سناریوهای رشد بورس
کاهش نرخ سود سپرده نقدینگی بیشتری را به بورس می‌آورد
گروه بورس| مسعود کریمی|
قانون رسمی کاهش نرخ سود سپرده بانکی توسط بانک مرکزی از یازدهم شهریور ماه به خود شکل اجرایی گرفت و تمامی بانک‌ها موظف شدند که نرخ‌های خود را مطابق با این قانون به مشتریان اعلام کنند. در این بین برخی از فعالان بازار‌‌های مالی به خصوص سهامداران بازار سهام طی معاملات چند روز گذشته روی خوشی به این موضوع نشان ندادند چراکه به عقیده برخی از کارشناسان تعیین نرخ 15درصدی اگر‌چه نسبت به ارقام گذشته مناسب ارزیابی می‌شود اما این نرخ همچنان می‌تواند جذابیت لازم را برای افراد ریسک‌گریز ایجاد کند و روند حرکت نقدینگی به بخش واقعی اقتصاد(بازار سرمایه) را به نوعی کاهش دهد. این درحالی است که طی چند وقت اخیر شاهد فراخوان بانک‌ها برای ثبت قرارداد‌های جدید با مشتریان با پرداخت سود‌های 22درصد بودیم اگر‌چه این اتفاق غیرقانونی نیست اما می‌تواند تبعاتی در پی داشته باشد چراکه دریافت سود بالا باعث می‌شود افراد ریسک‌پذیر هم به سمت تولید یا اشتغال داخلی سوق پیدا نکنند.
ریسک‌پذیر و ریسک‌گریزها
در همین حال و با توجه به تحولات جدید حمید فاروقی، مدیر سرمایه‌گذاری کارگزاری پارسیان درخصوص تاثیر کاهش نرخ سود سپرده بانکی در گفت‌وگو با «تعادل» عنوان کرد: خبر کاهش نرخ سود سپرده بانکی باعث شد تا خیلی از بانک‌ها در راستای ثبت قرارداد‌های یک‌ساله به مشتریان خود فراخوان دهند. وی خاطرنشان کرد: درحال حاضر خیلی از منابع و سپرده‌ها با نرخ سود بالا و با در نظر گرفتن بازه زمانی یک ساله در بانک‌ها سرمایه‌گذاری شده‌اند.
این کارشناس ارشد بازار سرمایه بیان کرد: نرخ سود سپرده 15درصدی به افرادی تعلق می‌گیرد که از یازدهم شهریور ماه اقدام به سرمایه‌گذاری در بانک‌ها کرده‌اند و افرادی که قبل از این تاریخ نقدینگی‌های خود را حداقل برای 6 ماه تا یک سال در بانک‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌اند با نرخ 22یا 23درصد سود دریافت می‌کنند. وی افزود: قانون جدید بانکی شامل قرارداد‌های گذشته نخواهد شد و به طور قطع افرادی که سود بالا دریافت می‌کردند تا قبل از اجرای قانون جدید اقدام به تمدید قرارداد‌های خود در شبکه بانکی کرده‌اند. حمید فاروقی اذعان کرد: منابع فعلی با چنین نرخ‌هایی تا‌کنون جذب سیستم بانکی شده و اکنون با کاهش نرخ سود سپرده نمی‌توان انتظار حرکت منابع را در یک بازه زمانی کوتاه‌مدت به سمت بازار سرمایه داشت. مدیر سرمایه‌گذاری کارگزاری پارسیان گفت: از طرفی کاهش نرخ سود سپرده بانکی منجر به خروج سپرده از بانک نخواهد شد و سپرده‌ها تا پایان مهلت قانونی همانند گذشته سود دریافت می‌کنند. این تحلیلگر بازار سرمایه تصریح کرد: حرکت نقدینگی به سمت بازار سرمایه یا بخش واقعی اقتصاد حداقل 6 ماه تا یک‌سال زمان نیاز دارد.
وی درخصوص تاثیر این اتفاق در روند بازار سرمایه نیز اظهار کرد: بدیهی است که کاهش نرخ سود سپرده بانکی در بازار سرمایه اثر مثبت دارد. حمید فاروقی در ادامه افزود: این اتفاق در مرحله نخست روی نرخ بازده مورد انتظار سرمایه‌گذاران تاثیر خواهد داشت بدین معنا که برای محاسبه نرخ بازده مورد انتظار، نرخ سود بدون ریسک بسیار اثر‌گذار خواهد بود. این کارشناس ارشد بازار سرمایه اذعان کرد: در صورتی که نرخ بدون ریسک کاهش پیدا کند، نرخ بازده مورد انتظار سرمایه‌گذاران نیز در روند نزولی قرار می‌گیرد و در پی آن زمینه برای افزایش قیمت‌ها در بازار فراهم می‌شود. همچنین به عبارتی می‌توان گفت که بازار P/E بیشتری هم می‌تواند بگیرد. مدیر سرمایه‌گذاری کارگزاری پارسیان تصریح کرد: مادامی که نرخ سود در بانک‌ها به شکل واقعی و در بازه زمانی ذکر شده کاهش پیدا نکند، بازار سرمایه نیز هیچ‌گونه تاثیری از این امر نخواهد پذیرفت.
وی بیان کرد: برخی از بنگاه‌های اقتصادی در موضوع گرفتن وام و هزینه‌های مالی متاسفانه زیانده شده‌اند. از این رو چنین بنگاه‌هایی بدون توانایی در بازپرداخت، اقدام به گرفتن وام می‌کنند از طرفی مجبور به پرداخت هزینه‌های مالی زیاد هم می‌شوند که کاهش سود بانکی می‌تواند به کاهش هزینه مالی آنها کمک کند. این تحلیلگر بازار سرمایه گفت: قرارداد‌ها با نرخ 22درصد طی یک‌سال آینده به پایان می‌رسند متاسفانه نرخ 15درصد هم برای سرمایه‌گذاری در بانک‌ها جذاب ارزیابی می‌شود چراکه افراد بدون هیچ‌گونه فعالیت اقتصادی یا قبول ریسکی به راحتی می‌توانند سود بالا دریافت کنند. حمید فاروقی افزود: پرداخت چندین ساله نرخ سود بالا به مشتریان باعث می‌شود که بخش عمده فعالان اقتصادی از روند کسب وکار خارج شوند و بدون ریسک از بانک‌ها سود دریافت کنند. این درحالی است که بررسی بازار پول و نرخ بهره در سایر کشور‌ها نشان می‌دهد که از رقم بسیار پایینی در این زمینه برخوردارند. این کارشناس ارشد بازار سرمایه در گفت‌وگو با «تعادل» عنوان کرد: در صورتی که نرخ تورم نقطه به نقطه را 10درصد درنظر بگیریم، نرخ سپرده بانکی باید به زیر 10درصد کاهش پیدا کند. مدیر سرمایه‌گذاری کارگزاری پارسیان تصریح کرد: در صورتی که نرخ سود بانکی در رقم 2درصد قرار بگیرد این قبیل سرمایه‌ها جز حرکت به سمت فعالیت اقتصادی و بازار سرمایه و قبول ریسک چاره دیگری ندارند.
این تحلیلگر بازار سرمایه خاطرنشان کرد: بالا بودن نرخ سود بانکی با 23درصد یا اوراق «سخاب » که حدود 37درصد سودده بودند باعث می‌شود که افراد ریسک‌پذیر به سمت چنین بازاری حرکت کنند و از انجام معاملات با ریسک بالا به شدت پرهیز کنند. حمید فاروقی اظهار کرد: در صورتی که نرخ سود به رقمی معقول به عنوان مثال 7درصد کاهش پیدا کند، نقدینگی به سمت چرخه واقعی اقتصاد حرکت خواهد کرد. وی با اشاره به نیمه دوم سال نیز ابراز کرد: در نوع اول، رشد پایدار بازار برای شرکت‌ها می‌تواند از محل افزایش تولید، طرح‌های توسعه، افزایش بهره‌‌وری، تجهیز و نوسازی دستگاه و تکنولوژی در کارخانه‌ها و توسعه بازار‌ها باشد. این کارشناس ارشد بازار سرمایه اذعان کرد: در نوع دوم، رشد از محل افزایش نرخ‌هاست به عنوان مثال افزایش نرخ دلار در شرکت‌های صادراتی، افزایش قیمت‌های جهانی و تورم در قالب رشد قیمت سهام در بازار سرمایه خود را نشان خواهد داد.
آینه‌ای از اقتصاد
در سویی دیگر فردین آقابزرگی، مدیرعامل کارگزاری بانک آینده درباره کاهش نرخ سود بانکی به سنا گفت: مطلوب‌ترین حالت برای تامین و تجهیز منابع مالی بنگاه‌ها پایین‌ترین نرخ سود تسهیلات است که اقتصاد کشور درحال حرکت در این مسیر است. وی با تاکید بر اینکه باید شکاف بین نرخ سود تسهیلات با نرخ تورم کمتر شود، گفت: همچنان نرخ سود تسهیلات با نرخ تورم تطبیق ندارد و باید به مرور زمان این فاصله کم شود. نرخ سود تسهیلات 15درصد است اما تورم 7.7درصد که همچنان باید این فاصله کم شود. آقابزرگی درخصوص پیش‌بینی روند معاملات در نیمه دوم سال گفت: بورس ما آینه‌یی از اقتصاد است. در شرایط فعلی اقتصاد به سمتی حرکت می‌کند که تا حدودی سیاست‌های انقباضی دولت نسبت به 4سال گذشته درحال متحول شدن است. یک نمونه اصلاح نرخ ارز است که به مرور زمان موجب افزایش درآمد و سودآوری برخی شرکت‌های صادرات محور می‌شود که آثارش در بورس دیده خواهد شد. وی در خاتمه پیش‌بینی کرد بازار سرمایه روند صعودی آرام و به دور از هیجان منفی را تا پایان سال تجربه خواهد کرد.
