دربه‌درهای اطراف بیمارستان‌ها
گروه اقتصاد اجتماعی|
ردیف چادرهای مسافرتی که در پیاده رو کنار برخی بیمارستان‌های پایتخت دیده می‌شود، نه ربطی به زلزله دارد و نه هیچ حادثه دیگر، بلکه این تصویر قدیمی از حضور همراهان بیمارانی است که در بیمارستان‌ها بستری هستند. چادرهای رنگ و رو رفته‌یی که زمستان و تابستان نمی‌شناسند و در سرمای زمستان و گرمای تابستان، سقف بالای سر همراهان می‌شوند. تمرکز مراکز درمانی و پزشکان متخصص در تهران سبب می‌شود، همراهان رنج چنین اقامتی را به جان بخرند تا بیمارانشان در بیمارستان‌های بهتر و تحت نظر متخصصان درمان شوند اما اغلب این مراجعه‌کنندگان که از اقشار کم درآمد و ضعیف هستند و در طول درمان بیمارشان توانایی اقامت در هتل‌ها یا حتی مسافرخانه را هم ندارند. اقامتی که معلوم نیست یک شب باشد یا چندین ماه، به همین دلیل است که همراهان پشت دیوار بیمارستان یا در خیابان‌ها و پارک‌های اطراف آن آواره‌اند و علاوه بر غم بیماری باید غم غربت را هم به جان بخرند.
وعده و وعیدها برای اسکان همراهان بیمار
چالش اسکان همراهان بیمار یکی از موضوعاتی است که همواره در کنار درمان مطرح می‌شود. در شرایطی که شهرهای کوچک و شهرستان‌های کشورمان امکانات پیشرفته درمانی را ندارند، افراد برای آنکه درمان شوند باید به شهرهای بزرگ و به خصوص پایتخت سفر کنند اما در صورت توفیق برای پذیرش بیمار در بیمارستان همراهان بیمار اغلب موارد جایی ندارند تا در طول مدت اقامت‌شان در تهران بتوانند در آنجا اقامت کنند. به همین دلیل هم هست که همراهان بیمار ناچار می‌شوند در اطراف بیمارستان به کارتن خوابی رو بیاورند. این در حالی است که بنا بود در طرح تحول سلامت تسهیلاتی برای همراهان بیماران هم ارائه شود، معاون درمان وزارت بهداشت درباره این موضوع اعلام کرده بود: «در راستای اجرای برنامه تحول نظام سلامت، ملزومات برای همراه بیمار از جمله وسایل شخصی (دمپایی، لباس مناسب، لیوان، بشقاب) میز کنار مبلی، پذیرایی میان وعده و فضا برای استراحت مادران ارائه می‌شود. » محمد آغاجانی گفته بود: در برنامه تحول نظام سلامت به‌صورت اصولی به همراه بیمار و انتظارات و نیازهای او نیز توجه شده است. کاناپه یا صندلی تخت شو برای استراحت همراهان بیمار و سرو غذا در سه وعده غذا در بسته ارتقای کیفیت هتلینگ بیمارستان‌های وابسته به وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی امکاناتی است که برای همراه بیمار در نظر گرفته شده اما این امکانات فقط برای یک نفر همراه است و اگر تعداد همراهان بیشتر از این باشد دوباره حکایت برپا شدن چادرهای مسافرتی رنگ و رو رفته در اطراف بیمارستان‌ها تکرار می‌شود.
مسوولان وزارت بهداشت معتقدند، رسیدگی به وضعیت اسکان همراهان بیمار، خارج از اختیارات این وزارتخانه است. علی ماهر، معاون فنی و برنامه‌ریزی معاونت درمان وزارت بهداشت درباره این موضوع می‌گوید: « وزارت بهداشت و بیمارستان‌ها هیچ تکلیف قانونی در زمینه اسکان و اقامت همراهان بیماران ندارد و شهرداری‌ها، وزارت کشور و نهادهای حمایتی باید در این زمینه اقدام کنند. » این در حالی است که سال 1393، محمدباقر قالیباف شهردار وقت تهران در در نشستی با وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی شهر تهران اعلام کرد تا پایان سال 93 با اقدامی ضربتی تلاش خواهیم کرد تا مشکل اسکان همراهان بیمارانی که به بیمارستان‌های بزرگ تهران مراجعه می‌کنند و جایی برای اسکان ندارند، رفع کنیم. از آن زمان تاکنون با گذشت سه سال از این وعده و وعیدها، سه همراه سرا با ظرفیت هر یک 120 نفر در نزدیک بیمارستان‌های امام‌خمینی (ره)، مفید و امام‌حسین (ع) تهران راه‌اندازی شده که به صورت رایگان و با داشتن معرفینامه از سوی واحد مددکاری بیمارستان‌ها، فضای اقامتی مورد نیاز برای همراهان بیمار را فراهم می‌کند و از طرف دیگر یک همراه سرا هم از سال گذشته تاکنون در نزدیکی پژوهشکده رویان در حال ساخت است. این در حالی است که در کنار بیمارستان امام خمینی (ره) مرکز طبی کودکان قرار دارد که در تمام طول سال بیش از 95 درصد ظرفیت آن پر بوده و کمی آن طرف‌تر بیمارستان شریعتی واقع شده که آن هم از بیمارستان‌های پرتردد پایتخت است. در حالی که برای این سه مرکز درمانی بزرگ تنها یک همراه سرا با ظرفیت 120 تا 200 نفر در نظر گرفته شده است.
بیمارستان‌ها وظیفه‌ای ندارند
شروین بدو رییس مرکز طبی کودکان درباره ظرفیت این مرکز در پذیرش بیماران می‌گوید: «در حال حاضر ۳۴۵ تخت در مرکز طبی کودکان وجود دارد که در اکثر مواقع ضریب اشغال این مرکز بالای ۹۵ درصد یا بین ۹۵ تا ۹۷درصد است و بر این اساس با کمبود تخت در این مرکز مواجهیم. به هر حال بیماران از همه استان‌های کشور به این مرکز مراجعه می‌کنند بار بیمارستان ما بسیار بالاست. در حال‌حاضر در اورژانس بیمارستان ما نزدیک به ۵۰ بیمار وجود دارد؛ در صورتیکه ۵۰ بیمار خودش به اندازه یک بیمارستان است. در عین حال بیماران هم از تهران و هم از سایر استان‌های کشور به مرکز ما مراجعه می‌کنند. »
رییس مرکز طبی کودکان درباره کافی نبودن همراه‌سراها برای اسکان همراهان بیمارانی که از شهرهای دیگر به مرکز طبی کودکان می‌آیند، گفت: متولی اسکان خانواده بیماران، بیمارستان نیست، بلکه بیمارستان متولی اسکان همراهی است که در کنار بیمار در بیمارستان می‌ماند. به عنوان مثال اگر بیماری در بخش قلب ما بستری شود، مادر بچه به عنوان همراه کنار بیمار می‌ماند و به اوتخت همراه و خدمات بیمارستان را ارائه می‌دهیم. البته سایر اعضای خانواده بیمار هم حق دارند که از شرایط اسکان مناسب برخوردار شوند، اما اسکان دادن به این افراد جزو شرح وظایف بیمارستان نیست. معمولا متولی این قضیه شهرداری‌ها هستند و علاوه بر این وزارت بهداشت و خیران هم در این زمینه کمک می‌کنند و همراه‌سراهایی احداث می‌شود. بنابراین تا حد امکان به اسکان خانواده بیماران کمک می‌کنیم و آنها از طریق واحد مددکاری به دانشگاه علوم پزشکی تهران معرفی و در همراه‌سراهای موجود مستقر می‌شوند. البته ظرفیت این همراه‌سراها محدود است.»
بدو درباره ماندن همراهان بیماران در پیاده‌روهای اطراف این مرکز به ایسنا گفت: اولا هر کسی که در کنار پیاده‌روی بیمارستان چادر زده باشد، الزاما همراه بیمار آن بیمارستان نیست. من یک‌بار این موضوع را بررسی کردم و متوجه شدم که تعداد زیادی از این افراد، اصلا بیمار ندارند. البته برخی از آنها هم همراهان بیماران مرکز هستند. خانواده‌های بیماران هم باید توجه داشته باشند که نیازی نیست، همه اعضای خانواده با کودک‌شان به تهران بیایند، بلکه حضور پدر و مادر با بیمار کفایت می‌کند، چراکه به اسکان نیاز دارند و باید به صورت آبرومند تکریم شوند. البته در نزدیکی مرکز ما همراه‌سرایی تجهیز شده و مشغول به کار است که مرکز طبی کودکان سهم مشخصی از آن دارد.
