هراس اتحادیه اروپا از چرخش دیپلماسی در امریکا
گروه جهان|طلا تسلیمی|
اتحادیه اروپا به مواجه شدن با بحرانهای پی در پی عادت کرده است، اما میتوان گفت هیچ یک از 28 رهبر اروپایی که جمعه در مالت گردهم آمدند، بحران جدیدی که امریکا و دولت جدید این کشور میتواند برای اتحادیه اروپا ایجاد کند را پیشبینی نکرده بودند. همانند بسیاری از دیگر نقاط جهان، اتحادیه اروپا هم برای کشف رمز کردن از اقدامات دونالد ترامپ، رییسجمهور جدید امریکا، دست و پا میزند؛ چراکه به نظر میرسد ترامپ هر روز درگیری با یک کشور را- از دوستان پیشین گرفته تا دشمنهای قدیمی- در دستور کار خود قرار داده است. نیویورکتایمز در گزارشی به قلم استیون ارلانگر نوشت، اکنون رهبران خارجی همگی آمادگی فشار دولت ترامپ برای مذاکره مجدد در مورد معادلههای تجاری یا اتخاذ سیاستهای سختگیرانه در زمینه مهاجرت را دارند؛ اما عده اندکی دفاع وی از فرصتهای مشابه را پیشبینی میکنند. ترامپ بهسادگی به مکزیک، بریتانیا، آلمان و عراق توهین کرد یا آنها را به تمسخر گرفت، با چین و ایران درگیری لفظی داشت و یک تلفن عادی با نخستوزیر استرالیا- متحد دیرینه و حائزاهمیت- را به بحران جزیی دیپلماتیک تبدیل کرد.
تهدید عمومی
به استثنای ناتو که با اندک ملایمت ترامپ مواجه شد، رییسجمهور امریکا در مورد همکاری با دیگر نهادهای چندجانبه همچون اتحادیه اروپا عدم تمایل خود را ابراز کرده است. ترامپ بر این عقیده است که امریکا تاکنون بار دیگر کشورها را به دوش میکشیده و حالا قصد دارد همهچیز را درست کند. اکنون برخی رهبران اروپایی سعی دارند همتایان خود را به باور چالشی بهنام ترامپ، ترغیب کنند؛ چالشی که نه تنها میتواند برای همگرایی 70 ساله اروپایی و امنیت این کشورها تهدیدی جدی باشد، بلکه هر چیزی را که این کشورها مدافع آن بودند ازجمله دموکراسی لیبرال، به خطر میاندازد.
دونالد تاسک، نخستوزیر پیشین لهستان و رییس کنونی شورای اروپا، این هفته با ارسال نامهیی به 27کشور از 28کشور عضو اتحادیه اروپا تصریح کرد که ترامپ با رویکردهای خصمانه در قبال چین و دوستی با روسیه و جنگ و وحشت و هرج و مرج در خاورمیانه و آفریقا، به تهدیدی جدی تبدیل شده است. تاسک در عین حال بهدلیل برگزیت از ارسال نامه به مقامات بریتانیا خودداری کرد. وی در نامه خود در مورد «اظهارات نگرانکننده» گروه ترامپ سخن گفت و افزود: «تغییرات در واشنگتن بهویژه اتحادیه اروپا را در شرایط دشواری قرار میدهد به این دلیل که به نظر میرسد دولت جدید در کاخ سفید سیاست خارجی 70ساله امریکا را زیر سوال برده است.»
مارک لئونارد رییس بخش روابط خارجی شورای اروپایی در این باره گفت: «از زمان تاسیس اتحادیه اروپا، ترامپ نخستین رییسجمهور امریکایی است که به همگرایی بیشتر کشورهای اروپایی تمایلی ندارد. نه تنها تمایلی ندارد، بلکه با این همگرایی مخالف است و انحلال اتحادیه اروپا را تامینکننده منافع امریکا میداند.» وی افزود: «بدتر اینکه اروپاییها رییسجمهور جدید امریکا را بزرگترین تهدید برای نظم جهانی و ایدهآل اروپایی درمورد سازماندهی جهانی میدانند. به گفته تاسک، امریکا تاکنون یکی از بخشهای اصلی زیرساختهای محافظ نظم جهانی در رویارویی با دیگر چالشها از روسیه و چین گرفته تا افراطگرایی اسلامی، بوده است؛ اما اکنون به نظر میرسد ترامپ به جای زیرنظر گرفتن این نیروها، قدرت آنها را تشدید میکند و این مساله ترسناک است.»
اما ظاهرا ترامپ شیوه مقابله دیپلماتیک خود را یک الزام میداند و این درحالی است که بسیاری از سیاستگذاریهای امریکا، اروپاییها را نگران میکند و بهعنوان یکی از جدیدترین و جدیترین آنها میتوان به انتخاب تد مالوچ برای تصدی سمت سفیر امریکا در اتحادیه اروپا اشاره کرد.
نمایندهای که پذیرفته نیست
گاردین هم در گزارشی به قلم دنیل بافی نوشت، در واکنش به انتخاب احتمالی تد مالوچ برای جایگزینی آنتونی ال. گاردنر، احزاب اصلی در پارلمان اروپایی تلاشی بیسابقه را برای عدم پذیرش سفیر احتمالی دونالد ترامپ به اتحادیه اروپا آغاز کرده و وی را متخاصم و بدخواه خواندهاند. رهبران گروههای محافظهکار، سوسیالیست و لیبرال در بروکسل نامههایی را به کمیسیون اروپا و شورای اروپا ارسال کرده و درخواست رد انتصاب تد مالوچ را خواستار شدهاند؛ اقدامی که میتواند به نزاع دیپلماتیک جدی منجر شود. گفته میشود تد مالوچ، یک تاجر حامی سرسخت برگزیت حتی پیش از همهپرسی ماه ژوئن، گزینه ترامپ برای تصدی سمت سفیر امریکا در اتحادیه اروپاست. وی در گفتوگو با بیبیسی درمورد تمایلش برای نقلمکان به بروکسل گفت: «پیشتر در یک سمت دیپلماتیک مشغول بودم و در آن سمت به فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق کمک کردم. از این رو، شاید این (اتحادیه اروپا) هم اتحادیه دیگری است که باید از هم فرو بپاشد.» رهبران گروههای محافظهکار و لیبرال در نامه خود نوشتند: «بهشدت بر این باوریم که فردی که ماموریت خود را ایجاد اختلال یا منحل کردن اتحادیه اروپا میداند، نباید
به عنوان نماینده رسمی به این اتحادیه مورد تایید قرار گیرد. از طرف گروههای سیاسی خود در پارلمان اروپا، از شما خواستاریم که آقای مالوچ را به عنوان سفیر رسمی امریکا به اتحادیه اروپا تایید صلاحیت نکنید.»
برگزیت آغاز همه نگرانیها
در حالی که بسیاری از رهبران اروپایی از اقدامات احتمالی ترامپ یا روی کار آمدن پوپولیستها و مخالفان اتحادیه اروپا نگران هستند، ترزا می، نخستوزیر بریتانیا، پس از مدتها جنجال در نشست سران اروپایی در مالت در مورد برنامه کشورش برای خروج از اتحادیه اروپا و همچنین دیدار هفته گذشتهاش با ترامپ سخن گفت. گاردین در گزارشی نوشته، نشست مالت با هدف تمرکز بر کمک به حل بحران مهاجرت در دریای مدیترانه برگزار شد؛ اما درست یک روز پیش از آن، دولت ترزا می برنامه جامع خود را برای خروج از اتحادیه اروپا در گزارشی 77صفحهیی اعلام کرد و اکنون رهبران دیگر کشورهای اروپایی از نخستوزیر بریتانیا میخواهند در مورد خودداری این کشور از کنار گذاشتن همکاریهای بینالمللی پس از برگزیت، به آنها اطمینان دهد.
این در حالی است که بسیاری از کشورهای اروپایی شور و اشتیاق ترزا می را برای تقویت روابط با دولت ترامپ درک نمیکنند و حتی بسیاری از آنها در مورد حضور رییسجمهور جدید امریکا در نشست سران اروپایی و اقدامات احتمالیاش ابراز نگرانی کردهاند.