توسعه حملونقل ریلی اولویتی زیرساختی
در نوروز امسال 7.5میلیون نفر مسافر جادهیی، بیش از 2.7میلیون نفر مسافر هوایی، بیش از 8میلیون نفر مسافر دریایی و تنها 1.8میلیون مسافر ریلی داشتیم. این در حالی است که ناوگان ریلی ظرفیتی مطمئن، ارزان و بسیار ایمن برای جابهجایی بار و مسافر دارد و معمولا همه بلیتهای سفرهای نوروزی آن در ایام اولیه پیشفروش تمام میشوند. پارسال درمجموع 25میلیون مسافر از طریق ناوگان ریلی به نقاط مختلف کشور جابهجا شدند و پیشبینی میشود براساس ظرفیتسازیهای جدید همچون راهاندازی ردههای دوم قطار اراک-مشهد، اصفهان-بندرعباس، ساری-مشهد و... این رقم تا پایان سال جاری به 32میلیون نفر برسد. توسعه شبکه ریلی حومهیی، خارج کردن واگنهای فرسوده و قدیمی از ناوگان ریل و توسعه و بهسازی ایستگاههای قطار در نقاط مختلف کشور ازجمله مهمترین برنامههای این بخش است که امسال در دستور کار قرار دارد. در افق 10ساله نیز جابهجایی سالانه 56میلیون مسافر از طریق ناوگان ریلی هدفگذاری شده است که بیش از 30درصد همه مسافران را دربرمیگیرد. امروزه در همه کشورهای توسعهیافته و در حال توسعه حملونقل ریلی به عنوان یک زیرساخت ایمن، ارزان و پرکاربرد محسوب میشود و سرمایهگذاری در توسعه جایگاه آن در چرخه حملونقل ترکیبی این کشورها نهتنها برای روانسازی و تسهیل جابهجایی مسافر و رونق گردشگری بلکه با هدف پشتیبانی از بخشهای صنعت، کشاورزی و بازرگانی از طریق افزایش ظرفیت و تسریع جابهجایی بار از اولویتها است. علاوه بر این بهطور معمول در کشورهای توسعهیافته یا در مسیر توسعه حتی در شهرهای دارای فرودگاه و امکانات حملونقل هوایی از توسعه خطوط ریلی غافل نمیشوند، زیرا حملونقل هوایی بهطور عمده در زمره خدمات لوکس قرار میگیرد و همه افراد توانایی استفاده از این خدمات را ندارند. در کشور ما این مساله باتوجه به پایین بودن سرانه درآمد مشهودتر است و از این رو مسافرت هوایی در ایران نسبت به کشورهای توسعهیافتهتر از عمومیت کمتری برخوردار است. از سوی دیگر بخش حملونقل هوایی ایران در توسعه خود با موانع و مشکلات ناشی از تحریم نیز مواجه است که رفع و حل آنها حتی درصورت نهاییشدن توافق ایران و 1+5 بسیار زمانبر و پرهزینهتر از دیگر بخشها است. از این مهمتر آمار سوانح جادهیی و معلولیت جسمی و مرگومیر متعاقب آن است که متاسفانه نسبت به همه کشورها بسیار بالا است. از این رو انتظار میرود توسعه سامانه حملونقل ریلی که از مزایای ایمنی، اطمینان و ارزانی برخوردار است در کانون توجه قرار گیرد و بر گستردگی خطوط، ظرفیت ناوگان، کیفیت خدمات و سرعت جابهجایی آن افزوده شود.