طرح انتقال پایتخت، منطقی نیست
گروه مسکن و شهرسازی
اگرچه طرح امکانسنجی انتقال مرکز سیاسی و اداری کشور و ساماندهی و تمرکززدایی از تهران در اردیبهشتماه سالجاری به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید اما همچنان اجرای این طرح با اما و اگرهایی همراه است و به نظر میرسد که وزارت راهوشهرسازی تمایلی برای عملیاتی شدن طرح انتقال پایتخت ندارد.
درهمین راستا، معاون معماری و شهرسازی وزیر راهوشهرسازی بااشاره به طرح انتقال پایتخت گفت: این طرح نیازمند بسترها و زیرساختهای مناسب قانونی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است و طرحی نیست که بتواند مشکلات را حل کند.
پیروز حناچی افزود: این طرح به عنوان طرحی خاص به شمار میرود که همراهی دولت را با خود ندارد و درعینحال بار مالی فراوانی را نیز بر دوش دولت میگذارد. به گزارش ایسنا، به گفته دبیر شورای عالی معماری و شهرسازی، از سال۱۹۶۰میلادی به بعد دیگر انتقال جدی پایتخت در دنیا به عنوان یک سیاست مرسوم مطرح نشد و از آن تاریخ به بعد تنها قزاقستان پس از فروپاشی شوری و به دلیل زلزلهخیزبودن پایتخت و با هدف توسعه، پایتخت خود را تغییر داد. دبیر شورای عالی معماری و شهرسازی افزود: انتقال پایتخت طرحی نیست که بتواند مشکلات کلانشهرها را حل کند بلکه پیشبینیها حاکی است با انتقال پایتخت مشکلات کلانشهرها سرجای خود میمانند و تنها حاکمیت سیاسی جای خود را تغییر میدهد و به عنوان موتور محرک در نقطهیی دیگر کار خود را دنبال میکند. حناچی تاکید کرد: طرح انتقال پایتخت به دلیل مشکلات اجرایی و موانع اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی منطقی نیست و اجرا نخواهد شد. وی ادامه داد: وزارت راهوشهرسازی برنامه برای تغییر انتقال پایتخت ندارد اما تلاش میکند با استفاده از این فرصت مشکلات تهران را بار دیگر ریشهیابی کند. اصلیترین مشکل تهران تمرکز است و همه
سیاستهایی همچون توسعه دانشگاهها، سرمایهگذاریهای دولتی و صنعتی به مشکل تمرکز در کلانشهرها دامن میزنند. موضوع اصل این نکته است که تهران از تمرکز رنج میبرد. در گام نخست باید مشکل را کشف کنیم و در مراحل بعدی نیز تلاش کنیم تا تاثیری بر حل واقعی آن داشته باشیم.
معاون معماری و شهرسازی وزیر راهوشهرسازی تاکید کرد: انتقال پایتخت میتواند آخرین گزینه و نه نخستین گزینه باشد. حناچی در بیان توافقاتی که وزارت راهوشهرسازی در جلسات مشترک با نمایندگان مجلس شورای اسلامی داشته است، گفت: اکثر نمایندگان کمیسیون این موضوع را پذیرفتند و مقرر شد الزام انتقال پایتخت تبدیل به ساماندهی و آسیبشناسی کلانشهر تهران شود و الزام انتقال پایتخت از روی طرح برداشته شد.
دبیر شورای عالی معماری و شهرسازی در بیان پیشینه طرحهای اینچنینی گفت: در اوایل دهه۵۰ و قبل از انقلاب، قانونی تحتعنوان قانون نظارت بر گسترش شهر تهران داشتیم. این قانون، نظارت بر محدوده فعلی و ۲۵ساله را مورد بررسی قرار میداد که پس از انقلاب عملا به فراموشی سپرده شد، به دلیل اهمیت موضوع قرار است بار دیگر این قانون در دستور کار قرار بگیرد. حناچی افزود: این نشست با حضور رییسجمهور یا معاون اول وی، وزرای اطلاعات، راهوشهرسازی به عنوان دبیر، کشور، صنایع، نیرو و رییس سازمان محیطزیست به عنوان هستههای اصلی و همچنین نمایندگانی از کمیسیون شوراها و عمران مجلس شورای اسلامی، رییس شورای شهر تهران و شهردار تشکیل میشود که در نخستین جلسه این گروه، آییننامه اجرایی بررسی و به تصویب دولت میرسد.
وی بااشاره به تجربیات ناموفق تلاش برای انتقال پایتخت و کمکردن تمرکز در کلانشهر تهران گفت: در مورد انتقال پایتخت بررسیها باید به گونهیی باشد که ایدههای خوب در آنها به ویرانی نرسد. برای مثال شاهد بودیم با انتقال سازمان میراث فرهنگی به شیراز در دورههای پیشین این سازمان کارکرد اصلی خود را از دست داد. حناچی با ارائه نمونهیی موفق در تشویق افراد و کوچ آنها به دیگر شهرها گفت: پارسجنوبی زمانی که در اوج سرمایهگذاری بود مهندسان از تهران و شهرستانهای دیگر به اختیار خود به پارسجنوبی میرفتند و علت هم این بود که آنقدر جذابیت داشت و درعین حال تامینکننده نیازهای افراد و خانواده بود که سختیها را تحمل کرده و به مناطق جنوبی رفتند. وی افزود: اگر میگوییم باید در تهران عدم تمرکز داشته باشیم باید ظرفیتها و زمینههایش را نیز فراهم کنیم. بدین معنا که گزینههای شهری دیگری که با تهران به لحاظ جمعیتی رقابت کنند را مدنظر قرار دهیم و این موارد، مقیاس شورایی است که قرار است به زودی تشکیل شود.