زنان در سایه نگاههای سنتی
گروه گوناگون با وجود ثبت روز هشتم مارس در تقویم جهانی به نام زنان، هنوز هم در بسیاری از کشورها نگرشهای کهنه و کلیشههای جنسیتی در مقابل زنان وجود دارد. نگرشی مانند اینکه زنان در انجام اموری مانند کسب درآمد، توانایی زندگی اجتماعی، موفقیت در شغل و... از مردان ضعیفتر هستند. در آخرین گزارشهای به دست آمده، فهرست کشورهایی ارائه شده که هنوز چنین نگرش سنتی و کهنهیی در آنها رایج است. در میان کشورها، چین بیشترین میزان تبعیض جنسیتی را دارد. در این کشور با وجود مقررات سختگیرانه دولتی که علیه تبعیض جنسیتی در دانشگاهها و محیط کار وضع شده است، به نظر میرسد تبعیض همچنان ادامه دارد.
طبق نظرسنجیها، در این کشور علاوه بر تبعیضهایی که دولت علیه زنان اعمال میکند، حدود 56درصد از افراد نیز به بالاتر بودن توانایی مردان نسبت به زنان اعتقاد دارند. در چین حتی جای پارک خانمها با الگو و رنگ خاصی مشخص شده است. این جایگاه 50درصد بزرگتر از جایگاههای پارک مردانه است که این موضوع به گونهیی رانندگی زنان و توانایی آنان را به تمسخر میگیرد. این موضوع نشاندهنده وجود کلیشههای قدیمی تبعیض جنسیتی در این کشور است. در سالهای اخیر، فارغالتحصیلان دانشگاهها، تلاشهایی در راستای مبارزه با این تبعیض آغاز کردهاند.
در روسیه نیز با توجه به تغییرات ایجاد شده در فرهنگ جامعه، هنوز بیتوجهی بسیاری به زنان میشود. هرچند که در گزارشها آمده است که به دلیل استقلال مالی زنان، مردسالاری در روسیه کمرنگ شده، اما همچنان این کشور در خشونت خانگی علیه زنان رتبه بالایی دارد. این موضوع ناشی از نگاه سنتی مردسالارانه در میان روسهاست. در این کشور در حدود 54درصد از مردم تواناییهای مردان را در سایر امور اجتماعی، شغلی، مهارتی و... از زنان بیشتر میدانند.
در هند نیز نگاه تبعیضآمیزی به زنان وجود دارد. این نگاه از دیرباز در فرهنگ مردسالارانه این کشور بوده و سالها منجر به عقب نگهداشتن زنان در سایر امور اجتماعی شده است. این نگاه در برخی مناطق این کشور آنقدر پررنگ است که هنوز در آن مناطق دختربچهها را زندهبهگور میکنند. برخورد با زنان میانسال نیز مناسب نیست و زنانی که همسرانشان را از دست دادهاند، جایگاه مناسبی در اجتماع ندارند. در این کشور در حدود 48درصد از مردم اعتقاد دارند که مردان در بسیاری از امور از زنان قویتر هستند و تواناییهای بیشتری دارند. همین نگاه باعث شده که در این کشور برای تحصیل و شغل زنان محدودیتهای بسیاری ایجاد شود. هرچند این نوع نگاه تبعیضآمیز به زنان در هند از سال 1981 تاکنون بسیار کمرنگ شده است.
در بسیاری از کشورها نیز با وجود تبلیغات گسترده و فعالیتهایی که علیه تبعیض جنسیتی صورت گرفته، هنوز هم بیاعتمادی به توانایی زنان نسبت به مردان وجود دارد. در کشوری مانند کرهجنوبی، حدود 33 درصد از افراد معتقدند که مردان تواناییهای بیشتری از زنان در سایر امور دارند. این میزان بیاعتمادی به توانایی زنان در کشوری مانند امریکا به 22درصد میرسد. این در حالی است که امریکا همواره در حال تلاش برای دفاع از حقوق بشر و حقوق زنان است. آنطور که کمیسیون کیفیت زندگی و حقوق بشر مجلس نمایندگان امریکا گزارش داده است، کارمندان زن امریکایی حتی با داشتن مدارک تحصیلی بالاتر، حقوق بسیار کمتری نسبت به همکاران خود دریافت میکنند. این کمیسیون وجود تبعیض میان زنان و مردان در این کشور را ناشی از وجود قوانین تبعیضآمیز در امریکا میداند.
هرچند که در کشورهای اروپایی نیز فعالیتهای گستردهیی در مبارزه با تبعیض علیه زنان صورت گرفته اما به نظر میرسد کشورهای اروپایی هنوز راه درازی تا تامین برابری زنان و مردان در پیش دارند. آلمان یکی از کشورهای اروپایی است که در حدود 20درصد از افراد تواناییهای مردان را بیشتر از زنان میدانند. این افراد در بریتانیا در حدود 16درصد از شهروندان را تشکیل میدهند و در سوئد به
12 درصد میرسند.
کانادا از کشورهایی است که همواره فعالیتهای بسیاری در خصوص برابری زنان و مردان انجام میدهند. با اینحال در سالهای اخیر گروههایی از زنان با ارسال شکایت به سازمان ملل، نسبت به برابری حقوق زن و مرد در کانادا اعتراض کردهاند. در این کشور هنوز حدود 11درصد از افراد به توانایی مردان بیش از زنان اعتقاد دارند که این تعداد در کشوری مانند اسپانیا به 9درصد میرسد.
این تحلیلها نشان میدهد که کار زنان و تبعیض حضور جنسیتی آنان در اجتماع در اغلب کشورها مانند بسیاری از سنتهای کهن پابرجاست. این مشکل مربوط به منطقه خاصی نیست و به کشورهای در حال توسعه محدود نمیشود. با توجه به تلاشهای بسیاری که در خصوص از بین بردن نگاه مردسالارانه در کشورها شده، درصد بسیار بالایی از زنان با توجه به رشد علمی و کیفی هنوز هم جایگاهی متناسب با مردان ندارند.