برجام اجرایی و روند لغوتحریمها کلید خورد
پس از آنکه برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) پس از حدود 2ماه رایزنی در 23تیر ماه در شهر وین مورد تایید وزرای خارجه ایران و 6 کشور (امریکا، فرانسه، روسیه، چین، آلمان و انگلستان) قرار گرفت در 29تیر ماه قطعنامه 2231 در شورای امنیت به تصویب رسید و برجام تایید شد. از آن زمان قرار شد که برجام مورد بررسی قرار گیرد که پس از ناتوانی کنگره در رد آن، تایید در شورای اروپا و بررسی در مجلس شورای اسلامی ایران روز گذشته، روز پذیرش یا Adoption Day بود. در همین خصوص سیدعباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه میگوید: در این روز آقای ظریف و خانم موگرینی بیانیه مشترکی صادر و طبق برجام در همان روز شورای وزیران اتحادیه اروپا تحریمهای اروپا را لغو و رییسجمهور امریکا نیز دستورات اجرایی را لغو و اجرای تحریمهای کنگره را متوقف کرده و رسما اعلام خواهد کرد. وی خاطرنشان کرد: قوانین لغو تحریمها زمانی اجرایی خواهد شد که ایران هم اقدامات خود را انجام دهد و پس از آن در «روز اجرایی شدن» (Implementation Day) لغو تحریمها جنبه عملی به خود خواهد گرفت که ممکن است این روز ظرف یک تا دو ماه آینده باشد.
گروه ایران
درحالی که نفسهای اجرایی شدن برجام به شماره افتاده، گام حیاتی بعدی در ارتباط با برجام درحال کلید خوردن است. زمانبندی 90روزه در جهت بررسی توافق هستهیی ایران و 6 قدرت جهانی روز گذشته در شرایطی رو به پایان میرفت که برخلاف برخی تحلیلها در شکست این روند، توافق وین از مجلسهای ایران و امریکا گذشته و به فاز عملیاتی خود رسیده است. در همین راستا نخستین کمیسیون مشترک جمهوری اسلامی ایران و 1+5 امروز در وین با حضور معاونان وزرای امور خارجه برگزار خواهد شد و در آن طرفین، رویههای مرتبط با اجرای برجام را تا به امروز و متعاقبا روندهای چند هفته آتی را مورد بحث و بررسی قرار میدهند. در همین زمینه آژانس بینالمللی انرژی اتمی روزگذشته با انتشار بیانیهیی در وبگاه خود اعلام کرد: جمهوری اسلامی ایران در 18 اکتبر 2015 به مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی اطلاع داده که از روز اجرای برجام به صورت مشروط پروتکل الحاقی توافقنامه پادمانی را تا زمان تصویب آن توسط مجلس، اجرا و ترتیبات فرعی کد اصلاحیه 3.1 توافقنامه پادمانی را نیز به طور کامل اجرا خواهد کرد.
قانون اجرای برجام ابلاغ شد
این درحالی است که روز شنبه حسن روحانی، رییسجمهوری کشورمان «قانون اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام» که در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی تصویب و به تایید شورای نگهبان رسیده بود را جهت اجرا ابلاغ کرد و از سوی دیگر درخصوص اجرایی شدن برجام، علی لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی با اعلام اینکه برجام در کلان کشور هماهنگ شده بود، افزود؛ مذاکرات هستهیی حدود سه سال به طول انجامید و یک امر فوری و آنی نبوده است. از سویی 26مهر زمان نهایی بود و کمیسیون برجام میتوانست تا آن زمان گزارش را ارائه کند. لذا بعد از قرائت گزارش فرصتی برای تدوین قانون نبود و باید فکری برای آن از قبل میشد. این موضوع به سرنوشت کشور مربوط و باید ساعتها روی آن فکر میشد. در همین راستا به گزارش ایرنا از دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی، علی شمخانی اعلام کرد؛ اجرای برجام مقطعی مهم در ایجاد اعتماد میان ایران و غرب است.
اجرای برجام، نقطه عطف توافق وین
در همین خصوص فیلیپ هاموند، وزیر خارجه انگلیس گفت: روز اجرای برجام نقطه عطفی برای توافق تاریخی وین است. وی مدعی شد:«[اجرای برجام این اطمینان را میدهد که ایران از دستیابی به سلاح هستهیی بازداشته شده است. بنابراین منطقهیی امنتر به وجود میآید درحالی که فرصتهایی برای ایران و تعامل مجدد با جامعه بینالمللی فراهم میکند.
ما در انجام مسوولیتهایمان متعهد بودهایم
از سوی دیگر علیاکبر ولایتی، رییس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام در نشست خبری با جبران باسیل، وزیر خارجه لبنان در زمینه برجام تصریح کرد؛ این موضوع روند خود را در مجلس شورای اسلامی طی کرده و مرحله اجرای برجام به زودی آغاز میشود و باید دید که غربیها و امریکاییها به تعهدات خود عمل میکنند.
پیامی روشن از توییتر
هلگا اشمید، معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، که به تهران سفر کرده، در پیام توییتری خود نوشت؛ گفتوگوهای خوبی درباره روند اجرای توافق هستهیی ایران و گروه 1+۵ درباره اجرای توافق هستهیی در کنفرانس امنیتی مونیخ در تهران داشتیم سپس با پروفسور صالحی و عباس عراقچی به کنفرانس رفتیم. وی در ادامه تاکید کرد که توافق هستهیی، یک پیروزی برای دیپلماسی است و نوشت: حال باید روی اجرای توافق هستهیی متمرکز شویم تا این مرحله بدل به موفقیت شود.
بخشنامهای با عنوان اجرای برجام
سام وربرگ، سخنگوی دفتر امور ایران در وزارت خارجه امریکا در مورد اجرایی شدن برجام گفت: باراک اوباما طی بخشنامهیی، سازمانهای دولتی را موظف خواهد کرد تا اقدامات مناسب برای آمادگی در اجرای تعهدات امریکا در چارچوب برجام را آغاز کنند. وی تصریح کرد که این روز آغاز مرحله اجرای برجام است و طرفین رسما برای اجرای تعهدات خود آماده میشوند و ترتیبات لازم را اتخاذ میکنند.
اهداف مشترک برای اجرای برجام
جان کری، وزیر امور خارجه امریکا با اعلام اینکه ایران به تعهدات خود عمل کرده است در یادداشتی با عنوان سیاست خارجی امریکا در دنیای درحال تغییر در سایت وزارت خارجه نوشت: این توافق حاصل سالها دیپلماسی سخت بوده که فراتر از دو دوره ریاستجمهوری است. ما با تحریمها آغاز کردیم اما تحریمها وسیله بودند نه هدف. ما اکنون به سمت مرحله اجرا درحرکتیم و ضروری است که هوشیاری، رویکرد یکپارچه و هدف مشترک خود را حفظ کنیم.
اجرای برجام به نفع همه کشورها
وزارت خارجه روسیه نیز در بیانیه رسمی خود اعلام کرد؛ برجام برای حلوفصل هستهیی ایران 18اکتبر اعتبار اجرایی یافت که مرحله نوینی در روند عادیسازی موضوع است. روسیه این موفقیت را که کشورهای شرکتکننده در مذاکرات توانستند تمامی مراحل تایید برجام را براساس زمانبندی تعیین شده انجام دهند، ارزشمند میداند. با توجه به پیشرفت انجام شده، انجام مراحل بعدی، نیازمند نیرو و اراده بیشتری است و اکنون روند اجرای برجام شرایط را پایدارتر میکند.
اما و اگرهای اقدامات مرتبط با اجرای برجام
در همین راستا علیاکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی اعلام کرد که به احتمال قوی بتوانیم اقدامات خود را در چارچوب برجام طی هفته آینده شروع کنیم. به گزارش ایسنا؛ صالحی در پاسخ به اینکه تاخیر در شروع اقدامات از سوی ایران درحالی که اتحادیه اروپا و امریکا قرار است دستور لغو و توقف تحریمها را صادر کنند، مشکلآفرین نیست، گفت: برای 1+5 تفاوتی نمیکند که ایران طی یک یا سه ماه اقدامات خود را انجام دهد.
واکنش رسانهها به اجرای برجام
به گزارش رویترز؛ دولت امریکا روز یکشنبه اقدامات عملی را در ارتباط با تعلیق مشروط تحریمها انجام خواهد داد اما این تعلیق مادامی که ایران برنامه هستهیی خود را محدود نکند، موثر نخواهد بود. در همین راستا نشریه انگلیسی بلومبرگ نوشت؛ بیش از دو سال مذاکره به توافقی منجر شد که بیش از 100صفحه بود و در تاریخ 14جولای در شهر وین به امضا رسید. بعد از آنکه تحریمها برداشته شوند، انتظار میرود اقتصاد (ایران) در زمینه سوخت با کاهش سطح موانع صادرات نفت آن و با پایان انزوای بانکهای ایرانی در مجامع بینالمللی رشد کند.