طولانی‌ترین قنات جهان غرق در فاضلاب

قنات زارچ با بیش از 80کیلومتر طول و ۳۰۰۰سال قدمت از جمله قدیمی‌ترین و طولانی‌ترین قنوات جهان است که چند سالی است به دلیل اهمیت سازه‌یی و شاخصه‌‎‎‌های گردشگری در قالب مجموعه قنات‎‎های ایران به ثبت جهانی رسیده است. این قنات که در سال‌های اخیر با کاهش آبدهی روبه‌رو شده بود، علاوه بر نیاز به لایروبی و پیشکارکنی به دلیل اتصال برخی فاضلاب‌های خانگی و شهری از لحاظ سلامت بهداشتی نیز تهدید می‌شد ولی با توجه به جهانی شدن این قنات، احیا و مرمت آن در دستور کار اداره کل میراث فرهنگی استان یزد قرار گرفت. البته با جهانی شدن شهر یزد، قنوات استان به ویژه قنات‌‌های زارچ و حسن‌آباد مهریز که به ثبت جهانی رسیده‌‌‌اند نیز مورد توجه بیشتری قرار گرفتند، چرا که این سازه‌های تاریخی به دلیل مهندسی بی‌‌نظیر دارای جاذبه ‎‎‌های گردشگری متنوعی هستند. مشاور ارشد مرکز بین‌المللی قنات و سازه‌های تاریخی آبی با اشاره به ثبت جهانی قنات زارچ، حفظ حیات این قنات را با توجه به ویژگی‌های کالبدی و ناملموس آن از سوی تمام مردم استان حایز اهمیت می‌داند. علی‌اصغر سمساریزدی مشاور ارشد مرکز بین‌المللی قنات و سازه‌های تاریخی آبی با اشاره به قنات زارچ به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع تامین آب زیرزمینی استان در گذشته‎‎های دور به ایسنا می‌گوید: قنات زارچ با طول بیش از 80کیلومتر، یکی از قدیمی‌‌ترین قنوات یزد است که حدود 2سال پیش در قالب 11حلقه قنات کشورمان به ثبت جهانی رسیده است. او اضافه می‎‎کند: در شرایط کنونی هر چند هنوز آب در این قنات جریان دارد، ولی برداشت از آن بسیار محدود است، چرا که در برخی مناطق، فاضلاب‌های خانگی به آن متصل شده‎‎اند. دبیر کانون تفکر آب استان در مورد افزایش آبدهی این قنات بیان می‎‎کند: قنات زارچ با وجود خشکسالی‎‌ها و تغییرات اقلیمی مقاومت کرده و هنوز خشک نشده است ولی با حفر پیشکار و لایروبی ورودی این قنات در خویدک و فهرج می‎‎توان آبدهی کنونی آن را افزایش داد. او در رابطه با اهمیت حفظ حیات این قنات تاکید می‌کند: کالبد و طول 80کیلومتری این قنات، برخورداری از بیش از 2000حلقه میله چاه و مادر چاه 90متری آن از شاخصه‎‎‌های اصلی این قنات محسوب می‌شود و علاوه بر ویژگی‌های خاص آن، چگونگی استحصال آب توسط پدران ما را به نمایش می‌‎گذارد.