روز نفتی پارلمان
از دلخوری وزیر تا کنده شدن دکمه لباس تابش
گروه ایران|
سرانجام پس از تمام حاشیه‌ها پیرامون قرارداد توتال، وزیر نفت به مجلس آمد تا برای چندمین بار درخصوص این قرارداد توضیح دهد. با عملیات تخریبی دلواپسان به سرکردگی زاکانی و با همراهی میرکاظمی و جبهه پایداری و حتی چهره‌های شاخصی همچون احمد توکلی، آتش سنگینی علیه قراردادها برپا شد، آنقدر که بارها و بارها وزارت نفت اقداماتی در جهت اصلاح اشکالات شکلی و محتوایی قراردادها را خبری و اعلام کرد که دغدغه‌های مقام رهبری هم در این اصلاحات لحاظ شده است اما شلیک‌ها پایانی نداشت. زیرا به نظر می‌رسد، قرار نیست فعلا کارشکنی‌ها تمام
شود.
در همین راستا بهارستانی‌ها روز گذشته جلسه علنی متفاوت‌تری را تجربه کردند. حسینعلی حاجی‌دلیگانی همان نماینده تندرویی که متقاضی 3 فوریت طرح توقف قرارداد با شرکت توتال بود در نشست علنی با وزیر نفت، توتال را شرکتی بدعهد و دارای سابقه بد در ایران دانست که از سال 79 تا سال 87 با وجود قراردادی که با ایران داشت هیچ اقدامی انجام نداد و در نهایت از ایران رفت.
در ادامه این جلسه حجت‌الاسلام حسن نوروزی، نماینده رباط‌کریم نیز در سخنانی به عنوان موافق 3 فوریت طرح مذکور اظهار کرد: این هم از مظلومیت روحانیت کشور است که عده‌یی می‌گویند دروس فقهی خواندند اما مانند همان کسی که گفت درس فقهی خوانده‌ام ولی آیت‌الکرسی را هم اشتباه خواند. وی افزود: «قرارداد ایران با توتال دارای 3 فساد اصلی است، توتال به خاطر اینکه منافع خود را در قطر به حداکثر برساند به ایران آمد از طرفی فاز 11پارس جنوبی را می‌توانستیم به راحتی با توان داخلی به انجام برسانیم و بسازیم اما متاسفانه دولت آن را به توتال تقدیم کرد درحالی که هزاران مهندس در کشور ما بیکار هستند ولی دولت بدون تشریفات این فاز را به توتال واگذار می‌کند و این درست نیست.» اما با تمام این تفاسیر بیژن زنگنه در صحن علنی چگونگی انعقاد قرارداد توسعه فراساحل فاز ۱۱پارس جنوبی را تشریح کرد. او از اینکه دستاوردهای وزارتخانه‌اش اینچنین بی‌رحمانه زیر سوال می‌رود دلخور بود و در سخنانش تاکید کرد که کار را باید از جایی شروع و سرمایه‌های خارجی را جذب کنیم تا کشور وارد یک دوران تحرک اقتصادی شود. وزیر از منتقدان خواست اگر با سرمایه‌گذاری خارجی مشکل دارند آن را صراحتا بیان کنند تا دولت نیز تکلیف خودش را بداند.
نظارت قوه قضاییه و مجلس بر قرارداد توتال
در نشست علنی بهارستان، علی لاریجانی که ریاست مجلس را برعهده داشت پس از ارائه گزارش وزیر نفت (گزارش آن را می‌توانید در صفحه 15 بخوانید) و اظهارات نمایندگان درخصوص قرارداد توتال با بیان اینکه هیات نظارتی متشکل از نمایندگان قوا بر قرارداد توتال نظارت خواهند کرد، گفت: هیات نظارتی وجود دارد که هم از قوه قضاییه و هم دو نفر از روسای کمیسیون‌های مجلس(یعنی رییس کمیسیون انرژی و رییس کمیسیون برنامه و بودجه) عضو این هیات هستند که بر این قرارداد نظارت خواهند داشت.
در همین ارتباط رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در جریان بررسی قرارداد نفتی توتال به بهارستانی‌ها اعلام کرد که باید از چند بعد یعنی ابعاد قراردادی کارکرد مجلس و فضای موجود و سایر موضوعات مداخله‌گرایانه به این قرارداد نگاه کرد که هر کدام کارکرد جداگانه‌یی دارند. غلامرضا تاجگردون مهم‌ترین اقدام بازدارنده ایران در مقابل سلاح امریکا را عقد قراردادهایی مانند توتال دانست و گفت:«بنده و آقای حسنوند ناظر مجلس در هیات عالی نظارت بر طرح‌های نفتی هستیم که ایرادات را مطرح کرده‌ایم ولی به طور کلی این را فراموش نکنیم که شرایط سیاسی و بین‌المللی کشور ما را برای ورود به چنین عرصه‌هایی ملزم می‌کند.»
حسینعلی شهریاری یکی از نمایندگانی بود که در صحن علنی نسبت به قرارداد توتال هشدار داد. نماینده زاهدان اعتقاد دارد چنین قراردادی کشور را در عرصه بین‌المللی منزوی می‌کند. همچنین حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی نیز با تاکید بر لزوم اعتماد به مسوولان کشور گفت که نباید با بی‌اعتمادی قدرت چانه‌زنی مسوولان در قراردادهای بین‌المللی را کاهش داد. وی افزود:«ما وظیفه بخشی از مسوولیت فضای روانی در داخل و عرصه بین‌المللی را داریم. نباید به نام تاریخ سیاه کشور به قراردادی که در عرصه حاکمیت ملی بسته شده، حمله کنید. وی یادآور شد: ۹۱۹تحریم در دوران پسابرجام برداشته شده است. همچنین نماینده ارومیه در مجلس شورای اسلامی گفت که مردم هیچ‌وقت به قراردادهای نفتی خوش‌بین نبوده‌اند. نادر قاضی‌پور افزود: مردم ایران و علمای بزرگ نظیر آیت‌الله کاشانی و مرحوم مصدق راضی به این اقدامات نشده و چاره را در کوتاه کردن دست خارجی‌ها و به دست گرفتن سرنوشت نفت توسط ایرانیان دانستند. در ادامه بررسی قرارداد نفتی توتال در مجلس، وزیر نفت در پاسخ به اظهارات و انتقادات برخی نمایندگان در مورد قرارداد توتال با بیان اینکه حضور شرکت‌های خارجی و تعدد حضور آنها موجب پیشگیری از اعمال تحریم‌ها بر کشور خواهد شد، گفت:«اتفاقا در مجموعه سیاست خارجی اگر قرار است با اروپا کار کنیم، قوی‌ترین قدرت سیاسی اروپا فرانسوی‌ها هستند؛ ضمن اینکه فرانسوی‌ها هم با چین آمدند. خیلی‌ها می‌گویند با سرمایه‌گذاری خارجی موافقیم و لکن... این صحبت‌های اینها ما را کشته است.»
بررسی طرح 3 فوریتی توقف موقت قرارداد
در ادامه صحن علنی روز گذشته پارلمان و بررسی طرح 3 فوریتی توقف موقت قرارداد توتال در مجلس یک عضو فراکسیون نمایندگان ولایی تاکید کرد که اگر همین امروز این طرح تصویب نشود جلو آن برای بررسی‌های بیشتر گرفته نمی‌شود. بر همین اساس حسینعلی حاجی‌دلیگانی باز هم درخصوص مفید بودن طرح توضیحاتی را ارائه داد.
پس از آن مصطفی کواکبیان در مخالفت با طرح 3 فوریتی توقف موقت قرارداد توتال گفت:«حتی عزیزان موافق این طرح خود می‌گفتند که می‌دانیم رای نمی‌آورد. بنده می‌خواهم بگویم مگر کشور حالت جنگی و استثنایی دارد که 3 فوریت آورده‌اند؟ می‌گویند برای ثبت در تاریخ است. بنده به ملت ایران عرض می‌کنم برای ثبت در تاریخ نیست.
می‌خواهند در مسیر تحولات این کشور چوب لای چرخ بگذارند و قفلی در کار ایجاد کنند.» علی مطهری که ریاست جلسه را در غیاب لاریجانی بر عهده گرفته بود، خطاب به کواکبیان گفت: شما در مورد 3 فوریت صحبت کنید. کواکبیان اظهار کرد: وقتی اسامی امضاکنندگان این طرح را دیدم 8 و 9نفر از امضاکنندگان عزیزان روحانی هستند؛ مگر خیلی تخصص نفتی داشته‌اند.
هنگام سخنان مصطفی کواکبیان درباره طرح 3 فوریتی توقف موقت قرارداد توتال، دقایقی جو مجلس بین نمایندگان امضا‌کننده این طرح و کواکبیان متشنج شد.
با متشنج شدن صحن، برخی دیگر از روحانیون مجلس نیز به سمت صندلی کواکبیان رفتند. تابش و حسین‌زاده برای جلوگیری از درگیری فیزیکی به سمت صندلی کواکبیان حرکت کردند. از طرف دیگر کریمی‌قدوسی نیز به سمت صندلی کواکبیان آمد که در این حین دکمه پیراهن تابش کنده شد. هنگام دور کردن کریمی‌قدوسی از صندلی کواکبیان، او خطاب به عارف گفت که فقط آنجا نشسته‌یی و هیچ کنترلی نداری.
سرانجام پس از تذکر ذوالنور و اعتراض او به توهین کواکبیان به روحانیت، علی مطهری که ریاست جلسه را برعهده داشت، گفت: منظور آقای کواکبیان این بود که تمام امضاکنندگان از اعضای کمیسیون انرژی نیستند. در ادامه پژمانفر، عضو فراکسیون روحانیون مجلس شورای اسلامی در تذکری مستند به ماده 79 آیین‌نامه داخلی مجلس و در پاسخ به اظهارات کواکبیان با بیان اینکه روحانیت مجلس نباید به خاطر امضای یک طرح مورد هجمه واقع شود، گفت: آقای کواکبیان شما اگر نگاهی به گذشته مجلس از دوره اول تاکنون می‌کردید آنچه باعث شده که ما بتوانیم در بسیاری از مسائل جلو برویم همین روحانیت بوده است. مصطفی کواکبیان نیز در پاسخ به این اظهارات گفت: من کوچک‌ترین قصدی برای اهانت و جسارت به مقام شامخ روحانیت نداشتم. اگر از عزیزان آخوندتر نباشم به اندازه آنها دروس فقهی خوانده‌ام. من می‌گویم نباید مسائل را قشری کنیم و بگوییم روحانیت مجلس با این موضوع مخالف است. اگر روحانیون مجلس اظهار کردند، قصد جسارتی بوده من از آنها عذرخواهی می‌کنم. حجت‌الاسلام‌والمسلمین احمد مازنی، عضو فراکسیون امید مجلس نیز با تاکید بر اینکه قرارداد توتال به نفع مردم ایران است، اذعان کرد:«مگر چه ثلمه‌یی به عالم اسلام وارد شده که می‌خواهید همه کارها را متوقف کنیم؛ آن هم در قراردادی که در نهایت به نفع ملت ایران است؟ حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسن نوروزی، عضو جبهه پایداری قرارداد توتال را ظالمانه خواند و گفت که امضاکنندگان طرح 3 فوریتی خدمتگزار به نظام ملت هستند، ما وکیل‌الدوله نیستیم و در همه چیز منافع ملی را در نظر می‌گیریم. همچنین فاطمه سعیدی، عضو هیات رییسه فراکسیون امید مجلس گفت: توضیحات وزیر نفت در جلسه امروز مجلس محکم و متقن بود به نحوی که احساس می‌شد منتقدان چاره‌یی جز قانع شدن
نداشتند.»
در آخر و پس از سخنان موافقان و مخالفان، طرح 3 فوریتی توقف موقت قرارداد توتال از دستورکار مجلس خارج شد. پس از بررسی‌های لازم طرح 3 فوریتی توقف موقت قرارداد توتال و توضیحات حاجی‌دلیگانی به عنوان طراح، مازنی و کواکیبان به عنوان مخالف و کریمی‌قدوسی و نوروزی به عنوان موافق، طرح 3 فوریتی الزام دولت به رعایت مصالح و منافع ملی در قراردادهای نفتی و گازی در قالب الگوی جدید قراردادهای نفتی(IPC) به دلیل پس گرفتن امضای متقاضیان این طرح از دستورکار مجلس خارج شد. جواد کریمی‌قدوسی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی نیز با بیان این ادعا که قرارداد توتال باعث توقف ۵۰ ساله ایران در برابر تعهدات شرکت‌های خارجی می‌شود، گفت: ما مخالف سرمایه‌گذاری خارجی نیستیم بلکه معتقدیم سرمایه‌گذاری باید با ملاحظات ملی انجام شود.
