برادرانی که از پناهندگی در اسکاندیناوی سود میبرند
صحنهیی است که میتواند قلب این منطقه سرد را گرم کند. در دهکدهیی در نروژ، چند نوجوان افغان دارند با هم بازی میکنند. این پسران 15 تا 18ساله رنجهایی کشیدهاند که هیچ کودکی نباید بکشد - شلیک اسلحه، انفجار و کشتار یکی از والدین آنها توسط داعش - و از سرزمین مادریشان با پای پیاده و در ماشینهایی که به طرز خطرناکی پر بودند، به این کشور آمدهاند. حالا آنها دارند کریسمس را با نخستین کلمات نروژی که یاد گرفتند، جشن میگیرند: God Jul یا کریسمس مبارک. آیا اینجا خوشحال هستند؟ بلال 15ساله به زبان پشتو میگوید: «اینجا آرام و آسوده است».
معلمان میانسال آنها - که اهل سوریه و اریتره هستند و خودشان هم زمانی پناهنده بودند - بالای سرشان ایستادهاند و مهربانانه لبخند میزنند. میتوان گفت این همان اسکاندیناوی است که برنی سندرز، نامزد انتخابات ریاستجمهوری امریکا گفته بود امریکاییها «باید به کشورهایی مثل دانمارک، سوئد و نروژ نگاه کنند و از دستاوردهای آنها یاد بگیرند»؛ البته غیر از مرد دیگری که در اتاق حضور دارد و در حالی که دارد ایمیلهایش را چک میکند، تقریبا نامریی است. او کریستین آدولفسون 55ساله است که برای نخستین بار از این مرکز پناهندگان در دهکده هِوالستاد بازدید میکند اما به همراه برادرش راجر 51ساله، مسوولیت اداره آن را بر عهده دارد و آنها با هم 90مرکز مشابه دیگر در نروژ و 10مرکز نیز در سوئد دارند.
پناهندگان فرصت بزرگی برای آنها فراهم میکنند؛ کمپانی واقع در اسلوی برادران آدولفسون که هیرو نروژ (Hero Norway) نام دارد، رهبر یک صنعت رو به رشد اسکاندیناویایی است که از دولتهای نروژ و سوئد یک مبلغ ثابت - 31 تا 75دلار بهازای هر فرد در هر شب - دریافت میکند تا برای پناهندگان خانه و پوشاک تامین کند.
برای سال 2015، هیرو نروژ انتظار بازده 63میلیون دلار و 3.5درصد سود دارد. در بخشهای دیگر اروپا که پناهجویان اغلب مورد حمایت سازمانهای غیردولتی ازجمله صلیبسرخ هستند، تنها یک کمپانی تجاری دیگر از مراکز آدولفسونها بزرگتر است؛ کمپانی سوییسی اوآراس
(ORS Services) که در سال2014 سودی 99میلیون دلاری از مراقبت کردن از پناهندگان در سوییس، اتریش و آلمان به دست آورد.
بخشی از موفقیت آدولفسونها به خاطر این است که در مهماننوازی، تجاربی گرانبها دارند. در سه دههیی که از زمان تاسیس کمپانی آدولفسون گروپ توسط آنها میگذرد، کریستین و راجر یک شبکه 800میلیون دلاری از تجارتهایی را ساختند که شامل مدارس پیشدبستانی، خانههای مراقبت از سالمندان؛ همچنین هتل، آپارتمان و اقامتگاههای اسکی هم میشود. این دو نفر در ماه مه سال2014 وارد بخش پناهندگی شدند و برای خریدن هیرو نروژ که یک کمپانی 27ساله است، 22میلیون دلار به آیاساس (ISS Facility Services) پول دادند. آدولفسونها اول حواسشان را معطوف سوئد کردند. اما تقریبا بلافاصله موجی انفجاری از پناهندگان وارد نروژ شد و این روند از آن موقع تا به حال هم ادامه داشته است. کشوری 5میلیون نفری، یک پادشاهی 1600مایلی نسبتا خوابآلود و پوشیده از برف که هرگز در یک سال بیش از 17هزار پناهنده ندیده بود، در سال2015 بیش از 31.500پناهجو دریافت کرد. سازمان مهاجرت نروژ (UDI) نمیتواند با چنین موج بزرگی به تنهایی روبهرو شود برای همین با درماندگی به سرمایهگذاران روی آورده تا پناهندگان بیشتری در خیابانها
نخوابند. شرکتهای تجاری حالا مسوولیت حمایت از 90درصد مهاجران نروژ را برعهده دارند.
هنوز مشخص نیست که دیگران از اینکه آدولفسونها دارند از پناهندگان سود میبرند راضی خواهند بود یا خیر، اما چند فرد آگاه پیشبینی میکنند که پارلمان نروژ به سرمایهگذاران پناهندگان اجازه ادامه کار خواهد داد؛ اما سقفی برای درآمد آنها تعیین خواهد کرد. مارته گرهاردسن، مدیر تانکسمین اجندا واقع در اسلو، اندیشکدهیی که به حزب کار نروژ نزدیک است، میگوید: «ایکاش ما میتوانستیم فقط با انجیاو و شهرداریهایی که مراکز پناهندگان را اداره میکنند به کار خود ادامه دهیم. اما الان، اینجا، ما به هیرو نیاز داریم و کاملا غیرمنطقی است اگر بگوییم که آنها اجازه ندارند سود ببرند. این کار مثل ممنوعیت الکل در امریکا میماند، عملی نخواهد بود». با این حال او اضافه میکند: «ولی ما باید برای آنها قانونهایی بگذاریم». گرهاردسن میگوید: گردانندگان خصوصی باید به 3درصد سود محدود باشند. آدولفسونها ادعا میکنند سود آنها 3.5درصد است اما گرهاردسن میگوید: «این ارقام شدیدا غیرمحتمل هستند چون تمام کمپانیهای پناهندگی دیگری که من میشناسم سودهایی بسیار بالاتر از این دارند». در مدیریت سود پیشدبستانیها و خانههای سالمندان، آدولفسونها سودهایشان را از یک تجارت درون کنگلومرایشان، به تجارتی دیگر منتقل کردهاند». او در آخر میگوید: «اگر آنها همین کار را برای هیرو هم انجام بدهند من تعجب نمیکنم».