اولویت‌های «یک کمربند، یک جاده»

گروه گوناگون|

در اکتبر 2103 با سفر رییس‌جمهوری چین به کشورهای مرکزی و جنوب شرقی آسیا، طرح جاده ابریشم جدید پیشنهاد شد؛ چین قصد دارد جاده ابریشم کهن را به یک کریدور مدرن ترانزیتی، تجاری و اقتصادی تبدیل کند که از شانگهای به برلین کشیده می‌شود. پروژه‌یی که به بزرگ‌ترین پروژه توسعه‌ اقتصادی در تاریخ جهان با نام «جاده ابریشم 2» معروف است. طرح جاده ابریشم جدید یا یک کمربند یک جاده، طرح سرمایه‌گذاری در زیربناهای اقتصادی بیش از 60کشور جهان و توسعه دو مسیر تجاری «کمربند اقتصادی راه ابریشم» و « راه ابریشم دریایی» معرفی شده است. همچنین برای این طرح دو راه اصلی تعریف شد؛ یکی از آسیای مرکزی و روسیه و دیگری از آسیای مرکزی و غرب آسیا به خلیج‌فارس و سایر کشورهای حاشیه مدیترانه. طبق گزارش‌های منتشر شده، این طرح برای پایان دادن به سیطره اروپا و آغاز چین در جهان اقتصاد و تجارت ارائه شده است. بر اساس تصمیم جین پینگ، این طرح 65 کشور را با وسعتی بیش از 5.539کیلومترمربع را پوشش خواهد داد که 41.3درصد جهان را شامل می‌شود.

چین صندوق بزرگی را برای توسعه این راه اختصاص داده اما خود از سال ۲۰۱۳ تاکنون بیش از ۵۰ میلیارد دلار در راه ابریشم جدید سرمایه‌گذاری کرده است. پس از طرح این جاده در سال 2015، شرکت‌های چینی در 49 کشور که با جاده ابریشم جدید مربوط بود، سرمایه‌گذاری مستقیم انجام دادند. از دسامبر 2016 نیز این شرکت‌ها 65 منطقه اقتصادی را در 20 کشور ایجاد کردند که مجموع سرمایه‌گذاری آنها حدود 18.5میلیارد دلار برآورد شده است. طبق آمار منتشر شده با حمایت دولت چین معاملات مربوط به این طرح افزایش قابل توجهی یافته است. از سال 2015 تاکنون بیشترین طرح‌های سرمایه‌گذاری که سرمایه‌گذاران چینی از آن استقبال کردند، مربوط به بخش‌های انرژی، صنعت و خدمات مالی صورت گرفته است. بر اساس تازه‌ترین آمار منتشر شده، مجموع سرمایه‌گذاری در بخش‌های نفت و گاز در 12سال گذشته حدود 38.6 میلیارد دلار اعلام شده است. همچنین در بسیاری از گزارش‌ها نیز اعلام شده که بیشترین سرمایه‌گذاری در کشورهای خاورمیانه، آسیای جنوبی و کشورهای آسیای جنوب شرقی است.

همان‌طور که گفته شد، بیشترین سرمایه‌گذاری‌ها در جاده ابریشم جدید مربوط به بخش انرژی است. پس از این بخش که با اختلاف بسیاری از سایر بخش‌های دیگر قرار گرفته، صنعت و محصولات صنعتی، بیشترین حجم سرمایه را جذب کرده است. بر اساس آمار اعلام شده سهم بخش صنعت و محصولات صنعتی در سرمایه‌گذاری جهت توسعه جاده ابریشم جدید در 12سال گذشته حدود 14.5میلیارد دلار برآورد شده که این مبلغ در بخش خدمات مالی، حدود 14.3میلیارد دلار رسیده است.

فناوری مخابراتی و رسانه از دیگر فرصت‌های جذب سرمایه در توسعه راه ابریشم به شمار می‌رود. این در حالی است که استفاده از واحد پول چین (یوان) در بازارهای مالی بوسیله سایر کشورها و ایجاد مرکز اطلاعات جاده ابریشم برای ارتباط واحدهای اطلاعاتی و شبکه‌های فناوری مخابراتی منطقه‌یی و رفع موانع تجارت مرزی و سرمایه‌گذاری منطقه نیز بخش دیگری از اجرای این طرح بزرگ به شمار می‌رود. طبق گزارش ارائه شده در 12سال اخیر حدود 12.4 میلیارد دلار در بخش، فناوری، رسانه و مخابرات سرمایه‌گذاری شده است.

مهم‌ترین بخشی که در راستای توسعه راه ابریشم جدید سرمایه‌های بسیاری جذب کرده بخش نیرو و تجهیزات است. گفته می‌شود که در این بیشترین سرمایه‌گذاری چینی‌ها در کشورهای روسیه، اندونزی، سنگاپور و تایلند صورت گرفته که به اجرای طرح‌های زیربنایی زیادی در بخش‌های نیرو و تامین تجهیزات، حمل و نقل و صنایع تولیدی نیاز دارند. در 12سال گذشته حدود 11میلیارد دلار در این قسمت سرمایه‌گذاری شده که این رقم در بخش محصولات و کالاهای مصرفی به 6.7میلیارد دلار و در بخش معدن و استخراج فلزات حدود 6.6میلیارد دلار سرمایه‌گذاری شده است.

همان‌طور که گفته شد روسیه، اندونزی، سنگاپور و تایلند مهم‌ترین کشورهایی هستند که در حوزه نیرو، حمل و نقل و صنایع تولیدی میزبان مناسبی برای سرمایه‌گذاری‌ها در راستای توسعه جاده ابریشم جدید به شمار می‌روند. طبق آمار منتشر شده در حوزه خودرو و حمل ونقل حدود 5.6 میلیارد دلار در بسیاری از کشورهای مرتبط با جاده ابریشم در طول 12سال گذشته سرمایه‌گذاری شده که این رقم در بخش مستغلات و ساخت و ساز حدود 4.9میلیارد دلار برآورد شده است. علوم و مهارت‌های مربوط به زندگی و افزایش طول عمر از دیگر مواردی است که در طرح ارائه شده از سوی چین مورد توجه قرار دارد. طبق گزارش‌های منتشر شده میزان سرمایه‌گذاری در علوم سبک زندگی، حدود 2.7میلیارد دلار و در بخش کشاورزی حدود 1.8میلیارد دلار در 12سال گذشته برآورد شده است.

در سال‌های اخیر طرح جاده ابریشم نوین یکی از اصلی‌ترین طرح‌های دولت چین بوده که هم ابعاد سیاسی و هم ابعاد اقتصادی دارد و از اصلی‌ترین تلاش‌های استراتژیک دولت پکن برای مقابله با چالش‌های منطقه‌یی و بین‌المللی در جهان چند قطبی امروز محسوب می‌شود.