقبتهای بهداشتی و کاهش بودجههای ملی، درآمدهای مالیاتی نیز نقصان فاحشی یافته و حکومتها را مجبور کرده منابع مالی را از پروژههای زیربنایی بیرون کشیده و به فعالیتهای اورژانس پزشکی منتقل کنند، و به این ترتیب تاثیر ابولا ادامه خواهد داشت.