جایزه 150میلیون تومانی برای یافتن جعبه سیاه؟

گروه راه‌و‌شهرسازی  زهره علامی  

انتظار می‌رفت با پیدا شدن جعبه سیاه هواپیمای ATR 72 در ارتفاعات دنا، ابهامات درباره علل سقوط این هواپیما تا حدودی کمرنگ شود، اما روند یافتن جعبه سیاه و اظهارات ضد و نقیض درباره چگونگی پیدا کردن آن هم ضمیمه جدیدی به ابهامات این پرونده اضافه کرد. از همان نخستین ساعات ارسال خبرها درباره پیدا شدن جعبه سیاه هواپیمای سقوط کرده ایرلاین آسمان، اظهارات ضد و نقیض مسوولان سازمان هواپیمایی کشوری، مقامات محلی استان کهگیلویه‌وبویراحمد و ستاد بررسی سانحه سقوط هواپیما آغاز شد و درحالی که مقامات محلی از جمله معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار کهگیلویه و بویراحمد روز شنبه از پیدا شدن جعبه سیاه هواپیمای پرواز تهران- یاسوج خبر داد، سازمان هواپیمایی کشوری به بهانه تایید نشدن وجود این جعبه به‌طور رسمی از سوی کارشناسان این سازمان، تایید این خبر را تا روز یک‌شنبه به تاخیر انداخت. اما فراز و نشیب‌های ماجرای سقوط هواپیمای ATR72 به همین جا ختم نشد و حواشی این سانحه همچنان ادامه دارد. پس از تایید خبر پیدا شدن جعبه سیاه هواپیما گزارش‌هایی درباره اعمال فشار گروهی به استانداری کهگیلویه و بویراحمد برای ممانعت از واگذاری جعبه سیاه هواپیمای تهران - یاسوج به دادستانی دنا منتشر شد و یکی از اعضای کمیته حقیقت‌یاب مجلس به اظهارنظر در این باره پرداخت.

 درگیری فیزیکی برسرجعبه سیاه

 بهرام پارسایی با اشاره به ایجاد درگیری فیزیکی برسرجعبه گفت: گروهی در تلاش بودند تا پیش از رویت دادستانی، جعبه سیاه را به تهران منتقل کنند.

البته سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری در گفت‌وگو با «تعادل» ضمن تکذیب اخبار مربوط به ایجاد درگیری برسر جعبه سیاه هواپیمای ATR گفت: سازمان هواپیمایی کشوری گزارشی درباره درگیری فیزیکی برای عدم تحویل جعبه سیاه دریافت نکرده است. رضا جعفرزاده افزود: کمیته بررسی سانحه دارای گروه‌های 11گانه است و هر یک از این گروه‌ها یک سرگروه دارد و تعدادی کارشناس هم تحت نظارت سرگروه فعالیت می‌کنند و هنوز خبری درباره نحوه سقوط این هواپیما منتشرنشده است.

 جایزه 15میلیون تومانی؟!

او با رد برخی اخبار درباره پرداخت 150میلیون تومان به شرکتی خصوصی از سوی مدیریت بحران برای یافتن جعبه گفت: چنین اخباری صحت ندارد و این جعبه هم‌اکنون در اختیار سازمان هواپیمایی کشوری قرار دارد. در همین رابطه محمدتقی طباطبایی مدیر روابط‌عمومی آسمان هم ایجاد درگیری در زمان تحویل جعبه سیاه را تکذیب کرد و به «تعادل» گفت: گزارشی از سوی نماینده شرکت آسمان درباره ایجاد درگیری در زمان تحویل جعبه سیاه دریافت نشده است. او افزود: گزارشی درباره گروکشی جعبه سیاه هواپیمای سقوط کرده از سوی نماینده شرکت آسمان ارسال نشده است و این شرکت درگیری فیزیکی و همچنین گروکشی یک شرکت خصوصی از جعبه سیاه برای دریافت مبلغ 150میلیون تومان را رد می‌کند.

 از شایعه تا واقعیت؟

تکذیب خبر درگیری میان کوهنوردان یک شرکت خصوصی با ستاد بررسی سانحه و سازمان هواپیمایی کشوری از سوی سخنگوی سازمان و همچنین مدیر روابط‌عمومی آسمان در حالی منتشر می‌شود که در فضای مجازی و برخی سایت‌ها، ازجمله خبرگزاری میزان علاوه بر تاکید بر صحت درگیری فیزیکی به وعده 150میلیون تومانی سازمان مدیریت بحران به یک شرکت خصوصی در ازای یافتن جعبه سیاه هم اشاره شده است. در این سایت‌ها آمده است که تیم 14نفره کوهنوردان یک شرکت خصوصی پس از تلاش نصفه روزه موفق به کشف جعبه سیاه شدند اما تا زمان دریافت مبلغ وعده داده شده (150میلیون تومان) از سوی ستاد مدیریت بحران حاضر به تحویل این جعبه نشدند و این درگیری تا یک روز ادامه یافت و سرانجام با پرداخت 150میلیون تومان از سوی هلال‌احمر ‌این شرکت خصوصی جعبه سیاه را به مسوولان تحویل داد.

 رمزگشایی از اطلاعات با کمک فرانسه

اما فارغ از ابهامات و اظهارات ضد و نقیض درباره وقوع درگیری یا صحت وعده پولی سازمان مدیریت بحران به یک شرکت خصوصی درباره یافتن جعبه سیاه، سوال این است که بازخوانی اطلاعات این جعبه چه مدت زمان می‌برد ؟ آیا بازخوانی این اطلاعات در ایران انجام می‌شود؟ در همین رابطه رییس سازمان هواپیمایی کشوری با اشاره به پیدا شدن جعبه سیاه هواپیمای ATR شرکت آسمان گفت: استخراج تمام اطلاعات جعبه سیاه نیازمند بررسی‌های فنی و تخصصی توسط بخش‌های مختلف متخصصان صنعت هوانوردی است و فرانسه به عنوان کشور سازنده هم در این زمینه کمک می‌کند. علی عابدزاده در گفت‌وگو با ایرنا افزود: اطلاعات جعبه سیاه در داخل هم قابل دسترسی است اما ممکن است به کمک فرانسوی‌ها نیز احتیاج داشته باشیم. معاون وزیر راه و شهرسازی تاکید کرد: هرچند که اطلاعات جعبه سیاه در داخل قابل خواندن است، اما کمک فرانسوی‌ها بستگی به عمق اطلاعاتی است که ما به آن نیازمند داریم تا علت بروز این سانحه هوایی مشخص شود. او با اشاره به سفر کارشناسان فرانسوی به ایران بیان کرد: این هیات فرانسوی که کارشناسان سازمان هواپیمایی کشوری فرانسه هم در آن حضور داشتند، کمک‌های فنی خوبی به کارشناسان ایرانی دادند تا متخصصان ایرانی بتوانند در این زمینه اظهارنظر دقیقی را ارائه دهند. رییس سازمان هواپیمایی کشوری با بیان اینکه کارشناسان فرانسوی اعلام کرده‌اند که آماده هرگونه همکاری در این زمینه هستند، یادآور شد: در مدتی که کارشناسان فرانسوی در ایران بودند با ارائه کمک‌های فنی به کارشناسان ایرانی کمک کردند که به چه شکلی فرآیند استخراج اطلاعات جعبه سیاه هواپیمای ATR را دنبال کنند.

  علت فوت جانباختگان سرمازدگی نبود

با وجود آنکه یکی از ابهامات ایجاد شده پس از سقوط هواپیمای ATR درباره زنده ماندن برخی مسافران این پرواز بود و انتشار فیلمی از مادر یکی از سرنشینان این هواپیما درباره تماس تلفنی با خانواده و اعلام سقوط هواپیما هم به این ابهامات دامن زد، اما نگاهی به اظهارات مدیرکل پزشکی قانونی کهگیلویه‌و‌بویراحمد نشان می‌دهد که علت فوت جانباختگان پرواز تهران- یاسوج سرمازدگی نبوده بلکه طبق آنچه تاکنون بررسی شده است، علت فوت تمام جانباختگان این پرواز ناشی از صدمات و شدت جراحات وارده بوده است. کامروز امینی در گفت‌وگو با ایسنا افزود: با توجه به معاینات انجام شده پزشکی قانونی روی اجساد یافت شده سانحه هوایی هیچ موردی مشاهده نشده که فوت ناشی از سرمازدگی مطرح باشد. او درباره علت فوت جانباختگان پرواز تهران- یاسوج افزود: تاکنون علت فوت تمام جانباختگان پرواز تهران- یاسوج ناشی از صدمات و شدت جراحات وارده سانحه هوایی گزارش شده است. مدیرکل پزشکی قانونی کهگیلویه و بویراحمد اضافه کرد: تاکنون 6محموله به پزشکی قانونی استان انتقال داده شد که کار کدگذاری و نمونه‌گیری این محموله‌ها انجام شد. کارت این محموله‌ها برای شناسایی و انجام آزمایش‌های ژنتیک به پزشکی قانونی استان فارس ارسال شد. او ادامه داد: 95 بافت انسانی مجزای جانباختگان پرواز تهران- یاسوج تاکنون تحویل پزشکی قانونی استان شده است. کارشناسان پزشکی قانونی آماده هستند در صورتی که محموله‌یی از مابقی بافت‌ها و بقایا برسد کار آزمایش‌ها و نمونه‌برداری‌ها را انجام دهند. امینی تاکید کرد: وقتی کار جست‌وجو و انتقال پیکرها تمام شد، پزشکی قانونی هویت بقایا و بافت‌هایی که در اختیار دارد را اعلام خواهد کرد.

او ادامه داد: حجم و ابعاد بعضی از پیکرها نسبت به سایر بافت‌های انسانی تحویل داده شده کامل‌تر هستند که با هماهنگی و دستور قضایی و انجام فرآیند صدور جواز دفن طی روزهای آینده تحویل خانواده‌های آنها خواهد شد.