پزشکانی که همیشه ناراضیاند
شکایت پزشکان از تعرفههای خدمات پزشکی گویا تمامی ندارد. هر روز خبر اعتراض گروهی جدید از پزشکان، به تعرفههای اعلامی دولت برای خدماتشان منتشر میشود. تعرفههایی که پزشکان معتقدند کم است و کفاف هزینهها را نمیدهد. عواقب جدی و ناگواری هم برای این کمبود تعرفهها بیان میشود: از زیرمیزی گرفتن پزشکان گرفته تا کاهش خدماتدهی پزشکی به مناطق محروم. در جدیدترین اظهارنظر، رییس سازمان نظام پزشکی تعرفههای خدمات فیزیوتراپی را غیرمنصفانه خوانده است. «تعادل» در گفتوگو با یکی از اعضای کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی، تاثیر تعرفهگذاری بر خدمات سلامت را بررسی میکند.
باز هم تعرفههای پزشکی و باز هم اعتراض. اینبار فیزیوتراپیستها معترضند و رییس سازمان نظامپزشکی نیز سخنگویشان شده است. به گزارش «تعادل» به نقل از مهر، علیرضا زالی در مراسم روز فیزیوتراپی که درمجموعه فرهنگی ورزشی تلاش برگزار شد، گفت: نگاه ما در تعرفهگذاری منصفانه نیست و سازمان نظام پزشکی تا دقیقه ۹۰ برای تعرفه فیزیوتراپی تلاش کرد.
وی با تاکید بر اینکه قدر و منزلت فیزیوتراپیستها باید ارج نهاده شود، گفت: دستیابی به این مساله به اتحاد و انسجام صنفی و ناامید نشدن از ادامه تلاشها نیاز دارد. ماندن درصحنه مفهومی مهم برای بخشهای صنفی بهشمار میرود. فرد در یک مجموعه نمیتواند درکنار مجموعه خود بماند و تلاشی نکند. از آنچه درخصوص مطالبات صنفی فیزیوتراپیستها حاصل شده است، راضی نیستم و باید با پرهیز از نگاهی حداقلی به این رشته نگریست. از این مساله نباید غافل شد که فیزیوتراپیستها از نیروی جسمانی خود هنگام انجام خدمات این رشته بهره میبرند و این مساله، موضوع فرسایشی را برای آنها به همراه دارد. هنگام تعرفهگذاری به این مساله توجهی نمیشود. نگاه کنونی به رشته فیزیوتراپی مطلوب نیست. باتوجه به آنکه جامعه ایرانی رو به سالمندی پیش میرود. همچنین تغییر الگوی بیماریها و افزایش طول عمر افراد جامعه سبب میشود، نیازهای فیزیوتراپی متفاوت شود.
این نخستینبار نیست که پزشکان به مساله تعرفهها اعتراض داشتهاند. پیشتر بارها و بارها صدای شکایت گروههای مختلف پزشکی نسبت به تعرفهها شنیده شده است. این درحالی است که سایر فعالان بخش سلامت، نسبت به تبعیض و دریافتهای بیش از اندازه پزشکان اعتراض دارند. به عنوان مثال، پرستارانی که مانند پزشکان تحصیلکردهاند و در تامین سلامت بیماران نیز نقشی مهم دارند، دستمزدی معادل یک دهم دریافتی پزشکان دریافت میکنند. بیآنکه معیار مشخصی، علت این تفاوت 10برابری را مشخص کرده باشد. پرداخت مابهالتفاوت دریافتی پزشکان و پرستاران براساس طرح پرداخت مبتنی بر عملکرد در 6ماه دوم سال93 منجر به اعتراض شدید پرستاران و حتی ایجاد آشوب شد. اختلاف پرداختها فاحش بود؛ از چند ریال برای پرستاران تا چند صد میلیون ریال برای پزشکان.
اعتراض پزشکان منطقی نیست
آیا مساله تعرفهها منجر به بروز آسیبهای اجتماعی شده است؟ به نظر میرسد جواب مثبت باشد. سال گذشته رییس سازمان نظامپزشکی درباره بازگشت پزشکان از روستاها به شهرها هشدار داده بود. زالی گفته بود که با بازگشت یکسوم پزشکان از روستاها به شهرها، خطر جان 23میلیون و500هزار روستایی کشور را تهدید میکند. امسال نیز تعداد زیادی از پزشکان، به تعرفههای خدمات در روستاها اعتراض داشتند تا جایی که کشور با خطر کمبود پزشک در مناطق محروم روبهرو است. اما نماینده مجلس شورای اسلامی این مساله را منطقی نمیداند. سلیمان عباسی که عضو کمیسیون بهداشت مجلس است، به «تعادل» گفت که باتوجه به پیشنهاد وزیر بهداشت برای پرداخت دستمزد 17میلیونی به پزشکان عمومی درمناطق محروم، منطقی نیست پزشکی که پیش از این 5میلیون درآمد داشته، از خدمت در این مناطق سرباز بزند. عباسی همچنین با حمایت از طرح تحول و تعرفهگذاریهای دولتی، میگوید که این هنر پزشک است که چقدر درآمد داشته باشد. بیمار پزشک خود را انتخاب میکند، خدمات بهتر به معنای مراجعه بیشتر است و مراجعه بیشتر درآمد بالاتر را موجب میشود.
این نماینده مجلس همچنین قیاس تخصصهای مختلف و میزان تعرفههای آنها را نیز صحیح نمیداند. چراکه تخصصهای مختلف، عملکرد و تاثیرگذاری و حساسیت متفاوتی دارند و بنابراین اختلاف تعرفهها در رشتههای مختلف پزشکی توجیهپذیر است. عضو کمیسیون بهداشت افزایش تعرفهها در قالب طرح تحول را نیز مثبت ارزیابی میکند، اما میگوید که این مساله باعث افزایش قیمت درمان شده و از آنجا که منابع بیمهیی افزایش نداشتهاند، بسیاری از خدمات از پوشش بیمه خارج شده و بیماران متضرر شدهاند. بنابراین باید با شفافیت بیشتری این مسائل را برای بیماران توضیح داد. نگاه کالایی به بیمار و بیماری، باعث شده که ذهنیت جامعه نسبت به پزشکان تا حدودی منفی شود. این تصور وجود دارد که نظام کنونی درمان کشور، سلامت بیماران را اسیر نوعی تجارت کرده باشد.
مساله زیرمیزی پزشکان و دریافتهای نامتعارف موید این موضوع است. هرچند باتوجه به اهمیت شغل پزشکی درحفظ سلامت اجتماع و تلاشی که پزشکان چه درهنگام تحصیل و چه حین خدمت انجام میدهند، دستمزد بالا برای این قشر امری معمول و پذیرفته شده است. اما تجاری شدن درمان، میتواند به بروز آسیبهای اجتماعی و خطر برای سلامت جامعه منجر شود.