دورخیز BASF برای احداث بزرگترین واحد شیمیایی در ایران
گروه پتروشیمی حمید مظفر
خبر حضور آلمانیها در ایران آن قدر اهمیت دارد که با گذشت یک هفته کماکان در کانون توجه رسانهها و فعالان عرصه پتروشیمی و سایر صنایع باشد. هرچند برخی مسوولان اعلام کردهاند که این مذاکرات صرفا گشودن باب مذاکرات با شرکای قدیمی است که به پیشکش تحریمها از بازارهای ایران دور مانده بودند و هنوز مذاکراتی در مورد حجم سرمایهگذاریها و پروژههای مدنظر برای همکاری انجام نشده است. اما بر همگان آشکار است که حضور هیات آلمانی و همچنین هیاتهای فرانسوی، انگلیسی و سایر هیاتهایی که در صف ورود به ایران قرار دارند، نتیجهیی فراتر از این حرفها دارد. اتحادیه اروپا دوران سختی را از لحاظ اقتصادی پشت سر میگذارد. هنوز که هنوز است کشورهای اروپایی از بند بحران اقتصادی اخیر خود خارج نشدهاند. گزارشهای سهماهه اول و دوم 2015 غولهای پتروشیمی جهان نشان میدهد که سودآوری آنها از میزان پیشبینی شده کمتر بوده است. لذا این شرکتها بهشدت به دنبال بازارهای بکر و سودآوری مانند ایران هستند تا کاهش درآمد خود را جبران کنند. حال کرت بوک مدیرعامل یکی از ابرشرکتهای شیمیایی آلمان از تمایل این شرکت برای بازگشت به بازار پتروشیمی ایران به
بلومبرگ گفته است. تمایلی که به گزارش «تعادل» بلومبرگ آن را مصداقی برای پیشگامی آلمان در سرمایهگذاری صنعت پتروشیمی ایران تلقی میکند.
هرچند بهطور علنی این مساله از جانب اروپاییها عنوان نمیشود اما اروپاییها ایران را به مثابه پلی برای خروج خود از بحران اقتصادی میبینند. درحال حاضر کمتر نقطهیی درجهان وجود دارد که مانند ایران نرخ بازگشت سرمایه 20درصدی را به سرمایهگذاران پیشنهاد دهد. همین امر باعث میشود که به محض برداشته شدن تحریمها (و حتی پیش از آن) اروپاییها بلیت خود را برای ورود به ایران رزرو کنند.
البته این تنها یک روی سکه این معامله است. قطعا این بازی، دو سر برد خواهد بود. پتروشیمی ایران بهشدت نیازمند سرمایهگذاری برای تکمیل پروژههای نیمهتمام خود و آغاز ساخت مجتمعهای جدید است. مسوولان پتروشیمی بارها از نیاز به سرمایهگذاری در این صنعت به میزان حداقل هفت الی هشت میلیارد دلار در سال خبر دادهاند و تاکید کردهاند که تامین این حجم سرمایهگذاری در داخل امکانپذیر نیست و نیاز به جذب FDI داریم. همچنین این صنعت برای رهایی از دام خامفروشی و تکمیل زنجیره ارزش خود نیاز مبرم به ورود تکنولوژی جدید و برتر جهان دارد و دانش بومی ایران قطعا در این راه مکفی نیست. لذا هم اروپاییها و هم ایرانیها بهشدت نیازمند از سرگیری همکاری هستند و از این امر منتفع خواهند شد.
هرچند باوجود تلاش برای درزنکردن جزییات مذاکرات با هیات آلمانی که هم ازسوی طرف ایرانی و هم ازسوی طرف آلمانی مشاهده میشود، مشخص شد که یکی از شرکتهای بزرگ پتروشیمی آلمان و جهان، BASF همراه با هیات مذکور به ایران سفر کرده است تا به سرعت زمینه را برای بازگشت خود به بازار جذاب و سودآور ایران فراهم کند. به گزارش «تعادل» بی.ای.اس.اف (BASF) بزرگترین شرکت تولیدکننده مواد شیمیایی در جهان بوده که مقر اصلی آن در شهر لودویگشهافن آلمان است. نام BASF در واقع، از کلمات اول نام قدیمی این شرکت، مشتق شده است. نام این شرکت در ابتدا Badische Anilin und Soda Fabrik بود اما درحال حاضر تحت نام BASF شناخته میشود که به عنوان یک علامت تجاری ثبت شده است. این شرکت، در بازارهای بورس اوراق بهادار فرانکفورت، بورس اوراق بهادار لندن و بورس اوراق بهادار زوریخ ذکر شده است. شرکت BASF در سپتامبر2007 نام خود را از فهرست بازار بورس نیویورک خارج کرد.
گروه BASF شامل شرکتهای تابعه و همچنین سرمایهگذاریهای مشترک در بیش از 80 کشور جهان است. این شرکت دارای 6 سایت تولید یکپارچه محصولات شیمیایی و تعداد 390 سایت دیگر تولید در اروپا، آسیا، استرالیا، امریکا و آفریقا است. مشتریان و نمایندگیهای BASF در سرتاسر جهان پراکنده هستند.
«کرت بوک» مدیرعامل شرکت BASF آلمان اعلام کرده است که این شرکت برنامه ساخت بزرگترین واحد تولیدی محصولات شیمیایی جهان را در ایران دارد. او این مطلب را پس از دیدار هفته گذشته خود از ایران و مشاهده پتانسیل بالای بازار ایران برای فعالیت شرکتهای آلمانی اعلام کرد. BASF پیش از این در واحدهای تولید بوتازین و ریفرمیت و برشهای C4 پتروشیمیهای بندرامام و جم نیز حضور داشته است. BASF یکی از پیشروترین شرکتهای شیمیایی در سطح دنیاست که دارای ۱۱۰، ۰۰۰ کارمند، ۶ فاز ترکیبی و بیش از ۳۸۵ سایت تولیدی در نقاط مختلف دنیاست. به جرأت میتوان گفت این شرکت محصولات و خدمات خود را به سرتاسر دنیا ارائه میدهد. تنوع ارائه خدمات و محصولات در بخشهای مختلف از حوزه پتروشیمی تا سایر حوزههای مانند صنعت، کشاورزی و دارویی باعث شده است تا نام این شرکت در هر صنعت و حرفهیی شنیده شود. شرکت BASF فعالیت خود را از سالهای نخستین قرن بیستم شروع کرد و اینک با پشتوانه بیش از یکصدو10سال تجربه مجددا بنای بازگشت به ایران پس از دوران کمفروغ حضور خود در شرایط تحریمهای بینالمللی را دارد.
به گزارش «تعادل» به نقل از «بلومبرگ» مدیرعامل شرکت BASF یکی از افراد حاضر در هیات اقتصادی بود که به همراه زیگمار گابریل وزیر اقتصاد آلمان راهی ایران شدند. بوک در کنفرانسی که روز جمعه برگزار کرد، اظهار داشت: «تکنولوژی آلمانی، کار آلمانی و اعتبار آلمانی بسیار مدنظر کشورهای دیگر و قابل احترام است. بنابراین ما شانس بالایی برای بازگشت به بازگشت مجدد به برنامهیی توسعهیی سابق خود قائل هستیم.» انتشار گزارش مالی سهماهه دوم 2015 این شرکت آلمانی، نشان داد که این شرکت سود کمتری نسبت به میزان پیشبینی شده کسب کرده است. علت این امر کاهش قیمت جهانی نفتخام است که این کمپانی را مجبور به کاهش قیمت محصولات خود کرده است. از اینرو حضور در بازارهای جدید میتواند سودآوری این شرکت را افزایش دهد. در این بین ایران کشوری است که دومین ذخایر گازی جهان را دارد، چهارمین دارنده ذخایر نفتی جهان است و صنعت پتروشیمی آن به سرعت درحال گسترش است. بوک اظهار کرد: «تاثیرگذاری ایران زمانی افزایش مییابد که اقتصاد این کشور با اقتصاد جهانی ادغام و همگرا شود».
دولت آلمان قصد دارد تا پیشقراول احیای اقتصادی اتحادیه اروپا باشد و این مساله را از طریق بازگشت به بازارهای ایران به محض برداشته شدن تحریمهای امریکا و اروپا علیه ایران براساس توافق هستهیی 23تیر 94 دنبال میکند.
هرچند BASF با دقت بندهای تحریمهای بینالمللی علیه ایران را اعمال کرده است اما به گفته «کرت بوک» نظر به همکاری این کمپانی با شرکای ایرانی از سال1959، یک تیم کوچک از واحد Ludwigshafen این شرکت در این کشور باقی ماند. ازسوی دیگر بزرگترین واحد تولیدکننده مواد شیمیایی جهان متعلق به شرکت Wintershall، که از شرکتهای فرعی BASF است در ماه فوریه گذشته به تولید نفتخام در لیبی ادامه داد. این شرکت اعلام کرد که دست یافتن به اهداف تعیین شده این شرکت برای سال2015 که از سال پیش تعیین شده بود، با چالشهای جدیای روبهروست. این شرکت پیشبینی خود برای رشد تولید ناخالص از 2.8درصد تا به 2.4درصد کاهش داد. ارزش سهام این شرکت نیز به میزان 4.4درصد کاهش یافت و هماکنون ارزش این شرکت 74میلیارد یورو اندازهگیری شده است. به گفته وزیر اقتصاد آلمان، گروهی از صنعتگران و دانشمندان آلمانی که اشارهیی به نام و هویت آنها نکرده است، وی را در سفر به ایران همراهی کردند. حجم معاملات تجاری دوجانبه ایران و آلمان در سال2003 و 2004 و پیش از آغاز تحریمها به سطح 8.7میلیارد یورو رسیده بود اما براساس اطلاعاتی که پایگاه اینترنتی اتاق بازرگانی مشترک ایران و آلمان اعلام کرده است، حجم تجارت این دو کشور در سال2013 به 2.1میلیارد دلار رسید.