ردپای نوسان ارزی در استان‌ها

گروه بنگاه‌ها   

این روزها فضای عمومی و اقتصادی کشورمان متوجه نوساناتی است که در بازار ارز تهران به وقوع می‌پیوندد و نبض تحولات جامعه به نوعی در مقابل صرافی‌های بزرگ پایتخت و میدان فردوسی می‌زند؛ هرچند شاید در بدو امر به نظر برسد که بیشتر تبعات و تاثیر نوسانات ارزی در پایتخت و کلان‌شهرها تاثیرگذار است اما واقعیت آن است که هر نوع فعل و انفعالی که در اتمسفر قیمت دلار به وقوع می‌پیوندد تا مناطق دور افتاده کشور و شهرها و روستاهای مختلف در گستره ایران را نیز تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.

همزمان با نوسانات دلار در تهران اهالی اقتصاد و مسوولان اجرایی، تقنینی و قضایی کشور نیز در استان‌های مختلف تلاش می‌کنند تا ضمن تشریح وضعیت اقتصادی و ارزی استان‌های مختلف نوسانات ارزی اخیر را از منظر کارشناسی نیز مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند. باتوجه به این واقعیت که بیشتر توجه رسانه‌ها این روزها متوجه بازار ارز تهران است سراغ دیدگاه‌های چهره‌های استانی رفتیم تا از دیدگاه آنان در زمینه نوسانات اخیر ارزی باخبر شویم.

 ارز نایاب است

یکی از استان‌هایی که تقاضای ارز در آن بعد از تهران بالاست، استان خراسان‌رضوی است که به‌دلیل فضای خاص مذهبی و گردشگری خود نیازهای متنوعی برای ارز در این استان وجود دارد.

رییس اتحادیه طلا و جواهر مشهد با اشاره به وضعیت ارزی این شهر بعد از نوسانات اخیر می‌گوید: هم‌اکنون در بازار دلاری به قیمت 4200 تومان وجود ندارد و به‌دلیل مشخص نبودن قیمت دلار صرافی‌ها به حالت تعلیق در آمده است.

باقر معبودی‌نژاد با بیان اینکه بانک مرکزی دلاری با نرخ 4200 تومان در بازار تزریق نکرده است، عنوان کرد: در این خصوص باید دلار توسط بانک مرکزی به بازار وارد شود که درنهایت دلارفروشان ارز موردنیاز مردم را به دست‌شان برسانند.

او درخصوص خرید و فروش دلار در بازار بیان کرد: هم‌اکنون دلاری در بازار به‌طور رسمی خرید و فروش نمی‌شود و قیمت غیررسمی آن در بازار حدود 5هزار و 600تومان اعلام شده است. به تعلیق در آمدن دلارفروشان به‌دلیل نبود دلار و همچنین بالا بودن قیمت خرید دلار توسط دلارفروشان بازار فروش آن به حالت تعلیق درآمده است. امیدواریم با تلاش‌های دولت قیمت دلار کنترل شود زیرا با افزایش قیمت دلار تورمی که ایجاد می‌شود، بسیار خطرناک است و من معتقدم که این نوسانات تا آخر هفته ادامه دارد.

رییس اتحادیه طلا و جواهر مشهد اضافه کرد: در مشهد نیز دلارفروشان نمی‌توانند دلار خود را بالاتر از قیمت 4200 تومان بفروشند چراکه این کار یک جرم به‌شمار می‌آید به همین دلیل از فروش آن ممانعت می‌کنند.

رییس اتحادیه طلا و جواهر مشهد افزود: هم‌اکنون نرخ غیررسمی طلا که در بازار تهران اعلام شده نرخ طلای 18عیار هر گرم 166 هزار و 200 تومان و سکه تمام بهار آزادی یک میلیون و 780 هزار تومان، نیم‌سکه 900 هزار تومان و ربع سکه 580 هزار تومان اعلام شده است که شاهد مقدار کمی افت قیمت در طلا هستیم.

 بازار ارز بعد از تک نرخی شدن دلار

اما کیلومترها دور‌تر از مشهد در استان کرمان نیز نوع خاصی از سکون مشاهده می‌شود که نشان‌دهنده دست نگه داشتن اهالی اقتصاد برای هر فعل و انفعال اقتصادی است. عضو هیات علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان با تشریح وضعیت این روزهای ارز در کشورمان گفت: بانک مرکزی و دولت سعی دارند با مداخله دستوری و از طریق شیفت یا انجماد نقدینگی (پیش‌فروش سکه، نرخ‌های بهره دستوری و بالا و...) و با تصور ارتباط بیش از اندازه این بازارها، بازار ارز را کنترل کنند.

حسین مهرابی درباره وضعیت بازار ارز اظهار کرد: گرچه بازار پول، بازار ارز و بازار سرمایه، از طریق برخی متغیرها مانند نرخ بهره، شاخص بورس، قیمت نفت و قیمت طلا به هم ارتباط دارند، اما ذاتا کارکردها و ویژگی‌های جداگانه‌یی دارند، ولی بانک مرکزی و دولت سعی دارند با مداخله دستوری و از طریق شیفت یا انجماد نقدینگی (پیش‌فروش سکه، نرخ‌های بهره دستوری و بالا و...) و با تصور ارتباط بیش از اندازه این بازارها، بازار ارز را کنترل کنند.

او با بیان اینکه ارتباط این بازارها در بلندمدت، کمتر از کوتاه‌مدت است اما بانک مرکزی و دولت، راه‌حل‌های کوتاه‌مدت به‌کار می‌گیرند، تصریح کرد: از نظر بنده اینها درمان‌های موقتی بوده و در جاهایی هم بنا به دلایل سیاسی، امنیتی و حتی اقتصادی لازم است، اما مانند این است که مرتب مسکن مصرف کنیم تا یک درد ریشه‌یی و اساسی، درمان شود.

این استاد اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان بیان کرد: به ‌بیان دیگر در بلندمدت و حتی میان‌مدت، نمی‌توان هم حجم نقدینگی را افزایش داد، هم نرخ بهره را کنترل کرد (باید به هزینه تامین مالی بنگاه‌های تولیدی هم توجه شود)، نمی‌توان هم نرخ ارز را سرکوب و هم ورود و خروج سرمایه را مدیریت کرد. ظاهرا به نظر می‌رسد که انتظار بانک مرکزی و دولت بر این بوده و می‌خواهند همزمان دو سر الاکلنگ را پایین نگه دارند!

این اقتصاددان در تشریح راهکار عبور از این شرایط عنوان کرد: به نظرم راه اصلی مساله این است که مجلس بانک مرکزی و دولت، باید یک برنامه هماهنگ، واقع‌بینانه، دارای زمان‌بندی مناسب، علمی و عملیاتی و با درنظر گرفتن همه جوانب مانند دیپلماسی خارجی، شوک‌های نفتی و... تدوین نمایند که کمتر دستخوش شوک‌های شدید، نوسانات غیرمنطقی و نوسانات بیش از حد گردد (البته باید نوسانات واقعی بازار در زمان مقتضی را در خود هضم نماید).

این استاد اقتصاد گفت: در این برنامه عمدتا نیاز به کارهای زیرساختی است که ازجمله می‌توان به تعادل‌بخشی عرضه و تقاضای ارز همراه با ذخایر احتیاطی، تقویت بنیان‌های ارزآوری پایدار و غیرنفتی، ساماندهی صرافی‌ها و اصلاح قوانین و شفاف‌سازی آنها، کنترل قاچاق ارز و کالا، شناسایی عوامل موثر بر فرار سرمایه و سیاست‌های کاهش آن (مثل عدم برگشت ارز حاصل از صادرات و...)، اصلاح قوانین و نظام بانکی، عدم دسترسی و استفاده دولت از مابه‌التفاوت نرخ ارز اشاره کرد. هر چند با وجود برخی مشکلات و رانت‌ها، کار خیلی پیچیده است.

 طرح ارز تک‌نرخی چرا از روز اول اجرا نشد

از میان مسوولان قضایی استان‌ها، رییس‌کل دادگستری لرستان با اشاره به اینکه چرا از روز اول طرح ارز تک‌نرخی اجرا نشد، گفت: دولت ابزار کنترل بازار واسطه‌گران را ندارد.

به گزارش مهر، جعفر بدری نیز در جلسه شورای اداری شهرستان دلفان با اشاره به اینکه برنامه‌های امسال در بحث اقتصادی بر محور فرمایشات رهبر معظم انقلاب و «حمایت از کالای ایرانی» شکل می‌گیرد، اظهار کرد: این برنامه‌ها نیاز به پشتیبانی دارد و همه دستگاه‌ها مکلف به پشتیبانی از این برنامه‌ها هستند.

او با اشاره به اینکه صنعتگران در استان واقعا جهاد می‌کنند، تولید‌کننده با شرایط سخت و دشوار کار می‌کند و هر لحظه هم ممکن است در یک شرایط بحران اقتصادی گیر کند، ادامه داد: دولت هم گاهی تصمیمات نسنجیده‌یی می‌گیرد، اگر می‌خواهید از صنعت و سرمایه‌گذار پشتیبانی کنید باید سیاست‌های شما ثبات داشته باشد، سرمایه‌گذار حداقل نیاز به برنامه درازمدت ۲۰ ساله دارد، نمی‌شود کسی سرمایه‌گذاری کند و نداند فردا نرخ ارز چگونه می‌شود. رییس کل دادگستری لرستان با بیان اینکه سرمایه‌گذار باید در یک شرایط اقتصادی پایدار برنامه‌ریزی کند، نه اینکه یک مرتبه در عرض یک ماه نرخ ارز ۵۰درصد افزایش یابد، تصریح کرد: سرمایه‌گذارانی در برخی مناطق شروع به کار کرده و یک‌مرتبه با همین بحران ارزی پای آنها به دادگاه کشیده می‌شود، در حوزه اجتماعی هم مشکل پیدا می‌کنیم، یک مرتبه سکه ۲ میلیون تومان شد، این موضوع روی بسیاری از پرونده‌های اقساط مهریه تاثیرگذار می‌شود.

بدری با اشاره به اینکه متاسفانه امروز بهترین کار برای کسی که پول دارد این است که پول خود را بگذارد یک جایی و سودش را بگیرد، افزود: ربا خواری چرا ترویج می‌یابد؟ چون پول به راه تولید و در جای خود نمی‌رود، اگر پول را به مسیر صنعت و کشاورزی بردید بازار رباخواری کساد می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: الان دولت طرحی اعلام کرده که نرخ دلار ۴۲۰۰ تومان باشد، انتقاد اینجاست دولت اگر این طرح را داشت چرا روز اول آن را اجرا نکرد؟ شما به اقتصاد ضربه زدید، اکنون چگونه می‌توانید اعتماد را برگردانید؟ چگونه می‌توانید بازار واسطه‌گران را مهار کنید؟

رییس کل دادگستری لرستان یادآور شد: دولت ابزار کنترل بازار واسطه‌گران را ندارد، شما نمی‌توانید جلوی هر صرافی یک مامور بگذارید که هر کسی خرید و فروش دلار کرد، دستگیرش کنید.