خاموشی تابستان؛ یک تهدید جدی

با ابلاغ سند «ایرانیان با منابع انرژی الکتریکی» تمام افراد جامعه در مدیریت تقاضا مشارکت داده خواهند شد

گروه انرژی

افزایش تعداد مشترکان برق و «بدمصرفی» از مهم‌ترین عواملی هستند که باعث شده هر سال، رشد تقاضا از رشد عرضه برق پیشی بگیرد و هر تابستان تهدید خاموشی بر سر شهرهای کوچک و بزرگ ایران سایه بیفکند. سال گذشته نیز در حالی که رشد مصرف سالانه برق به بالای 6.5درصد رسید، شرکت توانیر و شرکت‌های زیرمجموعه آن توانستند با پیک‌سایی 9درصدی (حدود 4هزار مگاواتی) میزان تقاضا در ساعات اوج مصرف را مدیریت کنند تا ماموریت دشوار «اجتناب از خاموشی» با موفقیت به ثمر برسد. اما به نظر می‌رسد که در سال جاری و با ادامه روند کنونی مصرف، اجتناب از خاموشی تقریبا غیرممکن باشد؛ چرا که این‌بار افت شدید بارندگی‌ها هم به دشواری‌ها افزوده شده و تولید نیروگاه‌های برقابی حدود 50درصد سقوط خواهد کرد (ضمن آنکه فعالیت نیروگاه‌های حرارتی کشور هم به وجود منابع کافی آب وابسته است) . مجموع این شرایط نگرانی‌های صنعت برق را افزایش داده و منجر به آن شد تا روز گذشته و 2ماه پیش از شروع فصل تابستان، مدیران ارشد صنعت برق با وزیر نیرو، جلسه‌یی اضطراری تشکیل دهند و به چاره‌اندیشی برای فرار از خاموشی بپردازند.

اردکانیان که از زمان تصدی وزارتخانه نیرو همواره بر لزوم «مدیریت تقاضا» در سال‌های پیش‌رو تاکید کرده است، در نشست روز گذشته خود با مدیران عامل شرکت‌های توزیع نیروی برق سراسر کشور نیز راهکار گریز از خاموشی در تابستان 97 را اصلاح الگوی مصرف دانست. وی گفت: در صورت اصلاح بدمصرفی موجود بخش انرژی می‌توان منابع جدیدی را تامین کرد تا این روند بتواند ما را از سرمایه‌گذاری برای تولید جدید بی‌نیاز کند.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو، رضا اردکانیان با بیان این مطلب افزود: صرفه‌جویی زمانی معنا پیدا می‌کند که بدمصرفی وجود نداشته باشد. در صورت اصلاح بدمصرفی موجود در بخش انرژی، می‌توان منابع جدیدی را تامین کرد تا این روند بتواند ما را از سرمایه‌گذاری برای تولید جدید بی‌نیاز کند.

وی با تاکید بر اینکه با افزایش جمعیت و شهرنشینی نیاز به منابع زیست‌محیطی و انرژی افزایش پیدا می‌کند، ادامه داد: باید با مدیریت تقاضا بتوان محدودیت منابع را مدیریت کرد. ما ضمن اصلاح بدمصرفی‌های موجود باید بتوانیم با توجه به برنامه‌های سایر بخش‌ها متوجه تقاضاهای پیش‌رو باشیم و با اعلام برنامه‌ها و پیش‌بینی‌های خود به آنها جهت بدهیم.

وزیر نیرو با اشاره به کمبود زمان برای اصلاح روندهای کنونی مصرف در جامعه تاکید کرد: این تغییر را یا باید خودمان زودتر ایجاد کنیم یا به مرور زمان این امر بر ما تحمیل خواهد شد، چرا که منابع محدود و تقاضا رو به افزایش است و مدل تامین و عرضه پاسخگو نیست. پیک سال 97 فرصت مناسبی برای وارد کردن برخی تربیت‌های جدید در صنعت برق کشور است.

اردکانیان تصریح کرد: به لحاظ حساسیت بالای عملکرد صنعت برق، عملکرد درست همه دست‌اندرکاران آن بسیار حیاتی است، چرا که هر نوع بی‌دقتی در شیوه عملکرد ما می‌تواند در اعتماد میان مردم و حکومت اختلال ایجاد کند.

وی با بیان اینکه امسال پایش مدیریت تقاضا در کشور صورت خواهد گرفت، عنوان کرد: یکی از ویژگی‌های مثبت این صنعت سطح بالای همکاری میان واحدهای تابع وزارت نیرو در استان‌های سراسر کشور است و نباید این ویژگی مهم را از دست بدهیم. ما برای امنیت ماموریت‌های خود باید فعالیتی هماهنگ داشته باشیم تا اختلالی در خدمات‌رسانی به مردم به وجود نیاید.

 انتظار افت تولید برقابی‌ها

معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی که سال‌ها مدیرعاملی شرکت توانیر را بر عهده داشت نیز در نشست روز گذشته وزارت نیرو، علاوه بر ارائه آماری از وضعیت کنونی سدهای نیروگاهی کشور و کاهش قطعی تولید برق از این نیروگاه‌ها به تشریح برنامه‌هایی پرداخت که وزارت نیرو برای مدیریت تقاضا در پیش خواهد گرفت.

همایون حائری با اشاره به اینکه سند «تعامل ایرانیان با منابع انرژی الکتریکی» به زودی توسط وزیر نیرو ابلاغ خواهد شد، گفت: صنعت برق کشور تلاش کرده با تغییر پارادایم، وارد عرصه مدیریت تقاضا شده و این سند را با همکاری و مشارکت تمام افراد جامعه کامل خواهد کرد. معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی با اشاره به شرایط خاص تابستان امسال برای تامین انرژی سراسر کشور عنوان کرد: کاهش نزولات آسمانی در سال آبی جاری باعث شده تا ارتفاع و حجم آب مخزن سدهای دارای نیروگاه برقابی به ‌شدت کاهش پیدا کند.

وی یادآور شد: در روزهای پایانی فروردین‌ماه سال گذشته حدود 28میلیارد مترمکعب آب پشت سدها ذخیره شده بود؛ ولی این رقم امسال به 13میلیارد مترمکعب رسیده است.

سال گذشته 8میلیارد مترمکعب از حجم یاد شده در نیروگاه‌های برقابی مورد استفاده قرار گرفته بود که امسال این رقم به 3میلیارد مترمکعب کاهش خواهد یافت. این اعداد و ارقام حاکی از آن است که به جای 9300مگاوات انرژی تولید شده نیروگاه‌های برقابی در سال گذشته رقمی بیش از 5هزار مگاوات انرژی برقابی در دسترس ما نخواهد بود.

حائری یکی از برنامه‌های مهم وزارت نیروی دولت دوازدهم را مدیریت تقاضا دانست و افزود: صنعت برق کشور نیز تلاش کرده با تغییر پارادایم‌های خود وارد این عرصه شده و سندی را در این زمینه تهیه کرده که به زودی توسط وزیر نیرو ابلاغ خواهد شد.

معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی عنوان این مهم را سند «تعاملات ایرانیان با منابع انرژی الکتریکی» معرفی کرد و گفت: این سند با همکاری و مشارکت تمام افراد جامعه کامل شده و به دلیل اینکه تحت شبکه وب بوده در اختیار همگان قرار خواهد گرفت.

 تشریح سند مدیریت تقاضا

معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی در ادامه صحبت‌های خود به تشریح سند درحال تدوین وزارت نیرو برای مدیریت تقاضا پرداخت و گفت: برنامه مرحله اول این سند که به عنوان «عبور از پیک سال و مدیریت تفاهم و همکاری مشارکت‌جو» نام‌گذاری شده به دو قسمت تبدیل می‌شود. بخش نخست این مرحله 6 ماه ابتدایی سال جاری را به خود اختصاص داده و وظایف مهمی را متوجه شرکت‌های توزیع نیروی برق خواهد کرد.

وی با تاکید بر اینکه براساس این سند باید برنامه کاهش بار مصرفی صنایع امسال با شدت بیشتری ادامه پیدا کند، اظهار کرد: اجرای برنامه ذخیره عملیاتی صنایع موضوع مهم دیگری است که در قالب مرحله نخست سند «تعاملات ایرانیان با منابع انرژی الکتریکی» پیگیری خواهد شد. برنامه ذخیره عملیاتی صنایع چند سالی است که در کشور آغاز شده و نتایج خوبی را به همراه داشته است که عموما هر ساله از 15 اردیبهشت ‌ماه آغاز می‌شود و براساس برنامه‌‌ریزی صورت گرفته این برنامه امسال از پانزدهم خرداد ماه شروع خواهد شد.

حائری افزایش برق صادراتی، برنامه‌ریزی برای کاهش بار مصرفی بخش کشاورزی و تجاری، استفاده از مولدهای موجود در تاسیسات مشترکان و پایش مولدهای مقیاس کوچک را بخش دیگری از برنامه‌های این سند معرفی کرد و گفت: برای امسال طرح ویژه‌یی را در نظر گرفته‌ایم تا بتوانیم با هماهنگی مدیران عامل شرکت‌های توزیع نیروی برق با استانداران و مدیران ادرات دولتی بتوانیم ساعات کار ادارات را به ویژه در نقاط گرمسیر زودتر به اتمام برسانیم و شرکت‌های توزیع پس از آن به پایش سیستم‌های سرمایشی و روشنایی در ادارات دولتی بپردازند.

معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی یادآور شد: در پیک بار 55 هزار مگاواتی سال گذشته بیش از 20هزار مگاوات از این رقم مربوط به سیستم‌های سرمایشی بوده که از همین رقم یاد شده هم 4هزار مگاوات مربوط به ادارات دولتی بوده است.

وی با تاکید بر اینکه مصرف سیستم‌های سرمایشی ادارات دولتی را باید به نصف برسانیم، اظهار کرد: گزارش نحوه عملکرد این برنامه به صورت روزانه توسط مدیران عامل شرکت‌های توزیع ارائه شده و شرکت مدیریت شبکه برق ایران مدیریت پایش آن را بر عهده خواهد شد تا پیک امسال هر منطقه نسبت به زمان مشابه سال گذشته آن مورد مقایسه قرار بگیرد.

حائری با تاکید بر اینکه پیک بار امسال نسبت به سال گذشته نباید رشد پیدا کند، خاطرنشان کرد: سرمایه‌گذاری در صنعت برق تماما برای 3ماه تابستان است. اگر قرار بر این باشد از این 3ماه استفاده نشود این سرمایه‌گذاری هم فایده‌یی ندارد بنابراین وظیفه ماست در این زمینه خاص هر چه بیشتر متمرکز شویم.

 کمبود نقدینگی تیر خلاص صنعت برق

مدیرعامل شرکت توانیر نیز در نشست روز گذشته مدیران ارشد صنعت برق کشور به سخنرانی پرداخت و مهم‌ترین چالش‌های این صنعت در سال 97 را برشمرد. آرش کردی گفت: در سال جاری به ویژه در فصل پیک، افزایش مصرف برق و کمبود نقدینگی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی شرکت‌های توزیع نیروی برق کشور به شمار می‌رود.

وی بیان کرد: امسال تابستان سختی پیش رو داریم؛ چراکه نه تنها با افزایش مصرف مواجه هستیم بلکه با کمبود نقدینگی نیز باید دست و پنجه نرم کنیم.

کردی با اشاره به روش تعریف شده در بودجه سال جاری برای تخصیص منابع صنعت برق اظهار کرد: براساس قانون بودجه امسال، منابع صنعت برق ابتدا به حساب سازمان هدفمندی واریز سپس به صنعت برق تخصیص خواهد یافت.

کردی تاکید کرد: شرکت توانیر تمام تلاش خود را برای روان‌سازی جریان نقدینگی به کار خواهد بست تا در خدمت‌رسانی به مردم خللی وارد نشود.

وی در ادامه از ضرورت نصب کنتورهای هوشمند روی مولدهای خودتامین و DG‌ها سخن گفت و یادآور شد: برای آگاهی از میزان نقشی که مولدهای خودتامین و DG‌ها در تامین برق ساعت‌های پیک دارند باید برای اندازه‌پذیر کردن و مانیتور این سیستم‌ها در همین فرصت باقی مانده اقدام شود.

مدیرعامل توانیر در عین حال به بحث تجدیدپذیرها هم اشاره کرد و گفت: روند احداث تجدیدپذیرها در استان‌های مختلف باید براساس برنامه توسعه ششم پیگیری شود؛ چراکه ظرفیت خاصی در برنامه برای توسعه تجدیدپذیرها پیش‌بینی شده است.