کلیات لایحه بازگشایی مدارس رد شد
بنابر این لایحه قرار بود قانون بازگشایی مدرسهها در روز اول مهر لغو شود
گروه اقتصاد اجتماعی|
روز گذشته سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس از رد کلیات لایحه بازگشایی مدارس در این کمیسیون خبر داد. میرحمایت میرزاده گفت: نداشتن پیوست تقویمی از جمله دلایل مخالفت نمایندگان با کلیات این لایحه بود.
او ادامه داد: این دومین باری بود که کمیسیون آموزش این لایحه را بررسی میکرد. کلیات این لایحه به دلایل متعددی رد شد. اما با این وجود گزارش رد این لایحه به هیات رییسه مجلس تقدیم میشود، تا در صورت صلاحدیدِ این هیات، لایحه برای بررسی و رایگیری به صحن علنی آورده شود.
او افزود: این لایحه علاوه بر نداشتن پیوست تقویمی، درباره برگزاری آزمونهای نهایی در زمانهای متفاوت نیز فکری نکرده بود. چرا که سوالات استاندارد به کفایت در دسترس آموزش و پرورش نیست و این موضوع موجب گسترش تقلب علمی میشود. فکر نکردن به چگونگی تقویم آموزشی برای استانهایی چهار فصل و استانی مانند سیستان و بلوچستان که هم در اردیبهشت و هم در مهرماه گرم است، مغایرت آن با زمان برگزاری کنکور و عدم در نظر گرفتن برنامه مشخص برای نقل و انتقال معلمان، از دیگر ایرادات وارد به این لایحه بود
میرزاده نهم خردادماه نیز اعلام کرده بود که «بررسی لایحه بازگشایی مدارس نیازمند اطلاعات تکمیلی است و دولت باید اطلاعات جامع، تکمیلی و مفصلی را در اختیار کمیسیون بگذارد.» اتفاقی که گویا رخ نداده است.
لایحه از کجا آمد؟
هرچند به گفته معصومه ابتکار، رییس سازمان حفاظت محیط زیست، «تعداد روزهای سالم [هوا] تهران در دولت یازدهم 67 پله افزایش یافت» و در سالی که گذشت، هرگز هوای تهران به مرز «بسیار ناسالم» نرسید، اما مردم تهران، هوای روزهایی چون 23 آبان ماه 95 را هم نفس کشیدند؛ هوای روزی که شاخص هوای شهر تهران از مرز 150 گذشت، 50 پله بالاتر از حد استاندارد. همین هم سبب شد تا برنامههای مقابله با آلودگی هوا دامنش را تا فراتر از سازمان حفاظت محیط زیست و تا وزارتخانه آموزش و پرورش هم بگستراند. نخست رییس سازمان حفاظت محیط زیست زمزمههای تغییر تقویم آموزشی کشور را، برای کاهش آلودگی هوا پیش کشید. سپس این طرح به عنوان یک پیشنهاد به کارگروه کاهش آلودگی هوای کلانشهرها رفت. وزارتخانه آموزش و پرورش نیز با وجود مخالفت اولش با این پیشنهاد، در نهایت به سبب آنچه «کمک به کاهش آلودگی کلانشهرها» خواند، حاضر به تدوین لایحه این پیشنهاد شد.
سه روز بعد پس از آلودهترین روز سال 95 و از پی تعطیلیهای دنبالهدار مدرسههای تهران به سبب آلودگی هوا، هیات دولت جلسهاش را با دستور ویژه بررسی اقدامات برای کاهش آلودگی هوا و تصمیمگیری درباره پیشنهادهای ارائهشده از سوی کارگروه کاهش آلودگی هوای کلانشهرها برگزار کند. پیشنهاد کارگروه کاهش آلودگی هوای کلانشهرها در خصوص «اصلاح تقویم آموزشی کشور» تایید شد و پس از آن، هیات دولت به ریاست اسحاق جهانگیری، «لایحه لغو قانون بازگشایی مدارس در اول مهرماه هر سال»ِ وزارت آموزش و پرورش را با درخواست قید دوفوریت برای طرح در مجلس شورای اسلامی تصویب کردند. همچنین در همان جلسه هیات دولت مقرر شد که وزارت آموزش و پرورش، «طرح تقویم جدید آموزشی کشور» را با هدف «افزایش کارایی و بهرهوری سیستم آموزشی، توأم با حفظ سلامت جسم و روان دانشآموزان مقاطع مختلف تحصیلی و توزیع تعطیلات مدارس در طول سال، با توجه به خصوصیات اقلیم مناطق مختلف کشور»، تهیه کند. با تکیه بر سخنان دیروز میرزاده، با وجود آنکه هیات رییسه مجلس، بیست و چهارم اسفندماه سال گذشته، پس از مخالفت نمایندگان با فوریت این لایحه، وصول عادی آن را اعلام کرد، اما وزارت آموزش و پرورش موفق به تهیه «طرح تقویم جدید آموزشی کشور» نشد. هرچند به گفته مهدی نویدادهم، دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش، وزارت آموزش و پرورش بنا داشته است پس از تصویب این لایجه در مجلس، تقویم جدید آموزشی کشور را ارائه کند.
نکات مثبتش بالاست
چند روز پس از تصویب این لایحه در هیات دولت، محمد بیرانوندی، رییس کمیته آموزشوپرورش کمیسیون آموزش مجلس، به خانهملت گفت: بازگشایی مدارس در شهرهایی مانند تهران یک ماه زودتر از زمان همیشگی میتواند مانع از افت کیفیت آموزشی دانشآموزان به دلیل تعطیلی مدارس در زمان آلودگی هوا شود.
او ادامه داد: دولت به دنبال برگزاری کلاسهای درسی با توجه به شرایط اقلیمی هر استان است؛ چراکه به عنوان مثال در برخی از استانهای سردسیری در زمستان راهها به دلیل برف و کولاک شدید بسته میشود و معلمان و دانشآموزان در شرایط بسیار سختی به مدارس میرسند و به همین دلیل آموزش و پرورش به دنبال مدیریت زمان است.
میرحمایت میرزاده، سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس نیز همان زمان گفت: این لایحه دولت از جهاتی نیاز جامعه و آموزش و پرورش بود؛ چرا که مدارس سالیان سال در سراسر کشور با یک نسخه اداره میشدند، در حالی که در مناطق سردسیر تحصیل برای دانشآموزان در اکثر ماههای زمستان به دلیل برف و کولاک بسیار سخت و طاقتفرسا است، ضمن آنکه این سختی برای دانشآموزان مناطق گرمسیر در اردیبهشت و خرداد نیز وجود دارد و البته باید آلودگی هوای تهران را نیز به این شرایط نامساوی اضافه کرد.
او ادامه داد: اگر این لایحه بتواند تقویم آموزشی هر استان یا منطقه جغرافیایی را با توجه به شرایط آن تغییر دهد بطوری که شرایط آموزشی دانشآموزان افزایش ارتقا یابد تحولی در سیستم آموزشی ایران رخ خواهد داد.
میرزاده آبان ماه سال گذشته و نزدیک به هفت ماه پیش از رد این لایحه در کمیسیون آموزش مجلس، افزود: احتمالا این لایحه با موافقت مجلس رو به رو خواهد شد. معتقدم نکات مثبت این لایحه بالا است.
تغییر، صرفا به دلیل آلودگی هوا منطقی نیست
انتقادهای نمایندگان مردم به این لایحه نیز، حتی پیش از رسیدن آن به مجلس آغاز شده بود. 28 آبان ماه سال گذشته، چند روز پس از تصویب لایحه در هیات دولت، فرهاد فلاحتی، عضو کمیته آموزشوپرورش کمیسیون آموزش مجلس، به خانهملت گفت: اگر مبنای این لایحه استفاده از بیشترین زمان کیفی برای آموزش دانشآموزان، کاهش تعطیلات و کیفیتبخشی آموزش باشد قابل دفاع خواهد بود. او ادامه داد: باید مساله نقل و انتقال معلمان و موارد بسیار دیگری مانند مسافرت خانوادهها، دوران ضمنخدمت معلمان و... را در تغییر تقویم آموزشی آموزش و پرورش در نظر گرفت، چرا که تغییر سیستم آموزشی کل کشور تنها به دلیل آلودگی هوا در چند شهر بزرگ منطقی نخواهد بود. جبار کوچکینژاد، عضو کمیسیون آموزش مجلس نیز گفت: باید برای مناطق گرمسیر، سردسیر و معتدل تقویم آموزشی مجزایی پیشبینی کرد؛ چرا که نمیتوان زمان تحصیل دانشآموزان در مناطق دیگر را به آلودگی هوای تهران گره زد.
او ادامه داد: یکی از مشکلات اصلی این است که نمیتوان برای تعطیلات زمستان پایتختنشینان زمان مشخصی قرارداد؛ چرا که زمان وارونگی هوا و آلودگی هوا در تهران مشخص نیست، درواقع اگر قرار است تعطیلات در تهران با رویکرد مبارزه با آلودگی هوا باشد نمیتوان برای آن زمان مشخصی را تعیین کرد.
تفویض به جای تدوین
بهمن ماه سال گذشته، در روزهایی که باز سرما هوا را وارونه کرده بود و نفسهای تهرانیها را سنگین، محمدجواد ابطحی، نماینده خمینی شهر
در مجلس شورای اسلامی، با اشاره به ضرورت تغییر در زمان آغاز مدارس، به خانه ملت گفت: مشکلات ایجاد شده برای تحصیل دانشآموزان به دلیل سرما، آلودگی هوا، ریزگردها و... با تفویض اختیارات به مسوولان استانها حل خواهد شد. لذا نیازی به سرازیر کردن همه مشکلات به تهران و صرف وقت و طی مراحل بروکراسی نیست؛ با این حال با وجود آنکه این نبود تمرکز در پایتخت اختیارات فواید بسیاری برای کشور دارد، دولت مرکزی سعی بر تفویض کمتر اختیارات خود به استانها دارد.
او ادامه داد: دوین تقویم آموزشی برای هر استان با توجه به شرایط آب و هوایی و اقلیمی و... نیاز به لایحه ندارد و دولت میتواند با تفویض اختیار به استانها این مشکل را حل کند. مدارس در سراسر کشور میتواند اول مهر باز شوند اما در ادامه با توجه به میزان تعطیلات و برگزاری کلاسها پایان متغیری داشته باشند.
علیرضا محجوب، نماینده مردم تهران نیز با ابطحی موافق بود. او هم گفت: وزارت آموزش و پرورش میتواند مانند تقویم کاری کارخانجات که در طول سال روزهای کاری و غیرکاری را مشخص میکنند، تقویم آموزشی مدارس را نیز با توجه به شرایط اقلیمی هر استان طراحی کند.
او تدوین لایحه جدید آموزشی را بیتوجیه دانست و ادامه داد: بهتر است دولت این کار را به مسوولان هر منطقه بسپارد؛ چراکه احتیاجی به تغییر زمان آغاز بازگشایی مدارس نیست و میتوان با استفاده از تعطیلات روزهای پنج شنبه، جمعه و... این کاستی را جبران کرد.
او افزود: تقویم جهان در سردسیرترین مناطق نیز در همین فصل نوشته شده و مدارس در پاییز بازگشایی میشوند. اگر چه ایران اقلیم متفاوتی دارد، اما نه انقدر متفاوت که نیاز به بازگشایی مدارس در فصلهای متفاوت باشد.
کدام سناریو؟
ایده تغییر تقویم آموزشی مدارس هرگز از دستور گفتوگوی ساختارهای سیاستگذاری و برنامهریزی کنار نرفته است. بنابر گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، حدود 13 نوبت درباره زمان آغاز و پایان سال تحصیلی، یا همان «تقویم آموزشی»، در شورای عالی آموزش و پرورش که تنها 10سال از عمرش میگذرد، تصمیمگیری شده است. این تازهترین لایحه، تنها یک ماده واحده دارد که بنابر آن قانون بازگشایی مدارس، مصوب سال 1376، که با صراحت بازگشایی مدارس را اول مهر و پایان سال تحصیلی را در اردیبهشت اعالام میکند، لغو میشود. این لایحه جزییات و طرح تفصیلی برنامههای آموزش و پرورش را در این باره به بعد موکول کرده است.
مهمترین استدلال مخالفان لایحه این است که تاکنون هیچ مطالعهیی، تاثیر تقویم آموزشی کشور را در ایجاد آلودگی هوا تایید نکرده است. همچنین در این باره یادآوری میکنند که آنچه واجد اهمیت بیشتری است، کاهش آلودگی هوا از طریق اجرای مصوبات شورای عالی محیط زیست است.
سال گذشته، معاون امور کمیسیونهای شورای عالی آموزش و پرورش چهار سناریو برای تغییر در تقویم آموزشی پیش کشید. نخستین سناریو این بود که سال تحصیلی در 15 شهریورماه هر سال آغاز شود، دانشآموزان دو هفته به تعطیلات زمستان بروند و پس از آن هم مدرسهها به موقع، در اردیبهشت ماه، تعطیل شوند. سناریوی دیگر این بود که سال تحصیلی به موقع و در ابتدای مهرماه آغاز شود، دو هفته در زمستان تعطیل شوند، اما از تعطیلات تابستانی کم شود. سناریوی سوم این بود که مدارس 15 شهریور آغاز شوند و به موقع تعطیل شوند، اما تعطیلات نوروزی به یک هفته کاهش یابد. آخرینش هم این بود که مدرسهها 15 شهریور آغاز شوند و 15 خردادماه تعطیل و در این میان، تعطیلات فصلی در نظر گرفته شود.
روشن نیست لایحه جدید به کدام سناریو نظر دارد. شاید هم سناریوی دیگری در کار باشد؛ چه اینکه مهمترین پشتوانه منطقی این لایحه، در نظر گرفتن شرایط آب و هوایی است که در این چهار سناریو نادیده انگاشته شده. با این همه، باید منتظر ماند و دید کار این لایحه به کجا میرسد. آیا هیات رییسه مجلس آن را در صحن به رای میگذارد یا اینکه به دولت بازش میگرداند؟