پایان «می» در کریسمس؟
گروه جهان| طلا تسلیمی|
در میانه مناقشات بر سر «دوره انتقالی» اجرای برگزیت در کابینه دولت، برخی اعضای حزب محافظهکار مساله کنارهگیری نخستوزیری پیش از کریسمس را مطرح و حتی برخی دیوید دیویس وزیر برگزیت را بهعنوان گزینه محبوب خود برای جایگزینی ترزا می معرفی کردهاند.
این درحالی است که محبوبیت حزب محافظهکار از زمان مطرح شدن برنامه برگزاری انتخابات سراسری زودهنگام سیر نزولی داشت و اکنون اعضای حزب حاکم از این مساله نگران هستند که در صورت برگزاری یک انتخابات دیگر، قافیه را به کل به حزب کارگر ببازند و از این رو، باقی ماندن ترزا می در قدرت را دستکم تا پایان مذاکرات برگزیت در سال 2019، ترجیح میدهند؛ بهویژه اینکه میتوانند در هرگونه توافق بدی با اتحادیه اروپا او را مسوول معرفی کنند.
جنجالها بر سر «دوره انتقالی» هفته گذشته و در پی انتشار اظهارات فیلیپ هاموند آغاز شد و طرفداران افراطی برگزیت در دولت، وزیر دارایی بریتانیا را به خیانت و ترجیح دادن منافع اقتصادی به خواسته و صلاحدید مردم متهم کردند. اما با گذشت چند روز از دومین دور مذاکرات در بروکسل و حمایت اروپاییها از موضع هاموند، به نظر میرسد که مخالفتی با اجرای محدود این دوره وجود ندارد و اکنون تنها نگرانی طرفداران خروج از اتحادیه اروپا این است که در صورت طولانی شدن دوره انتقال، دولت بعدی اجرای برگزیت را به کلی متوقف کند.
جانشینهای احتمالی نخستوزیر
به گزارش ایندیپندنت، نتایج چند نظرسنجی از حمایت نسبی محافظهکاران برای جانشینی ترزا می حکایت دارد؛ اگرچه به نظر میرسد که نگرانیها از برگزاری یک انتخابات دیگر و نابسامانیهای سیاسی بسیاری از اعضای حزب را بر آن داشته تا همچنان از نخستوزیری ترزا می حمایت کنند. موسسه «آبزرور» با انتشار نتایج یک نظرسنجی اعلام کرد 71درصد از شرکتکنندگان در پی نگرانی از احتمال برگزاری انتخابات سراسری ترجیح میدهند ترزا می رهبر حزب باقی بماند و فقط 22درصد کنارهگیری نخستوزیر را خواستار هستند. اما «ساندی تلگراف» در گزارشی نوشت که «چهرههای مطرح» در میان فعالان حزب محافظهکار از این مساله نگران هستند که ترزا می نتواند قدرتی را که در انتخابات خودخوانده از دست داد، مجدد به دست آورد و این مساله بیش از هر چیزی بر موضع مذاکراتی بریتانیا در مقابل بروکسل تاثیر منفی میگذارد. آنچه در دو دور گفتوگو آشکار بود، برتری اروپاییها و خودداری آنها از هرگونه عقبنشینی در خواستههایی همچون حقوق مهاجران، تعهدات مالی و مرز ایرلند بود.
به گزارش ساندی تلگراف، حتی یکی از وزرای کابینه از ترزا می خواسته است پیش از کریسمس از نخستوزیری کنارهگیری کند. این درحالی است که مناقشات بر سر «دوره انتقالی» در اجرای برگزیت بالا گرفته و بسیاری امیدوارند که ترزا می تابستان را به برنامهریزی برای دوره انتقالی بگذراند و بدینترتیب لزوم برگزاری رقابتهایی جدید برای رهبری را از بین ببرد.
در همین حال طبق نتیجه نظرسنجی دیگری که توسط «برنامه اعضای حزب» و با شرکت هزار عضو حزب محافظهکار برگزار شد، دیویس نخستین نامزد محبوب محافظهکاران اصیل برای جایگزینی نخستوزیر تضعیف شده محسوب میشود؛ اگرچه این حمایت چندان بهصورت یکپارچه صورت نگرفته و فقط یکپنجم از شرکتکنندگان در نظرسنجی دیویس را به بوریس جانسون وزیر امور خارجه ترجیح میدهند. 21درصد از اعضای حزب محافظهکار از دیویس و 17درصد از جانسون حمایت میکنند و جیکوب ریس-ماگ یکی از اعضای در سایه حزب که پیروان خاص خود را دارد، با 6درصد محبوبیت گزینه سوم برای جانشینی نخستوزیر محسوب میشود. این درحالی است که یکچهارم از شرکتکنندگان از هرگونه اظهارنظری در مورد رهبر آتی احتمالی حزب خودداری کردند. اما باتوجه به اینکه نام 30 نفر از دیگر اعضای حزب نیز بهعنوان جانشینهای احتمالی ترزا می مطرح شده است، میتوان گفت که احتمال نمایان شدن یک چهره کاملا جدید به جای یکی از اعضای شناخته شده حزب چندان اندک نیست.
برگزیت سرنوشتساز
به نظر میرسد که موضعگیری درخصوص برگزیت، مهمترین عامل برای تصمیمگیری اعضای حزب محافظهکار و دیگر قانونگذاران درمورد نخستوزیر آتی است. اتحادیه اروپا بهطور مدام از محدودیتهای مهلت مذاکرات سخن میگوید و خواستار تسریع روند گفتوگوهاست. در همین حال، مناقشات داخلی در بریتانیا بر سر دوره انتقالی نیز نگرانیهایی در پی داشته است. حامیان پیشین کمپین باقی ماندن در اتحادیه اروپا همچون فیلیپ هاموند، درنظر گرفتن چنین دورهیی را برای جلوگیری از آسیبهای شدید قطع ارتباط با اروپا ضروری میدانند و از سوی دیگر، حامیان افراطی برگزیت نگران این مساله هستند که از دوره انتقالی برای متوقف کردن روند خروج پس از روی کار آمدن دولت جدید در سال 2022 (در صورتی که انتخابات زودهنگام مطرح نباشد)، استفاده شود.
اما نظرسنجی «برنامه اعضای حزب» نشان میدهد که حامیان برگزیت نرم و خروج سخت تقریبا هیچ فرصتی برای جانشینی ترزا می ندارند. هاموند تنها از حمایت 5درصدی اعضای حزب برخوردار است و حمایت از آمبر رود وزیر کشور نیز از 4درصد بیشتر نیست. در جناح مخالف و در میان حامیان برگزیت سخت، لیام فاکس وزیر تجارت بینالملل، تنها حمایت یکدرصد از اعضا را دارد.
نگرانیها از انتخابات زودهنگام
نظرسنجی از اعضای حزب محافظهکار درحالی صورت گرفت که پارلمان در تعطیلات تابستانی بهسر میبرد؛ با این حال به نظر میرسد نقشه کشیدنهای پشتپرده همچنان ادامه خواهد داشت. برخی اعضای حزب محافظهکار حاکم نگران این مساله هستند که ماه سپتامبر و در زمان ازسرگیری فعالیت مجلس عوام، چالشها بر سر رهبری همچنان وجود داشته باشد و به برگزاری انتخابات سراسری دیگری منجر شود.
حزب محافظهکار در روند کمپینهای انتخاباتی ترزا می و در پی نارضایتیهای عمومی از برنامههایی همچون کاهش بیمه خدمات درمانی برای بازنشستگان و همچنین مشکلات امنیتی ناشی از حملات تروریستی اخیر، محبوبیت خود را بهشدت ازدست داد. در همین مدت، حزب کارگر موفقترین کمپین خود را پشتسر گذاشت و توانست به رقیبی جدی برای محافظهکاران تبدیل شود و حتی انتظار میرفت جرمی کوربین سمت نخستوزیری را به دست آورد. اکنون بسیاری از اعضای حزب حاکم نگران هستند که در صورت کنارهگیری ترزا می، روند جانشینی به خوبی پیش نرود و کشور در مسیر برگزاری انتخابات سراسری دیگری قرار بگیرد. نگرانی از ناتوانی در پیروزی در انتخابات بهحدی شدید است که بیشتر محافظهکاران ترجیح میدهند ترزا می دستکم تا پایان مذاکرات برگزیت در ماه مارس سال 2019، در سمت خود باقی بماند. چنین اتفاقی علاوه بر کاهش خطر روی کار آمدن کوربین، این فرصت را برای محافظهکاران فراهم میآورد تا در صورت شکست در دستیابی به توافق برگزیت قابلقبول، مسوولیت را بر گردن ترزا می بیندازند.