سرعت کند ایران در 4میلیونی شدن
قیمت نفت ایران در بازارهای جهانی در ماه سپتامبر بهطور میانگین 78سنت ارزانتر معامله شده است
گروه انرژی| زهره اکرمی|
در حالی که اوپکیها از تب و تاب نشست الجزایر خارج شدهاند و میز بازی چیده شده در استانبول را نیز ترک کردهاند، اعداد به میانه آمدند تا از نتیجه آمد و شدهای دیپلماتیک پرده بردارند. همزمان که چانهزنیهای مستقیم و غیرمستقیم نفتی در حال انجام شدن است، اوپک برای هر عضو، ساز خود را میزند و هر کشور رقص دلخواه خود را اجرا میکند. آشفتگی اعضای اوپک در گزارش ماهانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت که روز چهارشنبه 12 اکتبر منتشر شد، کاملا محسوس است. با آنکه تا ماه نوامبر هیچ محدودیتی برای تولید اعضای این سازمان رسمیت نمییابد، گویی دستوپا زدنها برای فرار از هرگونه محدودیتی از اکنون آغاز شده است. در حالی که عراق جزو کشورهای مستثنا شده توافق اوپکی نیست، تولید خود را بهشدت افزایش داده و عربستان به کندی سرعت خود را کم میکند. این در حالی است که ایران عجلهیی برای عقب ماندن از قافله نفتی ندارد. بررسی «تعادل» از مهمترین قسمتهای گزارش ماه سپتامبر سازمان کشورهای صادرکننده نفت خام را در ادامه میخوانید.
عرضه و تقاضای جهانی
بنا بر گزارش اکتبر اوپک، تقاضای جهانی نفت در سال 2016 شاهد افزایش 1.24میلیون بشکه در روز خواهد بود و پیشبینی میشود بهطور متوسط به 94.40میلیون بشکه در روز برسد که این میزان 10هزار بشکه بیشتر از پیشبینی گزارش ماه آگوست اوپک است. این تجدیدنظر با نگاه به تقاضای فراتر از انتظار کشورهای آسیایی قوت میگیرد و با نگاه به تقاضای فوقالعاده پایین کشورهای OECD تضعیف میشود. در سال 2017 نیز پیشبینی میشود، جهان با افزایش یکمیلیون و 150هزار بشکهیی نفت روبهرو شود که این میزان نسبت به میزان پیشبینی شده اوپک در ماه گذشته بدون تغییر مانده است.
بنا بر گزارش اوپک، انتظار میرود که عرضه نفت غیراوپکیها تا 680هزار بشکه در روز کاهش یابد که این میزان نسبت به پیشبینی ماه گذشته اوپک 70هزار بشکه کمتر است. پیشبینی اوپک برای عرضه کشورهای غیراوپکی در سال 2017 نسبت به گزارش ماه سپتامبر اصلاح شده و 40هزار بشکه در روز افزایش یافته تا بدینترتیب نشاندهنده رشد 240هزار بشکهیی عرضه این کشورها نسبت به سال گذشته میلادی و رسیدن به سطح تولید 56میلیون و 540هزار بشکه در روز باشد. دلیل عمده این افزایش پروژههای جدیدی است که به زودی در روسیه وارد مدار تولید میشوند.
اقتصاد جهان، پیشبینی پایدار اوپک
بنا بر گزارش منتشر شده اوپک در چهارشنبه گذشته، رشد اقتصاد جهانی برای سال 2016 با تخمین 2.9درصدی و رشد 3.1درصدی برای سال 2017 نسبت به پیشبینی ماه گذشته اوپک بیتغییر و با ثبات است. انتظار میرود کشورهای پیشرفته OECD با رشد 1.6درصدی در سال 2016 و رشد 1.7درصدی در سال 2017 مواجه باشند. همچنین چین با رشد 6.5درصدی و هند با رشد 7.5درصدی روبهرو هستند. اوپک پیشبینی میکند که برزیل با 0.4درصد و روسیه با 0.7درصد در سال 2017 رشد داشته باشند. پیشبینیهای اوپک در ماه اکتبر نسبت به ماه گذشته پایدار و بدون تغییر است.
در چاههای نفت اوپک چه میگذرد
در میان تولیدکنندگان نفتی اوپک، عراق با افزایش 105هزار بشکهیی خود، بیشترین میزان افزایش را در میان کشورهای اوپک داراست. همسایه غربی ایران، که پس از تحریمهای ایران، جایگاه دومین تولیدکننده اوپکی را از این کشور ربوده، با 4میلیون و 455هزار بشکه تولید همچنان حافظ مقام خود است.
برخلاف انتظارها، نیجریه و لیبی که درگیر بحرانهای داخلی هستند، با رشدی 95و 92هزار بشکهیی در جایگاه دومین و سومین کشورهای افزایشدهنده تولیدات خود هستند. این دو کشور که همراه با ایران از توقف در ایستگاه نفتی اوپکیها مستثنا شده بودند، در جدول تولیدات نفت خودنمایی میکنند. این در حالی است که ایران تنها با افزایش 21.4هزار بشکهیی خود، تولیدات نفت خود را به 3میلیون و 665هزار بشکه رسانده است. بررسی گزارش اوپک نشاندهنده این است که خیز ایران برای رسیدن به تولید 4میلیون بشکهیی، سرعتی لاکپشتی دارد.
این آمار در حالی منتشر میشودکه سید محسن قمصری مدیر امور بینالملل شرکت ملی نفت ایران هفتم سپتامیر در گفتوگو با خبرگزاری CNBC اعلام کرد که تولید ایران در حال حاضر کمی بیش از 3میلیون و 800هزار بشکه است. قمصری در کنفرانس نفت سنگاپور به این خبرگزاری گفت که تا پایان سال با افزودن 300هزار بشکه نفت در روز به تولیدی بیش از 4میلیون بشکه دست خواهیم یافت.
با نگاهی دیگر به آمار و ارقام گزارش اوپک، به عدد منفی 87.5 میرسیم. با دنبال کردن ردپای این عدد به اسم عربستانسعودی میرسیم. عربستان که علاقه وافری به کسب امتیازات مثبت در میان اوپکیها دارد با کاهش 87.5هزار بشکهیی خود در ماه سپتامبر توجهات را به خود جلب میکند. عربستان که از ماه آگوست کاهش تولیدات خود را آغاز کرده بود حالا در قعر جدول میزان افزایش تولید است. با این وجود همچنان عربستان با تولید 10.491میلیون بشکه نفت در روز بزرگترین تولیدکننده نفت جهان است.
در ماه سپتامبر بر خلاف ماه گذشته، کشوری با ثبات در میزان تولید وجود ندارد و تمام کشورهای عضو اوپک با کاهش یا افزایش تولید مواجه بودهاند.
در مجموع تولید اوپکیها در ماه سپتامبر 0.22درصد افزایش داشته و از مجموع 33.17میلیون بشکه در روز در ماه آگوست به 33.39میلیون بشکه در روز در ماه سپتامبر رسیده است.
بازار اوپکیها
در میان اوپکیها، قرعه بیشترین سقوط قیمت نفت به نام اندونزی افتاد. این کشور با کاهش 2.4درصدی قیمت نفت خود پیشتاز بیشترین درصد کاهش قیمت نفت است. در سوی دیگر اما نیجریه با رشد 3.1درصدی قیمت خود، گوی بیشترین افزایش نرخ قیمت را از کشورهای حاشیه خلیجفارس ربوده و در صدر ایستاده است. ایران نیز با کاهش 1.8درصدی بهای خود پابه پای رقیب دیرینه نفتی خود، عربستانسعودی در نیمههای جدول جای گرفته است.
ماه گذشته کشور الجزایر که به تازگی میزبان همپیمانان نفتی خود بوده، همپای نیجریه بحرانزده با ثبت 46.35دلار برای هر بشکه دارای بالاترین نرخ نفت بودند. این ماه اما نیجریه با حذف الجزایر و ثبت نفت 47.77دلاری به تنهایی در صدر قیمتهای اوپکی راه یافته است. ونزوئلا نیز با نفت 37.38 دلاری خود در قعر جدول قیمتها جای گرفته است. قیمت نفت مرجع اوپک با 21سنت کاهش به 42.89 دلار برای هر بشکه رسیده است. این بدان معناست که بهطور متوسط با کاهش 0.5 درصدی مواجه بوده است. ایران نیز که ماه گذشته نفت خود را با 42.17دلار معامله میکرد، این ماه نفت خود را به قیمت 41.39دلار در بازار جهانی فروخت.
جهان درباره اوپک چه میگوید
رویترز توجه خوانندگان خود را به افزایش عرضه نفت اوپکیها بر خلاف توافق بر سر کاهش آن معطوف کرد. بنا به گزارش 12 اکتبر رویترز، اوپکیها به میزانی تولید خود را افزایش دادهاند که نه تنها بیش از پیشبینی رشد عرضه غیر اوپکیها در سال 2017 است، بلکه نسبت به 8 سال گذشته بیسابقه است. همه اینها در حالی است که به تازگی توافقی مبنی بر توقف کشورها در جایگاه قبلی خودشان است.
پس از آنکه کشورهای عضو اوپک پس از سال 2008 بر سر عدم اشباع بازار و تثبیت قیمتها به توافق رسیده بودند، گزارش ماهانه اوپک خبر از افزایش تولید اوپکیها میدهد. رویترز همچنین به تفاوت فاحش منابع اوپک اشاره میکند. در گزارش رویترز آمده است که بنا به منابع رسمی عراق، میزان تولید این کشور در ماه سپتامبر 4.775میلیون بشکه در روز است در حالی که بنا به منابع ثانویه اوپک، میزان تولید عراق در این ماه 4.455میلیون بشکه در روز است. رویترز تحلیل میکند که پیوستن عراق به همپیمانان اوپکیاش در ثابت نگهداشتن تولیدات خود ایجاب میکند که میزان تولید خود را بیشتر اعلام کند.