پرواز ایرلاینهای داخلی با شبکه بینالمللی
گروه حمل و نقل سارا جنگروی
هرچند توافق نهایی میان ایران و 1+5 حاصل شده است اما تا زمان رفع کامل تحریمها هنوز روزهای زیادی را در پیشرو داریم. با این حال کشورهای بزرگی که دارای صنایع بزرگ هوایی هستند، در فاصله توافق بزرگ تا رفع کامل تحریمها سعی در ربودن گوی رقابت از یکدیگر دارند. روز جمعه خبری مبنی برتماس تلفنی روسای جمهوری اسلامی ایران و فرانسه مخابره شد و دیروز نیز سرپرست سازمان هواپیمایی کشوری با بیان اینکه به زودی هیاتی از سازمان هواپیمایی فرانسه به ایران سفر میکند، گفت: تقاضاهایی از شرکتهای خارجی در زمینه فروش هواپیما، راهاندازی شرکت، تعمیر هواپیما و فروش تجهیزات راداری وجود دارد. محمد خداکرمی همچنین از اتصال قریبالوقوع ایرلاینهای داخلی به شبکه بینالمللی و تبدیل ایران به مسیر هوایی ترانزیت خارجی خبر داد و گفت: برنامهریزی برای راهاندازی مقاصد جدید پروازی درمسیرهای بینالمللی توسط شرکتهای ایرانی و خارجی و همچنین افزایش برخی مقاصد پروازی فعلی انجام شده است و پروازهای برخی مقاصد بینالمللی نیز افزایش خواهد یافت. براین اساس، نظر تعدادی از کارشناسان حوزه ایرلاینها را جویا شدیم که از آن میان، پاسخهای محمدرضا ملکی- کارشناس
و فعال حملونقل هوایی- از نظرتان میگذرد.
بحث اتصال ایرلاینهای داخلی به شبکه ایرلاینهای بینالمللی چه تحولی را درعرصه حملونقل هوایی کشور ایجاد میکند؟
سیستم رزرو بلیت هواپیما که درحال حاضر در کشور وجود دارد به دلیل تحریمهای ظالمانهیی که طی سالیان سال وجود داشته، بسیار محدود است. کشورهای تحریمکننده در زمان تحریم بدون اطلاعرسانی و به صورت ناگهانی سیستم رزرواسیون بلیت را قطع کردند بهطوری که حتی فرصت انتقال اطلاعات را به ایرلاینها ندادند و حجم بسیاری از دادههای ایرلاینهای مختلف بهصورت ناگهانی از بین رفت.
با اتصال سیستم رزرواسیون بلیت به شبکه بینالمللی چه تغییراتی حاصل میشود؟
اگر این اتفاق بیفتد، بسیار خوشایند خواهد بود چراکه در این صورت تمامی ایرلاینها علاوه بر دسترسی به بازار 80میلیونی کشور، به بازار جمعیت جهانی دسترسی خواهند داشت و مسافران و توریستها در سراسر دنیا با کارتهای اعتباری میتوانند بلیت خود به مقصد ایران را خریداری کنند و بازار گردشگری و توریست نیز رونق بسیاری خواهد گرفت و روزبهروز شاهد ورود توریستها و مسافران به کشور خواهیم بود.
ارزیابی شما از خرید هواپیما و اشتیاق کشورهای اروپایی برای جذب بازار هوایی ایران چیست؟
نیاز به 400 هواپیما در بازار هوایی ایران در طولانیمدت مسالهیی است که بارها به آن اشاره شده، ازسوی دیگر ناوگان هوایی کشور با میانگین عمر 25 تا 30سال جزو ناوگانهای پیر و فرسوده به حساب میآید، ناوگان هوایی قدیمی پرهزینه است و رهاوردی جز اتلاف وقت و انرژی مسافر و صاحبان صنایع هوایی را ندارد. ازسوی دیگر امنیت و آسایش مسافر را با چالش روبهرو میکند. درحال حاضر برای خرید هواپیما بیشتر نگاهها به ایرباس و بوئینگ معطوف است. اما برای بررسی بازار هوایی کشور توجه به دو نکته ضروری است؛ نکته اول این است که برای مسیرها و پروازهای داخلی نیاز به یکسری هواپیمای کوچک و کوتاهبرد داریم. زیرا حتی اگر طولانیترین مسیر جغرافیایی کشور از شمال غرب به جنوب شرق را هم درنظر بگیریم، پرواز در دوساعت انجام خواهد شد، بنابراین یکسری هواپیما در این سطح میخواهیم که هواپیماهای ایرباس کوچک و بوئینگ 737 این نیاز را مرتفع خواهند ساخت. برای مسیرهای بینالمللی نیز نیاز به هواپیماهای دوربرد و جدید داریم که این هواپیماهای جدید و تازهنفس باعث صرفهجویی در سوخت و کاهش هزینههای نگهداری خواهند شد.
افزایش سقف پروازی خارجی
اما خداکرمی در سخنان خود از افزایش مقاصد پروازی به لندن، پاریس، آلمان، روسیه و ترکیه نیز خبر داد و گفت: درهمین راستا به زودی هیاتی از سازمان هواپیمایی کشوری فرانسه برای مذاکره به ایران خواهند آمد که مقدمات حضور آنها در سفر اخیر وزیر راهوشهرسازی به فرانسه فراهم شده بود و قرار است درباره افزایش تعداد پروازها به فرانسه مذاکراتی صورت گیرد. وی با بیان اینکه پروازهای آتن نیز به مدت چند سال متوالی انجام نمیشد اما با تمایل دوطرف پروازهای این مسیر توسط ایرلاین ایرانی و یونانی راهاندازی شده است، گفت: البته باتوجه به ظرفیت و تقاضای مسافر در این مسیر، طرفین برای افزایش سقف پروازی در این مسیر اعلام آمادگی کردند. سرپرست سازمان هواپیمایی با بیان اینکه درحال حاضر سه پرواز هفتگی از ایران به فرانسه انجام میشود، گفت: درنظر داریم این میزان به ۱۰ پرواز در هفته توسط ایرلاین داخلی یا خارجی افزایش یابد. خداکرمی همچنین درباره پروازهای آلمان گفت: درحال حاضر ۱۴ پرواز هفتگی به آلمان انجام میشود که باید برای افزایش این سقف پروازی مکاتبه شود چراکه تقاضای آن وجود دارد.
سرپرست سازمان هواپیمایی تعداد پروازهای فعلی به روسیه را ۷ پرواز در هفته عنوان کرد و گفت: این میزان به تدریج به ۲۸ پرواز در هفته افزایش مییابد. وی به افزایش پروازها به ایتالیا اشاره کرد و گفت: درحال حاضر ۴ پرواز هفتگی به ایتالیا انجام میشود که طرفین برای افزایش سقف پروازی تقاضا دارند و باید در این زمینه مذاکره شود. وی با بیان اینکه میزان پروازهای ایران و ترکیه نیز درحال حاضر ۷۰ پرواز در هفته است، گفت: به زودی این میزان به ۱۰۰ پرواز هفتگی افزایش خواهد یافت.
پرواز به استرالیا و دانمارک در دستور کار
خداکرمی از برنامهریزی برای افزایش پرواز با کشورهای حاشیه جنوب خلیجفارس خبر داد و درباره مسیرهای جدید پروازی گفت: راهاندازی پروازهای استرالیا و دانمارک در دستور کار قرار دارد. سرپرست سازمان هواپیمایی کشوری دربخش دیگری از اظهاراتش گفت: از این پس شرکتهای داخلی که بازار هدف آنها مسافران داخلی بوده، وارد شبکه بینالمللی میشوند و با تقویت ناوگان، ایران به عنوان مسیر ترانزیت مسافران خارجی تبدیل میشود که تاکنون کمتر به این موضوع پرداخته شده است اما به تدریج این ظرفیتسازی صورت میگیرد. خداکرمی اضافه کرد: باوجود اینکه برخی منابع غیرموثق اعلام میکنند، سهم ایرلاینهای خارجی در پروازهای بینالمللی بیش از ایرلاینهای داخلی است اما حدود دوسوم پروازهای خارجی توسط ایرلاینهای داخلی انجام میشود و فقط یکسوم این سهم مربوط به ایرلاینهای خارجی است. وی افزود: با توسعه ناوگان هوایی سهم ایرلاینهای داخلی از پروازهای بینالمللی افزایش خواهد یافت.
تقاضای خارجیها برای ارائه خدمات
وی در ادامه به وضعیت صنعت هوانوردی بعد از توافقات هستهیی اشاره کرد و گفت: تقاضاهایی ازسوی شرکتهای خارجی در زمینههای فروش هواپیما، راهاندازی شرکت تعمیر و نگهداری هواپیما در ایران و فروش تجهیزات راداری به ایران وجود دارد. خداکرمی با بیان اینکه ایران در صنعت هوانوردی اعم از تامین ناوگان و فرودگاهی با اولویت نیازها و با تدبیر عمل میکند به پایگاه خبری گفت: شرکتهای بوئینگ و ایرباس نیز منتظر نتایج کامل توافقات هستند و این آمادگی برای همکاری دوطرف وجود دارد. سرپرست سازمان هواپیمایی کشوری با تاکید بر اینکه این سازمان در زمینه تسهیل شرایط خرید هواپیما برنامهریزی میکند، گفت: قطعا با شرایط جدید، شرایط برای خرید هواپیما تسهیل میشود اما موضوعی که باید مدنظر باشد، تامین نقدینگی برای خرید هواپیماست؛ بنابراین تامین منابع مالی از طریق صندوق توسعه ملی، فاینانس یا سایر روشهای مالی بسیار مهم است.
خداکرمی گفت: در گذشته صندوق توسعه ملی تسهیلات را از طریق بانکها برای خرید هواپیما پرداخت میکرد اما هواپیما را به عنوان تضمین قبول نمیکرد و تضامینی بیش از دارایی ایرلاینها درخواست میکردند اما این مشکل درحال حاضر برطرف شده و هواپیما به عنوان تضمین پرداخت تسهیلات مورد قبول است. وی با بیان اینکه بازار ایران یک بازار بسیار خوب برای دنیا به ویژه کشورهای همسایه است، گفت: باتوجه به اینکه هواپیمای با عمر کمتر از ۱۰سال بازار هدف ناوگان ایران است، نقدینگی لازم برای تامین هواپیما از صندوق توسعه ملی یا سایر منابع تامین شود.
خرید و اجاره هواپیما توسط ایرلاینها
وی در پاسخ به این سوال که درحال حاضر خرید هواپیما یا اجاره هواپیما کدامیک برای ایرلاینها صرفه اقتصادی دارد، گفت: شرکتهای هواپیمایی وضعیت یکسانی ندارند و این میتواند برای شرکتها متفاوت باشد.
سرپرست سازمان هواپیمایی کشوری ادامه داد: وقتی ایرلاین داخلی یک هواپیما اجاره میکند، شرکت اجارهدهنده مبلغی را با تعیین میزان ساعت پرواز یکسان از ایرلاین دریافت میکند حتی اگر هواپیما کمتر از آن میزان پرواز کند. بنابراین هواپیما باید توسط یک ایرلاین فعال اجاره شود تا توجیه اقتصادی برای شرکت داشته باشد. خرید، اجاره یا ترکیبی از این دو متناسب با وضعیت اقتصادی ایرلاینها متفاوت است.