حضور سرمایهگذار خارجی فرصت یا تهدید؟
تحریمهای بینالمللی علیه ایران که سابقه سی و چند ساله دارد پس از سال 89 و به بهانه برنامه هستهیی تشدید شد و در این راستا بسیاری از بخشهای اقتصاد همچون صنایع نفتی، کشتیرانی، صنایع خودرویی، بانکها و... تحریم شد؛ در عین حال بسیاری از شرکتهای بینالمللی تحت فشار سیاستمردان خود با وجود قراردادهای رسمی خروج از ایران را در راستای منافع خود تشخیص دادند؛ بازار ایران را ترک کردند و ایران مجبور شد آنها را با پیمانکاران ضعیف چینی جایگزین کند. با روی کار آمدن دولت یازدهم و جدیت در مذاکره با قدرتهای غربی برای نخستینبار بعد از توافق ژنو زمزمههای بازگشت شرکتهای سرمایهگذار خارجی مطرح شد. اهمیت سرمایهگذاری خارجی در اقتصاد بحرانزده ایران به حدی بود که شخص رییسجمهور در حاشیه اجلاس جهانی داووس جلسه خصوصی با مدیران کمپانیهای عظیم نفتی ترتیب داد؛ جلسهیی که مدیران ارشد شرکتهای امریکایی همچون الکسون موبیل و شورون نیز در آن حضور داشتند. بعد از این جلسه بود که کریستوفر دو ماگاری مدیرعامل فقید توتال گفت پیشنهادهای آقای رییسجمهور واقعا برای ما جذاب بوده است. بعد از آن نوبت انگلیسیها بود که علاقهمندی خود را به بازار
ایران ابراز کنند به طوری که منیر کابان رییس کل موسسه بیمهگذاری UIB به تهران آمد و در گفتوگو با خبرنگاران گفت: بعد از یک هفته از اعلام لغو تحریمهای بینالمللی علیه ایران شرکتهای بیمهگذار دنیا در تهران هستند. وی همچنین به کنفرانس جهانی بیمه در قاهره اشاره کرد و گفت: داغترین بحث بین مدیران شرکتهای بیمه چگونگی حضور در ایران و ارزیابی پتانسیل ایران در این خصوص بوده است. بحث حضور شرکتهای خارجی و عطش آنها برای حضور در ایران هر روز پررنگتر شده و هیاتهای تجاری بخشهای مختلف اقتصاد ایران را بررسی میکنند؛ تاکنون اما این رفتوآمدها در حد ارزیابی بازار ایران بوده است و به نظر میرسد شرکتهایی که ایران به حضور آنها نیاز دارد تمایل چندانی به ورود به بازار ایران ندارند. چراکه آنها از فضای اقتصادی بیثبات، ابهام سیاسی، نقدینگی پایین و نیز روند خرید و فروش سهام در ایران میهراسند. این مدیران در عین حال نمیخواهند فرصتهای نهفته در اقتصاد کشوری که بیش از ۷۵میلیون نفر جمعیت و بازار متنوعی را از دست بدهند؛ به همین جهت بازارهای مصرفی همچون خودرو که حضور آنها بیشتر به نفع غربیها تمام میشود برای ورود به ایران آمادگی
دارند و بسیاری بازارهای ما بدون مشتری مانده است. در این شرایط مسوولان باید به سمتی حرکت کنند که همزمان با برداشته شدن تحریمها چراغ کارخانهها روشن شده و تکنولوژی، علم و دستگاههای روز وارد کشور شود تا آماراشتغال مثبت شده و صادرات غیرنفتی تقویت شود؛ برای این منظور باید قراردادهای جذاب تدوین شود که منافع هر دو طرف را حفظ کند؛ ایران را به بازاری برای اجناس کشورهای دیگر تبدیل نکند و موجب افزایش مشکلات در حوزه اقتصادی نشود.