قیاس ایران و اروپا در مورد تامین گاز غلط است

گلناز پرتوی مهر| وابستگی صنایع اروپا به جریان گاز ارزان و پایدار روسیه تا حدی است که نمی‌توان آسیب‌های ناشی از قطع آن را نادیده گرفت یا حتی کم اهمیت جلوه داد. در همین ارتباط، نشریه بلومبرگ با استناد به اسناد رسمی گزارش داد که کشورهای عضو اتحادیه اروپا به خاطر بحران انرژی تقریباً یک تریلیون دلار خسارت دیده‌اند. این نشریه به نقل از منابع رسمی اروپایی نوشت: افزایش شدید قیمت انرژی، اقتصاد کشورهای عضو یورو را وارد رکود کرده که علت اصلی آن روی آوردن به منابع گران‌تر گاز به جای واردات از روسیه بوده است.

به گزارش خبرنگار «تعادل» موسسه «اس‌اند پی موبیلیتی» هشدار داد بحران انرژی اروپا در بدترین سناریوی خود می‌تواند تولید خودروها را تا حدود ۴۰ درصد تا پایان سال ۲۰۲۳ کاهش دهد.

به گزارش رویترز این موسسه در گزارش خود تحت عنوان «زمستان در حال فرارسیدن است» گفت: زنجیره تامین خودرو که تاکنون به دلیل همه‌‌گیری کرونا و تاثیر جنگ اوکراین متزلزل شده است، می‌تواند با فشار گسترده‌ای در نتیجه افزایش هزینه‌های انرژی و قطع برق مواجه شود.

در این گزارش آمده است: با توجه به بهای سرسام آور انرژی در اروپا یک زمستان سخت می‌تواند بخش‌های خودرو را با خطر ناتوانی در ادامه خطوط تولید مواجه کند.

«اس‌اند پی موبیلیتی» در گزارش خود با اشاره به افزایش هزینه‌های تولید خودرو در اروپا گفت: این فشار به ویژه بر تامین‌کنندگان کوچک قطعات و فناوری این صنعت است. این موسسه پیش‌بینی کرد که تولید سه‌ماهه کارخانه‌های مونتاژ خودروی اروپا می‌تواند بین یک تا ۴.۵ میلیون دستگاه باشد. اما محدودیت‌های بالقوه ممکن است این میزان را به ۲.۷۵ تا ۳ میلیون دستگاه در هر سه ماه کاهش دهد.

پیش‌بینی‌ها تحقق یافت

انجمن خودروسازان اروپا در روز‌های اخیر طی گزارشی اعلام کرد بازار خودرو‌های سواری اتحادیه اروپا در سال گذشته میلادی با ۴.۶ درصد کاهش به فروش و تولید تنها ۹.۳ میلیون دستگاه خودرو رسید که به نوبه خود از سال ۱۹۹۳ تا به امروز بی‌سابقه بوده است.

به گزارش خبرگزاری رسمی روسیه، براساس اطلاعات درج شده در این گزارش، این رکود بیشتر ناشی از کمبود قطعات در نیمه اول سال بوده است. با این حال بازار خودرو در اروپا از آگوست تا دسامبر تا حدی بهبود یافت اما در سال ۲۰۲۲ تنها آلمان در میان ۴ بازار عمده خودرو در اتحادیه اروپا موفق به ثبت رشدی ۱.۱ درصد شد. ۳ بازار دیگر خودرو در اتحادیه اروپا یعنی فرانسه، ایتالیا و اسپانیا در سال گذشته با رکودی بی‌سابقه در صنعت خودرو‌های سواری مواجه شدند.

صنعت خودروسازان اروپا در گزارش خود عنوان کرده است که فروش خودرو توسط گروه «فولکس واگن» در اتحادیه اروپا در سال گذشته میلادی ۵.۲ درصد کاهش داشته که در نوع خود رکودی چشمگیر محسوب می‌شود.

ضرر قطع گاز روسیه به خودروهای برقی اروپا هم رسید و اشپیگل به نقل از مرکز تحقیقات خودرو نوشت: با توجه به گران‌تر شدن برق، شارژ خودروی برقی اکنون گران‌تر از پر کردن باک خودروهای بنزینی یا دیزلی تمام می‌شود و تا پایان سال خودروهای برقی احتمالا دیگر امتیازی محسوب نمی‌شوند.

ضربه صنعت خودروسازی آلمان از قطع گاز روسیه

آمار سه سال قبل «فایننشال تایمز» حکایت از آن دارد که صنعت خودرو ۵ درصد از GDP آلمان را با ایجاد ۸۲۰ هزار شغل در اختیار دارد. در مقابل، در ایالات متحده، طبق گفته اتحادیه تولیدکنندگان خودرو، این صنعت حدود ۳ تا ۳.۵ درصد از کل تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل می‌دهد.

بنابراین صنعت خودروسازی آلمان برای اقتصاد داخلی آن اهمیت قابل توجهی دارد و پیامدهای منفی ایجاد اختلال در تولید خودرو در این کشور بیشتر از سایر کشورهاست. این کشور در گذشته جایگاه خود را به کمک انرژی ارزان روسیه و صادرات صنعتی به عنوان موتور اقتصادی اروپا و چهارمین اقتصاد بزرگ جهان تثبیت کرده بود. اما حالا اقتصاد آلمان زیر بار فشار در معرض ورشکستگی است. شرکت صنایع شیمیایی ب‌‌‌آاس‌‌‌اف در کرانه رودخانه راین نه ‌تنها نمادی از قدرت صنعتی آلمان است، بلکه نشان می‌دهد که بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا باید چه بهای سنگینی در بدترین بحران انرژی چند دهه اخیر بپردازد. مصرف انرژی روزانه این شرکت نسبت به سوییس بیشتر است؛ چراکه از لاستیک برای تولید کفش‌‌‌های کتانی گرفته تا روکش خودرو استفاده می‌کند. آن‌طور که نشریه دی سایت آلمان طی گزارشی اعلام کرد، تنگناهای عرضه که از جمله به دلیل جنگ اوکراین ایجاد شده، حدود ۶۴ میلیارد یورو به ارزش افزوده در بخش صنعت آلمان ضرر زده است.

کارشناسان گزارش می‌دهند که تعداد سفارشات همچنان بالاست. اما وضعیت سخت اقتصادی فزاینده به دلیل جنگ اوکراین، خطر لغو برخی سفارشات معوق را افزایش می‌دهد.  سابین جاسکولا از شرکت «زد اف» دومین تامین‌کننده سیستم‌های خودرو در آلمان، وضعیت فعلی را «ترکیبی سمی از بحران انرژی و تورم» توصیف کرده است. طبق پیش بینی او تولید خودروهای الکتریکی در سال آینده در اروپا سقوط خواهد کرد، زیرا تنها ۱۱میلیون خودرو می‌توانند به جای ۱۸میلیون دستگاه برنامه‌ریزی‌شده، از خط مونتاژ در سراسر این صنعت خارج شوند.

یکی دیگر از نمایندگان شرکت «زد اف» برنامه‌های اتحادیه اروپا برای توقف فروش خودروهای بنزینی و دیزلی تا سال ۲۰۳۵ را «توهم‌آمیز» توصیف کرد. در ادامه با دو تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی پیرامون بحران انرژی اروپا و تفاوت ماهیتی آن با ناترازی مقطعی ایران به گفت‌وگو خواهیم پرداخت.

صنعت اروپا قربانی بحران بزرگ انرژی اروپا؛ کشورهای اروپایی در حال حاضر  برای چرخاندن چرخ صنعت‌شان گاز ندارند

لطف‌الله سیاهکلی، عضو کمیسیون صنایع و معادن، با اشاره به تفاوت ماهیتی بحران انرژی اروپا با ناترازی مقطعی گازی ایران و مقایسه شرایط ایران و اروپا در مورد بحث تامین گاز، به خبرنگار «تعادل» گفت: ما کشوری هستیم که گاز داریم و جزو چندکشور اول دنیا هستیم. مصرف گازمان زیاد است یعنی باید در شیوه مصرف بازنگری شود و تکنولوژی ما باید در این بخش اصلاح شود مثلا بخاری‌هایی که در منازل داریم بخش زیادی از گاز را هدر می‌دهد مصرف بی‌رویه و نادرست و غلط داریم عمده آن نیز مشکل مردم نیست و مشکل تکنولوژی و تجهیزات است که باید آنها را اصلاح کنیم و گرنه مردم که پیروی می‌کنند اگر ما بخاری با ۸۰درصد راندمان بدهیم آیا مردم نمی‌خرند.

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس اظهار کرد: قیاس ایران و اروپا در مورد تامین گاز غلط است کشورهای اروپایی گاز ندارند و‌وارد‌کننده گاز هستند ما صادر‌کننده گاز هستیم و نباید ایران را با اروپا از این لحاظ مقایسه کرد اما از لحاظ مصرف ما بیشتر از آنها به دلیل سوگیری غلط و نوع تجهیزات مصرف می‌کنیم.

وی ادامه داد: کشورهای اروپایی در حال حاضر برای چرخاندن چرخ صنعت شان گاز ندارند و قطعا تولید ناخالص ملی شان نیز تحت تاثیر این امر کاهش پیدا می‌کند. واردات گاز از روسیه نیز تقریبا تعطیل شده است و آنها با کاهش دریافت گاز مواجه هستند ما اگر مصرف بهینه داشتیم قطعا صادرات‌مان نیز افزایش می‌یافت.

نماینده مردم قزوین در مجلس گفت: اروپایی‌ها از لحاظ مصرف قابل قیاس با ما نیستند آنها خیلی درست مصرف می‌کنند از ذره‌ذره‌های گاز نهایت بهره‌برداری را می‌کنند اما شیوه مصرف ما اشکال دارد. در پی تعطیل شدن صنایع در اروپا هم کالاها گران می‌شود، هم سبد خانوارها کوچک می‌شود و هم‌ در حوزه انرژی دچار بحران‌های اساسی می‌شوند الان هم این مشکلات را در اروپا می‌بینیم و قطعا در آینده نزدیک با یک‌ گرانی گسترده در سطح جهانی مواجه خواهیم بود.

چالش بزرگ صنایع اروپا و کاهش مزیت‌های اقتصادی تولید با تداوم بحران انرژی ناشی از  تحریم گاز ارزان و در دسترس روسیه

فتح‌الله توسلی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، در مورد شرایط ایران و اروپا در بخش تامین گاز به خبرنگار «تعادل» گفت: مقایسه ایران با اروپا در حوزه گاز و سایر فرآورده‌های نفتی قیاس مع الفارق است چراکه آنها تولید‌کننده نیستند و واردکننده هستند و این گاز را بیشتر برای صنعت شان می‌خواهند و مصرف خانگی شان برای تامین انرژی کاملا مدیریت شده است در خیلی از کشورهای اروپایی قوانینی وجود دارد که درجه حرارت خانه چه مقدار باشد مثلا در سوییس ۲۳درجه بالاتر برود صاحبخانه مستاجر را جریمه می‌کند چراکه آنها انرژی برایشان بسیار گران تمام می‌شود.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: ما طبیعتا کشوری هستیم که تولید‌کننده نفت و گاز هستیم و ذخایر عظیم گازی را داریم مشکل ما این است که سرمایه‌گذاری در حوزه نفت و گاز نشده است و ما منابع کلانی را برای اینکه چاه‌های نفت وگازمان را تجهیز و امکانات جدید در نظر بگیریم در اختیار نداریم. دولت و مجلس باید اعتبارات قابل توجهی را در این زمینه در نظر بگیرند و برای حوزه تامین گاز به صورت استراتژیک فکری کنند.

وی تصریح کرد: قطعا عدم تامین گاز مورد نیاز صنایع در اروپا بر این بخش تاثیر منفی دارد و باعث کاهش تولید ناخالص ملی می‌شود. آثار سواقتصادی عدم تامین گاز مورد نیاز صنایع در آینده اروپا را دچار چالش جدی می‌کند و مزیت‌های اقتصادی صنایع اروپایی با افزایش شدید انرژی‌های جایگزین گاز ارزان و در دسترس روسیه کاهشی زیاد و اثرگذار را تجربه خواهد کرد.

توسلی خاطرنشان کرد: انرژی در اروپا خیلی گران است و قابل مقایسه با ما نیست ما تولید‌کننده هستیم و منابع‌مان نیز با آنها متفاوت است ما در مدیریت منابع انرژی مشکل داریم آنها یک زمستانی دارند که سخت‌تر از زمستان ما است و برف‌های سنگین و برودت هوا در اروپا قابل مقایسه با ایران که خود تولید‌کننده گاز است، نیست.