اصول رعایت 9 گانه برای ایمنسازی ساختمانهای بلند
چندی پیش شاهد اتفاق ناخوشایندی در پایتخت تهران بودیم، ریزش یک باره ساختمان تجاری پلاسکو جزو آن دسته اتفاقها و اخباری ناخوشایند محسوب میشود که در ذهن همگان ثبت شد. عدهیی از کارشناسان بحث بر سر عدم ایمن بودن آن را دارند و عده دیگری میگویند، مسوولان شهری باید قبل از ریزش ساختمان اقدامات ایمنی را توسط کارشناسان مهیا میکردند. حال در راستای تخریب و تلفاتی که براثر سهلانگاری مسوولان شهری ایجاد شد باید به یک موضوع نگاه ویژهیی شود و آن هم ضوابط اختصاصی حفاظت ساختمانها در مقابل حریق در ساختمانهای بلند است. به هر حال در شهر تهران و دیگر شهرستانها ما شاهد افزایش ساخت و ساز برجهایی هستیم که شاید کارفرمایان آنها برای کاهش هزینه تمام شده در صنعت ساخت این نوع برجها ایمنی لازم را رعایت نکنند. البته باید به این موضوع هم اشاره کرد که شهر تهران و دیگر شهرهای بزرگ ایران دارای بیشمار ساختمانهای غیرایمن بلند هستند که قدمت آن به سالهای قبل از پیروزی جمهوری اسلامی میرسد که قبل از وقوع هر اتفاق ناخوشایندی مسوولان باید در راستای ایمنسازیشان تلاش کنند. حال در زیر به چند نکته درباره ضوابط اختصاصی حفاظت ساختمانها در
مقابل حریق در ساختمانهای بلند اشاره میکنم که امیدواریم نوشتن این نوع مطالب بتواند کمکی در راستای حفظ و توسعه ایمنی در بناها باشد.
*براساس ضوابط هر بنایی که ارتفاع آن(فاصله قائم بین تراز کف بالاترین طبقه قابل تصرف تا تراز پایینترین سطح قابل دسترس برای ماشینهای آتشنشانی) از 23متر بیشتر باشد، عمارت بلند محسوب شده و علاوه بر ضوابط اختصاصی مربوطه باید اقداماتی نیز درباره نحوه ایمنیسازی آن رعایت شود.
*در ساختمانهای بلند، راههای خروج باید حداقل دارای 110سانتیمتر عرض مفید باشند، مگر آنکه در ضوابط اختصاصی تصرف، عرض بیشتری برای راه خروج مقرر شده باشد.
*در ساختمانهای بلند برای هر طبقه یا هر بخش از یک طبقه، از جمله طبقات زیر طبقه تخلیه خروج، تامین حداقل دو خروج مجزا و تا حد امکان دور از هم الزامی است.
*در ساختمانهای بلند برای هر طبقه یا هر بخش از یک طبقه که نفرات استفادهکننده از آن فضا از 500 نفر بیشتر باشد باید به تعداد تصریح شده در بند زیر در نظر گرفته شود. به واقع در هر بنا چنانچه نفرات در تمام طبقات یا بخشهایی از آنها بین 500 تا 1000نفر باشد حداقل 3 راه خروج مجزا و دور از هم لازم خواهد بود و برای نفرات بیش از 1000نفر حداقل 4 راه خروج مستقل و دور از هم باید تدارک شود. از سوی دیگر در مواردی که چند خروج مقرر میشود، موقعیت خروجها باید به گونهیی انتخاب شودکه برای دسترسی به هر خروج، راهی مجزا و جهتی جداگانه فراهم باشد. البته در ابتدای دسترس خروجها از هر نقطه مسیر مشترک به طول حداکثر 15متر مجاز است.
*در ساختمانهای بلند، هیچ بنبستی با طول بیش از 15متر در راههای خروج مجاز نخواهد بود.
*طول دسترسهای خروج در ساختمانهای بلند حداکثر 30متر است مگر آنکه تمام بنا یا سازه با شبکه بارنده خودکار تایید شده، محافظت شود در آن صورت این طول میتواند به حداکثر 45متر افزایش یابد.
*در ساختمانهای بلند، راههای خروج باید روشنایی کافی و علایم مناسب مطابق ضوابط داشته باشند.
*در ساختمانهای بلند، راههای خروج باید به روشنایی اضطراری مجهز باشند مگر آنکه ساختمان فقط در ساعات روز مورد استفاده قرار گیرد در آن صورت اگر راههای خروج از روشنایی طبیعی کافی برخوردار باشند با موافقت کتبی مقام قانونی مسوول میتوان از روشنایی اضطراری صرف نظر کرد.
*همه ساختمانهای بلند با ضوابط ویژه باید توسط شبکههای بارنده خودکار تایید شده مجهز به سیستمهای نظارت الکتریکی محافظت شوند. این شبکهها باید مطابق روشهای استاندارد، نصب شده و در هر طبقه دارای شیر کنترل و وسایل کنترل جریان آب باشند. به واقع در ساختمانهای بلند با ضوابط ویژه علاوه بر شبکه هشدار حریق، نصب شبکه اعلام حریق نیز ضروری است. این شبکهها باید به تایید مقام قانونی مسوول برسند. امیداریم از این پس با رعایت و به کارگیری به موقع گامهای 9گانه بالا شاهد اتفاقهای خوشایندتری در کلانشهرها باشیم.