ترامپ - کیم دورنمای اختلافات کهنه

رهبران کره شمالی و امریکا پس از کش و قوس‌های فراوان در نهایت با هدف حل و فصل اختلافات دیرینه در پشت میز مذاکره قرار گرفته‌اند. حال این پرسش به ذهن می‌رسد با توجه به اختلافات چند وجهی و پیچیده، آنها تا چه میزان به حل بحران نزدیک خواهند شد؟

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش‌های خبری ایرنا، «دونالد ترامپ» رییس‌جمهوری امریکا که پس از پایان اجلاس گروه 7 در کانادا، راهی سنگاپور شده بود از سه‌شنبه 22خرداد ماه زیر تدابیر شدید امنیتی با «کیم جونگ اون» رهبر کره شمالی پشت درهای بسته در مورد پاره‌یی مسائل اختلافی گفت‌وگو کرد.

از آغاز اختلاف جدی بین امریکا و کره شمالی چند دهه می‌گذرد و ترامپ و کیم نخستین رهبران دو کشورند که با هدف حل و فصل مسالمت‌آمیز اختلافات پشت میز مذاکره نشستند. البته رسیدن به این مرحله با فراز و فرودهایی همراه بوده، از تحقیر و توهین رهبران دو کشور به یکدیگر گرفته تا امیدواری به حل اختلاف کهنه و رویای ایجاد صلح و ثبات در شبه جزیره کره. در هیچ دولتی در امریکا به این شدت رهبر کره شمالی با ادبیات تحقیرآمیز و خصمانه مواجه نشده بود. در مقابل طی عمر دولت یک سال و نیم دولت ترامپ، مقامات کره شمالی بارها امریکا و جزایر آن را تهدید به حمله موشکی کرده‌اند.

در کنار تهدیدات اعلانی، امریکا قطعنامه‌های متعددی را از طریق شورای امنیت سازمان ملل بر کره شمالی تحمیل کرده است؛ روندی که در دولت ترامپ بیش از پیش شدت گرفت. رییس‌جمهوری امریکا تشدید فشارهای دولت خود بر کره شمالی را تاثیرگذار بر تصمیم کیم و زمینه‌ساز استقبال وی از گفت‌وگو با ترامپ می‌داند. این درحالی است که مقامات پیونگ یانگ تغییر زمان و ضرورت گسترش مناسبات با جهان را دلیل روی آوردن خود به فرآیند مذاکرات می‌دانند.

پس از سفرهای مخفیانه «مایک پمپئو» در سمت ریاست سازمان سیا و پیش از تکیه بر کرسی وزارت امور خارجه به کره شمالی و مذاکرات با مقامات پیونگ یانگ، سرانجام بهبود نسبی در روابط کره شمالی و دشمنان این کشور ایجاد شد. در کمتر از یک ماه روسای جمهوری کره شمالی و جنوبی دو بار با یکدیگر دیدار داشته‌اند؛ که مقدمه‌یی برای گفت‌وگوی رو در روی کنونی ترامپ و کیم بوده است.

اما بی‌تردید در گفت‌وگوهایی که اکنون به صورت محرمانه در جریان است، مطالباتی از سوی دو طرف مطرح و بر آن تاکید می‌شود. ازجمله مهم‌ترین خواسته‌های پیونگ یانگ از پیمودن روند تنش‌زدایی با امریکا به دو موضوع رفع تحریم‌ها و خروج نظامیان ایالات متحده از مجاورت کره شمالی ارتباط می‌یابد. درحالی که امریکا علاوه بر خلع سلاح کامل هسته‌یی کره شمالی، حمایت همه ‌جانبه از متحدان را مد نظر دارد.

همچنین سیاست مهار چین یکی از دیگر اولویت‌های دولت ترامپ به شمار می‌رود که با توجه به الگوی رفتاری و تمرکز وی بر مسائل اقتصادی اهمیت یافته است. با نزدیک شدن امریکا به کره شمالی نه تنها امنیت متحدان امریکا از قبیل ژاپن و کره شمالی حفظ می‌شود که فضای بازیگری و عرصه نقش‌آفرینی تجاری- اقتصادی بر پکن تنگ خواهد شد.

چین همواره به عنوان یکی از شرکای اقتصادی کره شمالی مطرح بوده است. از این رو ترامپ در ماه‌های نخست ورود به کاخ سفید با فشارهای خود بر چین، مقامات این کشور را ناگزیر از کاهش روابط با پیونگ یانگ کرد؛ موضوعی که به باور ناظران تاثیر بسزایی در منعطف شدن مواضع کره شمالی داشت و رهبر این کشور از ترامپ برای مذاکره و حل اختلافات دعوت به عمل آورد.

کره شمالی حتی برای اثبات سیاست‌های جدید و تنش‌زدا با واشنگتن پا را فراتر گذاشت به نشانه حسن نیت یکی از مراکز آزمایشات اتمی خود را منهدم کرد و برای پوشش این خبر و انعکاس آن در سطح جهانی از خبرنگاران خارجی دعوت به حضور کرد که با این اقدام، نمایشی بودن آن آشکار بود.

برخی کارشناسان البته نگاهی متفاوت به این موضوع دارند و دلیل انهدام مرکز آزمایشات هسته‌یی کره شمالی را فرسودگی و ترک‌خوردگی بیش از حد آن عنوان کرده‌اند. یکی از دلایل آنها مبنی بر نمادین بودن اقدام کیم به چند ماه پیش و اظهارات وی در آستانه سال نو میلادی برمی‌گردد که او از تکمیل شدن قدرت هسته‌یی کشور خود سخن به میان آورد.

مقامات کره شمالی با وجود تحریم و تهدیدات جهانی سال‌ها به آزمایشات موشکی و هسته‌یی خود ادامه دادند تا اینکه اکنون این میزان توانمندی را برای حفظ و قدرت‌نمایی کشور کافی می‌پندارند و امروز با دست پر پشت میز مذاکرات حاضر شده‌اند.

به باور بسیاری از ناظران، رهبر کره شمالی حاضر نخواهد شد آن طور که کاخ سفید اراده می‌کند از توان موشکی و هسته‌یی خود دست بکشد؛ وضعیتی که برای رسیدن به آن چند دهه زیر شدیدترین تحریم و تنگناها قرار گرفته است. ضمن اینکه برخورد ترامپ با برجام و بی‌اعتنایی کاخ سفید به هنجار و قوانین مسلم بین‌المللی، رهبر کره شمالی را در این مذاکرات محافظه‌کارتر کرده تا با احتیاط بیشتر گام بردارد.