واکنش احتمالی بازار نفت به حمله موشکی

گروه انرژی  

خاورمیانه تامین‌کننده 35درصد از عرضه جهانی نفت خام است. در نتیجه تنش‌ در این منطقه به‌طور طبیعی بر بازار نفت اثر خواهد گذاشت. حمله موشکی امریکا و متحدانش به چند پایگاه نظامی در سوریه، اما مجالی برای تاثیر بر بازار نفت نداشت چراکه در روز تعطیل این بازار اتفاق می‌افتاد. اما نگاهی به تحلیل‌های گذشته و همچنین تاثیر موارد مشابه روی بازار نفت از این حاکی است که باید امروز منتظر واکنش طلای سیاه به افزایش تنش‌ها در خاورمیانه بود.

پیش از این بیزنس اینسایدر در گزارشی نوشته بود که هر چند سوریه مدت‌هاست سهمی از تولید نفت خام جهان ندارد اما درگیر بودن دو تولیدکننده اصلی نفت، روسیه و ایران در این ماجرا، بازار نفت را به واکنش وا می‌دارد. بهای نفت خام پیش از عملیاتی شدن حمله موشکی روز شنبه نیز تنها در واکنش به توییت تهدیدآمیز رییس‌جمهوری امریکا به بالاترین میزان خود از اواخر سال 2014 رسیده بود. آخرین قیمت نفت خام برنت در بازار پیش از حمله موشکی 72.58دلار بوده که تحت‌تاثیر تنش‌های خاورمیانه 8درصد رشد هفتگی را تجربه کرده بود. گزارش «تعادل» درباره تاثیر احتمالی حمله موشکی امریکا به سوریه بر بازار نفت را در ادامه می‌خوانید.

سال گذشته دقیقا در چنین روزهایی (روزهای ابتدایی ماه آوریل) 59 موشک کروز از نوع توماهاوک از سوی دو ناوشکن وابسته به نیروهای دریای امریکایی به فرودگاه نظامی الشعیرات (طیاس) در جنوب شرق شهر حمص در مرکز سوریه شلیک شد.

موشک‌هایی که دلیل پرتاب آن مانند اتفاق صبح روز شنبه 14 آوریل 2018 ادعای ایالات‌متحده مبنی بر استفاده بشار اسد از سلاح شیمیایی بود. ادعایی که اسد هر دو بار آن را تکذیب کرد. به هر روی حمله

7 آوریل سال 2017 بلافاصله بر بازار نفت تاثیر گذاشته و باعث افزایش قیمت شد. در این روز و در نخستین ساعات پس از آغاز حملات موشکی به مواضع سوری، قیمت نفت با 2درصد افزایش همراه شد. البته این واکنش در ساعات اولیه، در ادامه تعدیل شد.

در آن زمان گرگ مک‌کنا تحلیلگر بازار در موسسه آکسی‌تریدر، درباره تبعات این حمله عنوان کرد: «مسائل ژئوپلیتیکی پیشران‌های بزرگی در بازار نفت هستند. حمله نظامی امریکا به سوریه، کشوری که از حمایت روس‌ها و ایرانی‌ها برخوردار است، ظرفیت زیادی برای پیدا شدن تنش‌های بیشتر دارد.»

در آن زمان، تحلیلگران عنوان کردند بازار به‌دلیل نگرانی از واکنش ایران و روسیه به‌عنوان تولیدکنندگان مهم نفت در جهان، در حالت «اضطراب» قرار دارد.

هلیما کرافت رییس شرکت مشاوره انرژی آر.‌بی.‌سی کاپیتال در آن زمان به بیزینس اینسایدر گفت: «اگرچه این حمله تهدیدی برای عرضه نفت خام در کوتاه‌مدت به حساب نمی‌آید، اما همچنان مساله تاثیر این اتفاق‌ها بر بلندمدت بازار نفت وجود دارد که باعث می‌شود طلای سیاه با دقت فعل و انفعالات را زیرنظر بگیرد.»

سوریه خود کشور تولیدکننده بزرگی در بازار نفت به‌حساب نمی‌آید و محدود شدن تولید این کشور براثر درگیری‌های داخلی و خارجی، حساسیت چندانی برای بازار ایجاد نمی‌کند اما آنچه اهمیت این کشور را افزایش می‌دهد، موقعیت استراتژیک آن در خاورمیانه و همسایگی آن با تولیدکنندگان بزرگ نفت و شاهراه‌های صادراتی است. از این‌رو نگرانی‌ها درباره گسترش بحران و تاثیر احتمالی آن بر صادرات نفت‌ خام، بازار نفت خام را عموما تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.

 همچنین گرگ مک‌کنا سال گذشته عنوان کرده بود: «آنچه بازار را در حالت اضطراب قرار داده واکنش بالقوه ایران و روسیه است. دو کشوری که هر دو از تولیدکنندگان بزرگ نفت دنیا و دارای مواضع مشترک و در نقطه مقابل امریکا و غرب در مسائل منطقه به‌خصوص سوریه هستند.» مک‌کنا می‌گوید: «این نااطمینانی در دوره بسیار کوتاه‌مدت سبب افزایش قیمت می‌شود.» به این ترتیب باید امروز نیز منتظر وضعیتی مشابه بود.

 اساسا چنین تنش‌هایی از سوی دیگری نیز بر بازار نفت تاثیر می‌گذارند. در این مواقع فعالان بازار سرمایه خود را به سمت دارایی‌های امن‌تر مانند طلا برده که ارزش دلار را کاهش می‌دهد. پایین آمدن ارزش دلار خود عامل دیگری برای افزایش قیمت نفت خام است.

البته همان‌طور که عنوان شد، در زمان حمله سال گذشته موشکی امریکا به سوریه نیز بازار نفت خام بیش از هر چیز به انتظار واکنش روسیه و ایران به این موضوع نشست. اتفاقی که این‌بار نیز به‌طور قطع رخ خواهد داد چراکه نه تنها شرایط تفاوت چندانی با سال گذشته ندارد بلکه شمار موشک‌ها حدودا دوبرابر شده و تکرار این اتفاق برای بار دوم نیز اثرگذاری آن بر بازار را افزایش می‌دهد.

هلیما کرافت سال گذشته به بیزینس اینسایدر گفته بود: «اگر بازار نفت احساس کند که از ورای این اتفاق، اسد از قدرت بیرون برده خواهد شد واکنشی شدید خواهد داشت، اما اگر مساله فقط درگیری‌های سیاسی باشد واکنش بازار نفت نسبتا خاموش خواهد بود.»

همین‌طور واکنش بازار نفت به اظهارنظرهای طرفین پیش از حمله 100 موشک امریکایی به سوریه نیز تاییدگر این مساله است. برای مثال در روز جمعه و بیش از یک روز پیش از صادر شدن دستور حمله، بهای نفت خام بالاترین رشد قیمت هفتگی از ماه جولای را تجربه کرده و به 72.58 دلار در هر بشکه رسید. قیمتی که 8درصد رشد معادل 5.48دلار در هر بشکه طی یک هفته را نشان می‌داد.

در روز چهارشنبه هفته پیش نیز پس از آنکه دونالد ترامپ در توییت خود از عبارت «موشک‌ها خواهند آمد» استفاده کرد، بهای نفت خام به بالاترین میزان خود از اواخر سال 2014 رسید.