دو برابر برآورد، گواهی سپرده ریالی فروخته شد
گروه بانک و بیمه
براساس اعلام رییس کانون بانک‌ها و موسسات اعتباری خصوصی در دو هفته اجرای برنامه کنترل بازار ارز از طریق 3برنامه فروش اوراق سپرده ریالی مبتنی بر ارز و پیش‌فروش سکه معادل ۲۴۰هزارمیلیارد تومان اوراق گواهی سپرده ریالی به فروش رفته که بخش عمده آن از محل تبدیل سپرده‌های بلندمدت ۱۵درصدی و سپرده‌های دیداری به اوراق گواهی سپرده ریالی بوده است. به عبارت دیگر خریداران این اوراق عمدتا پول خود را از حساب‌های سپرده یک‌ساله و جاری خود خارج کرده و تبدیل به اوراق کرده‌اند تا از 5 درصد سود بیشتر نسبت به سپرده بلندمدت یک‌ساله برخوردار شوند یا بخشی از سپرده جاری و پشتوانه چک خود را تبدیل به سپرده کرده‌اند.
به گزارش«تعادل» این نکته نشان می‌دهد که معلوم نیست تا چه حد هدف اصلی یعنی جمع‌آوری پول از بازار سوداگری و نقدینگی سرگردان در بازار جذب این اوراق شده و این درحالی است که اجرای این طرح عملا باعث 5 درصد هزینه بیشتر برای بانک‌ها شده و اکنون بانک‌ها برای 240هزارمیلیارد تومان سپرده ریالی باید 20درصد سود در یک سال پیش رو بدهند و 48هزارمیلیارد تومان پول به خریداران اوراق پرداخت کنند.
حتی اگر تمام این مبلغ از سپرده یک‌ساله 15درصدی تبدیل شده باشد باز هم معادل 5 درصد یعنی 12هزارمیلیارد تومان باید پول بیشتر پرداخت کنند. این درحالی است که بخشی از این 240هزارمیلیارد تومان از محل تبدیل حساب جاری خریداری شده که قبل از این سودی از سوی بانک‌ها به این حساب پرداخت نمی‌شد.
همچنین اعلام شده که صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت نیز بخشی از این اوراق را خریداری کرده‌اند و سپرده 15درصدی خود را تبدیل به اوراق 20درصدی کرده‌اند و اکنون بدون هیچ تلاشی قادرند که سود بالاتر و معادل 20درصد را از محل اوراق کسب کنند.
در این رابطه کوروش پرویزیان در گفت‌وگو با ایبنا درباره موفقیت طرح ۲هفته‌یی بانک مرکزی در فروش اوراق گواهی سپرده ریالی با سود ۲۰درصد در جذب نقدینگی با اعلام این مطلب افزود: براساس آمار ارائه شده در طول ۲هفته‌یی که بانک‌ها مجوز جذب سپرده با سود ۲۰درصدی را داشتند
حدود ۲۴۰هزارمیلیارد نقدینگی جذب شده است.
وی در عین حال تصریح کرد: بیشتر این رقم تبدیل سپرده‌های بلندمدت ۱۵درصدی همچنین سپرده‌های دیداری به اوراق گواهی سپرده ریالی با سود جذاب‌تر بوده است. مدیرعامل بانک پارسیان در عین حال خواستار اتخاذ تدابیری جهت ایجاد تعادل در بازار شد.
از سوی دیگر صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت پس از خرید اوراق گواهی سپرده ریالی با نرخ سود 20درصد توانستند، نرخ‌های سود خود را به سطح 20و 21درصد برساند و در همین راستا رییس کانون بانک‌های خصوصی معتقد است، بانک مرکزی باید سیاست‌های جبرانی برای بانک‌ها در نظر بگیرد.
به گزارش فارس یکی از طرح‌های بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز، عرضه اوراق گواهی سپرده ریالی به مدت 2هفته بود که طبق آنچه رییس کل بانک مرکزی اعلام کرد فقط در 5 روز اول 101هزارمیلیارد تومان از این اوراق به فروش رسیده است.
بانک مرکزی این بار به جای عرضه اوراق تنها در یک بانک مجوز عرضه این اوراق را به همه بانک‌ها داد و به همین دلیل فروش این اوراق با نرخ سود 20درصد نگرانی برای بانک‌ها بابت جابه‌جایی سپرده‌ها ایجاد نکرد.
اما در این میان صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت که خرید اوراق اصلی‌ترین مولفه سرمایه‌گذاری برای آنها تعریف شده است، بخش قابل توجهی از این اوراق را خریداری کرده‌اند. با توجه به نرخ سود 20درصدی این اوراق برخی صندوق‌های سرمایه‌گذاری توانستند ،پیش‌بینی نرخ سود خود را افزایش داده و به سطح 20و 21درصد برسانند.
البته بانک‌ها سپرده‌های خود را تا قبل از 11شهریور ماه به مدت یک سال تمدید و به سطح حدود 20درصد رساندند و برای این سپرده‌ها سود صندوق‌ها جذابیت خاصی نخواهد داشت اما برای سپرده‌های کوتاه‌مدت و روزشمار که نرخ آن به درستی کاهش یافت قطعا جذابیت نسبی خواهد داشت.
حجم دارایی صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت بیش از 140هزارمیلیارد تومان است و در واقع حدود 10درصد نقدینگی کشور را در اختیار دارند.
در همین باره کوروش پرویزیان، رییس کانون بانک‌های خصوصی با مثبت ارزیابی کردن فعالیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت به فارس گفت: این اقدام و پدیده بهتر از ایجاد فشار به بازارهای دیگر است. باید توجه داشته باشیم که این تصمیم بانک مرکزی در شرایط خاصی اتخاذ شد و اساسا یکی از اهداف تشکیل صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بخش اوراق بود.
وی با بیان اینکه ابزارهای جدید ممکن است نوساناتی را در سایر بازارها ایجاد کند، افزود: گاهی اوقات دچار افراط و تفریط می‌شویم و تا اتفاقی در یک بخش می‌افتد به سرعت بازار دیگر مانند سیستم بانکی واکنش نشان می‌دهد درحالی که باید ابزارها و بازارهای دیگر هم بتوانند در چارچوب تعریف شده فعالیت کنند.
رییس کانون بانک‌های خصوصی تصریح کرد: بازارها باید با همگرایی و هماهنگی به یکدیگر کمک کنند تا مردم تصور نکنند اگر در اقتصاد سرمایه‌گذاری کنند، زیان خواهند کرد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا بانک‌ها در برابر افزایش نرخ سود صندوق‌های درآمد ثابت واکنش نشان نخواهند داد، گفت: بانک مرکزی سیاست‌های 19گانه‌یی تدوین کرده که تاکنون 3مورد آن اجرا شده و به نظر می‌رسد، بانک مرکزی برای مدیریت بازار پول باید سیاست‌های جبرانی برای این بخش طراحی و اجرا کند.
پرویزیان با بیان اینکه بانک‌ها منتظر اقدامات تکمیلی از سوی بانک مرکزی هستند، ادامه داد: در عمل با نرخ‌های فعلی سود برای سپرده‌های جدید و با توجه به نرخ سود اوراق گواهی سپرده و صندوق‌های درآمد ثابت، سپرده جدیدی چندان وارد سیستم بانکی نخواهد شد و همین مساله ضرورت اعمال سیاست‌های جبرانی برای بانک‌ها را نشان می‌دهد.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت در اوایل سال جاری با پرداخت سودهای بالاتر از سیستم بانکی و سپرده‌گذاری بخش عمده منابع در اختیار در سیستم بانکی به اهرمی برای بالا ماندن نرخ‌های سود تبدیل شده بودند. در واقع اگر دارنده سپرده به بانک مراجعه می‌کرد ضمن دریافت پیشنهاد سپرده‌گذاری با پیشنهاد سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت هم مواجه می‌شد و همین جذابیت در نرخ‌ها باعث شد، درآمد صندوق‌های درآمد ثابت در یک سال به بیش از 2برابر افزایش یابد.
بعد از اصلاح بخشنامه سهم صندوق‌ها در سپرده‌گذاری در بانک‌ها، کاهش نرخ سود اوراق در بازار سرمایه و کاهش نرخ سود بانکی، نرخ‌های سود صندوق‌های درآمد ثابت هم کاهش یافت و به سطح منطقی رسید و این شرایط تا قبل از فروش اوراق گواهی سپرده ادامه داشت.
