صنعت پوشاک بر مدار توسعه
تعادل
روز گذشته طی مراسمی تفاهمنامه پنج‌جانبه جهت تشکیل تعاونی تامین نیاز تولیدکنندگان و احداث شهرک صنعتی پوشاک کشور با حضور معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت به امضا رسید. نکته مهم در این تفاهمنامه مشارکت و حضور فعال بخش خصوصی است که می‌توان از آن به عنوان نخستین تجربه در حوزه صنعت پوشاک در قالب یک شهرک صنعتی غیردولتی یاد کرد. هدف از راه‌اندازی و تاسیس این تعاونی را می‌توان هم‌افزایی و افزایش بهره‌وری و هدایت سود به سمت تولید‌کننده عنوان کرد. از این رو به نظر می‌رسد گام بلندی که امروز برداشته شده، از یکسو دو صنعت دیگر وابسته به پوشاک یعنی «نساجی و صنعت مد» را به حرکت در خواهد آورد و از سوی دیگر منجر به حفظ صنعت پوشاک و توسعه آن برای تامین نیاز داخل و صادرات می‌شود. همچنین این شهرک می‌تواند سهم بسزایی در اشتغال‌زایی در اقتصاد به دنبال داشته باشد. در عین حال با راه‌اندازی چنین شهرکی، دو مشکل «تامین نیازهای مالی مواد اولیه» و «تامین وثیقه برای دریافت وام» نیز حل خواهد شد.
پیشنهاد تاسیس شهرک پوشاک طی سال‌های اخیر و برای افزایش ارزش افزوده واحدهای تولیدی در دستور کار سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران قرار گرفت. به گفته برخی مسوولان به دلیل اینکه توسعه بنگاه‌های فعال در صنعت پوشاک در کوتاه‌مدت مقدور نیست، ایجاد شهرک تولید پوشاک در نزدیکی فرودگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) این امکان را برای بنگاه‌ها به وجود می‌آورد تا با اتصال به زنجیره صنعت پوشاک هرچه سریع‌تر توسعه پیدا کنند؛ چراکه گردهم آمدن واحدهای تولیدی امکان دسترسی آنها به مواد اولیه را امکان‌پذیر و شرایط را برای رشد این صنعت فراهم می‌کند. مطابق با مطالعات انجام شده جهانی و سوابق کشورهای پیشرو این شهرک واحدهایی چون «واحدهای بزرگ، متوسط و کوچک تولید پوشاک، مراکز خدمات فنی و کارآفرینی و مراکز خدمات تجاری و بازاریابی» را در بر می‌گیرد.
از سوی دیگر به گفته فعالان اقتصادی در صورتی که واحدهای تولیدی پوشاک در کنار یکدیگر به فعالیت و تولید بپردازند، این صنایع می‌توانند از خدمات یکدیگر استفاده کنند. حال با امضای قرارداد تفاهمنامه بین «وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران، بانک توسعه تعاون، صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری بخش تعاون و انجمن صنعت پوشاک کشور»، مهم‌ترین گام برای حفظ صنعت و توسعه آن برای تامین نیاز داخل و صادرات برداشته شده است.
از این رو، مطابق با اهداف و سیاست‌های این تفاهمنامه، «حمایت از تولید ملی و تقویت زنجیره‌یی تولیدی داخل کشور با محوریت تولید صادرات‌محور، کمک به توسعه تعاونی‌ها و بنگاه‌های کوچک و متوسط فعال در شهرک‌ها و نواحی صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی به ویژه بخش‌های صادراتی، توانمندسازی فعالان و شرکت‌های تعاونی و کوچک و متوسط فعال در شهرک‌ها و نواحی صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی از طریق خدمات صندوق‌ها از جمله صدور انواع ضمانتنامه و استفاده بهینه از امکانات و ظرفیت‌های موجود طرف‌های تفاهمنامه» در اولویت قرار گرفته است. همچنین مدت این تفاهمنامه از تاریخ امضا تا 3 سال در نظر گرفته شده که در صورت تمایل طرف‌ها برای دوره‌های مشابه بعدی معتبر است.
در مراسم امضای این تفاهمنامه معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت تشکیل تعاونی تامین نیاز تولیدکنندگان و احداث شهرک صنعتی پوشاک را مقدمه‌یی برای ترویج فرهنگ پوشاک اسلامی برشمرد و گفت که نخستین شهرک صنعتی پوشاک با هدف تامین نیاز داخلی و صادرات ساخته می‌شود. علی یزدانی افزود: یکی از مباحثی که در شورای فرهنگ عمومی کشور مطرح است، پوشش اسلامی منطبق با فرهنگ جامع ایرانی است و در همین راستا توافقنامه پنج‌جانبه با همکاری هر سه بخش فعال اقتصادی کشور یعنی دولت، بخش خصوصی و بخش تعاونی به امضا رسید. به گفته مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران، این توافقنامه در راستای تشکیل و توسعه شرکت‌های تعاونی تامین نیاز تولیدکنندگان در صنعت پوشاک با هدف هم‌افزایی فعالان این صنعت، توسعه دانش فنی، تحقق اقتصاد مقاومتی در این حوزه که شامل گسترش و ترویج فرهنگ استفاده از پوشاک اسلامی- ایرانی و تجاری‌سازی و توسعه مدیریت دانش برپایه تحقیق و توسعه شامل طراحی، تولید پوشاک و خدمات با ارزش افزود است، منعقد شد.
به گفته او، دو نکته اصلی در این مراسم مدنظر بوده است؛ بر اساس نکته اول در این تفاهمنامه به قانون اساسی و مشارکت بخش خصوصی توجه شده است. همچنین مطابق با نکته دوم، در حوزه اقتصاد مقاومتی این اقدام، خارج از شعار و تبلیغ و با نگاهی جمعی اتفاق می‌افتد.
تجربه نخست در حوزه صنعت پوشاک
در ادامه این مراسم، معاون امور تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اشاره به اینکه این نخستین تجربه در حوزه صنعت پوشاک در قالب یک شهرک صنعتی غیردولتی است، گفت: با تشکیل تعاونی تامین نیاز تولیدکنندگان پوشاک، زمینه مناسبی جهت اشتغال‌زایی در حوزه پوشاک فراهم می‌شود. سید حمید کلانتری هدف از راه‌اندازی و تاسیس این تعاونی را هم‌افزایی و افزایش بهره‌وری و هدایت سود به سمت تولید‌کننده دانست. به گفته او هر یک از اعضای تعاونی تولید و انگیزه‌های خود را دارند، برای تامین نیازهای سایر اعضا اعم از مواد اولیه، تولید، آموزش، توزیع و... نیز با یکدیگر همکاری می‌کنند. به گفته کلانتری، شهرک صنعتی پوشاک می‌تواند سهم بسزایی در اشتغال‌زایی داشته باشد؛ چرا که صنعت پوشاک خود ظرفیت بالایی در اشتغال‌زایی دارد. او ادامه داد که هزینه سرانه ایجاد اشتغال در پوشاک مدرن 20 تا30 میلیون تومان است؛ در حالی که این رقم در پوشاک سنتی سرانه کمتر است.
در بخش دیگری از این مراسم، مدیرعامل صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری صنایع کوچک با اشاره به حمایت از واحدهای صنعتی که در بخش پوشاک فعالیت می‌کنند، بیان کرد که یکی از مشکلات واحدهای تولیدی تامین منابع مالی و تهیه ضمانتنامه‌های مورد نیاز در این خصوص است؛ از این رو صندوق با اتخاذ تدابیر مناسب سیاست‌های حمایتی جهت صدور ضمانتنامه برای طرح‌های توسعه‌یی، ایجادی، سرمایه در گردش و همچنین تامین مواد اولیه را در دستور کار قرار داده است. به گفته محمدحسین مقیسه، این صندوق با حمایت از واحدهای صنعتی که با مشکل وثیقه روبه‌رو هستند، سعی در ایجاد رونق در فضای کسب وکار بیش از گذشته و بهبود وضعیت تولید دارد.
از سوی دیگر، مدیرعامل صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری بخش تعاون هم به نمادهای اصلی اقتصاد مقاومتی اشاره کرد و گفت که در این شهرک می‌توان دو کار اساسی انجام داد؛ نخستین کار، تامین نیازهای مالی برای مواد اولیه است و اقدام دوم نیز تامین وثیقه برای دریافت وام. به گفته مهدی حسین‌نژاد، مهم‌ترین مساله برای شرکت‌هایی که در این پروژه همکاری دارند، امنیت است؛ به‌طوری که طرفین قراردادها یکدیگر را نمی‌شناسند و تضمین اعتبارات لازم از طریق شرکت‌های اعتبارسنجی صورت می‌گیرد.
مدیرعامل بانک توسعه تعاون نیز بیان کرد که مطابق قانون اساسی، اقتصاد با 3 رکن اصلی «دولتی، خصوصی و تعاونی» فعالیت می‌کند؛ اما طی این سال‌ها بخش تعاونی نتوانسته سهم مناسبی از اقتصاد کشور را به خود اختصاص دهد؛ از این رو، بانک توسعه تعاون برای تامین منابع مالی و ارزی تعاونی‌های تولیدی این شهرک صنعتی همکاری خواهد داشت. به گفته حجت‌الله مهدیان، مطابق با اساسنامه بانک توسعه تعاون، ۷۰درصد منابع باید صرف اعطای تسهیلات به تعاونی‌ها و ۳۰درصد از منابع صرف بخش‌های دیگر شود. در ادامه رییس انجمن صنعت پوشاک کشور گفت گام بلندی که امروز برداشته شده، دو صنعت دیگر وابسته به پوشاک یعنی «نساجی و صنعت مد» را به حرکت در خواهد آورد. به گفته «سومبات هاکوپیان» در صورت محقق شدن این پروژه، با عنایت به حضور هنرمندان بسیار در این عرصه و برخورداری از تجارب فراوان که حتی در سخت‌ترین شرایط در سال‌های گذشته نیز صادرات داشته‌ایم، شاهد شکوفایی صنعت پوشاک خواهیم بود.
از سوی دیگر، مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران درحاشیه این مراسم از حضور وزیر صنایع عراق در راس هیات تجاری خبر داد و گفت: روز جمعه تفاهمنامه‌یی برای ساخت شهرک‌های صنعتی در عراق منعقد خواهد شد. علی یزدانی گفت: موضوعات مورد نظر برای این مذاکرات در حوزه همکاری‌های مشترک اقتصادی بین شرکت‌ها، ارتباط بنگاه‌های اقتصادی ایرانی و عراقی خواهد بود. همچنین تفاهمنامه‌هایی در حوزه صنایع کوچک و متوسط بین وزیر صنعت، معدن و تجارت کشورمان با همتای عراقی در این سفر دو روزه منعقد خواهد شد.
