امریکا به دنبال چیست؟

رحمان قهرمانپور استاد علوم سیاسی: از شبه‌اولتیماتوم‌های ترامپ و طرح موضوعاتی مثل تشکیل کارگروه اصلاح برجام از سوی امریکا این‌طور بر می‌آید که آنها در سازوکاری از پیش طراحی شده قصد دارند به ایران فشار بیاورند تا در سیاست‌های خود تجدیدنظر کنند. از آنجا که مذاکره مجدد و تغییر برجام منتفی است، گمان می‌رود طرح این موضوعات برای کشاندن ایران به پای میز مذاکره موشکی باشد، چرا که در خصوص موضوع موشکی در برجام توافقی میان طرفین حاصل نشد و اختلافات بر سر آن باقی ماند. از این رو مذاکره درباره موشک‌های ایرانی برای اروپایی‌ها و امریکا موضوعیت دارد. اما احتمال دیگری درباره خروجی کارگروه مورد اشاره تیلرسون وجود دارد که در آن تحریم‌های جدیدی علیه ایران به بهانه‌های مختلف اعمال شود. با این حال باید توجه داشت که تحریم‌های یک‌جانبه و به بهانه موشکی متفاوت از تحریم‌های هسته‌یی و ذیل قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل است. همان‌طور که طی این سال‌ها تحریم‌های زیادی با بهانه‌های مختلف علیه ایران به‌ کار گرفته شده است. حال اگر خروجی کارگروه، تحریم‌هایی علیه ایران باشد که پیش‌تر ذیل قطعنامه شورای امنیت علیه کشور اعمال می‌شده، این نقض برجام است و ایران به آن واکنش نشان می‌دهد، اما اگر منجر به تحریم‌های یک‌جانبه امریکا شود، تاثیری بر توافق نخواهد داشت و نگرانی از این بابت وجود ندارد. با این حال به نظر می‌رسد ترامپ قصد دارد برجام را حفظ؛ اما تحریم‌های فراوانی را علیه ایران اعمال کند. در واقع نظریه بازی را اجرا کند که در آن به ایران فشار بیاورد تا ما پیش از دیگران از توافق هسته‌یی خارج شویم. معتقدم ایران نباید در این راه منفعل باشد و باید بر اساس ظرفیت‌هایی که در توافق هسته‌یی وجود دارد، دست به عمل متقابل بزند. همان‌طور که در برجام در بحث نظارت بر تاسیسات هسته‌یی یا تحقیقات و گسترش فعالیت‌های اتمی ظرفیت‌هایی وجود دارد که ایران می‌تواند از آنها استفاده کرده و دامنه فعالیت‌هایش را گسترش دهد.