استقبال سرد لندن از ترامپ در سایه برگزیت
گروه جهان| طلا تسلیمی|
دونالد ترامپ نخستین سفر خود به‌عنوان رییس‌جمهوری امریکا به بریتانیا را با انتقادی غیردیپلماتیک از نخست‌وزیر این کشور آغاز کرد و گفت پیش‌نویس طرح برگزیتی ترزا می احتمالا هرگونه توافق تجاری بین دو متحد دیرینه را نابود می‌کند. ترامپ که در اجلاس سران ناتو در بروکسل با اظهاراتی جنجالی خشم متحدان دیرینه امریکا را در ناتو برانگیخت، سفر به بریتانیا را نیز با اظهارنظرهایی آغاز کرد که به مذاق دفتر نخست‌وزیری خوش نیامد. این در حالی است که هزاران نفر از بریتانیایی‌ها با برگزاری تظاهرات گسترده خیابانی سفر ترامپ به این کشور را محکوم کرده‌اند.
به گزارش فایننشال‌تایمز، ترامپ پس از ورود به بریتانیا نیز برنامه جدید برگزیتی نخست‌وزیر این کشور را مورد انتقاد قرار داد و به روزنامه «سان» گفت: «اگر آنها (لندن و بروکسل) توافقی اینچنینی داشته باشند، آنگاه چنین وضعیتی احتمال هرگونه توافق با امریکا را از بین می‌برد.» رییس‌جمهوری امریکا همچنین از شیوه پیشبرد مذاکرات برگزیت توسط دولت ترزا می را مایه تاسف توصیف کرد و گفت بوریس جانسون می‌توانست نخست‌وزیر فوق‌العاده‌یی شود. این در حالی بود که جانسون روز دوشنبه در اعتراض به برنامه برگزیتی ترزا می از سمت خود به عنوان وزیر خارجه بریتانیا کناره گرفت.
این در حالی است که ترزا می‌انتقادهای سیاسی در ارتباط با سفر ترامپ به بریتانیا را تنها به‌دلیل چشم‌انداز توافق تجاری با امریکا در دوران پس از برگزیت متحمل شده است. ترامپ و مشاورانش پیش‌تر گفته بودند به محض اینکه شرایط خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا مشخص شود و امکان مذاکره فراهم آید، این کشور از نظر شرایط یک توافق تجاری برای ایالات‌متحده در اولویت خواهد بود. در حقیقت، همین چشم‌انداز یک توافق تجاری فوری عامل اصلی دعوت ترزا می‌از ترامپ برای سفر به بریتانیا بود.
روسای‌جمهوری امریکا بارها به‌دلیل مداخله در مسائل سیاست داخلی در بریتانیا مورد انتقاد قرار گرفته‌اند که نمونه آنها هشدار باراک اوباما در سال 2016 درباره بازگشت بریتانیا به صف مذاکرات تجاری در صورت خروج از اتحادیه اروپا است؛ اما چنین مداخله‌هایی عمدتا با هدف فراهم آوردن حمایت لازم از دولت بریتانیا بوده است و نه تضعیف عمدی آن. توماس رایت کارشناس سیاست خارجی به موسسه بروکینگز گفت: «چنین رفتاری، رفتار یک متحد یا نشان‌دهنده روابطی ویژه نیست. این یک سیاست تهاجمی علیه بریتانیای در حال جدایی است که هدف از آن سوءاستفاده از آسیب‌پذیری بریتانیا و نیاز آن به دستیابی به توافق‌های تجاری محسوب می‌شود.»
مقامات امریکایی تقریبا بلافاصله درصدد جبران مافات برآمدند و سارا سندرز سخنگوی کاخ سفید، تاکید کرد: «ترامپ، ترزا می را دوست دارد و بسیار به او احترام می‌گذارد. همان‌طور که در مصاحبه با سان هم گفته، ترامپ بر این باور است که عملکرد ترزا می در ناتو عالی بوده و او فردی فوق‌العاده است. رییس‌جمهوری قدردان استقبال گرم نخست‌وزیر بریتانیاست.»
ترامپ پنج‌شنبه پس از ورود به اقامتگاه ییلاقی نخست‌وزیر بریتانیا در چکرز روابط دو کشور را بسیار مستحکم توصیف کرد و با اشاره به گفت‌وگوی
90 دقیقه‌یی خود با نخست‌وزیری از برنامه صحبت درباره تجارت در روز جمعه خبر داد. یکی از رهبران تجاری که در مراسم شام در قصر بلنهایم حضور داشت، گفت رییس‌جمهوری امریکا هیچ اظهارنظر مناقشه‌برانگیزی نکرده و رفتاری کاملا دیپلماتیک داشته است.
در همین حال، به نظر می‌رسد دولت بریتانیا تصمیم گرفته به جای رویارویی با ترامپ، رویکرد بی‌اهمیت جلوه دادن مصاحبه روزنامه سان را در پیش بگیرد. سخنگوی دفتر نخست‌وزیری روز جمعه گفت ترزا می بی‌صبرانه منتظر گفت‌وگوی تجاری با ترامپ در چکرز است و در این دیدار محتوای گزارش هیات دولت درباره برگزیت را به‌طور کامل به اطلاع رییس‌جمهوری امریکا خواهد رسانید. او افزود که دفتر نخست‌وزیری بریتانیا درباره توافق تجاری با امریکا پس از برگزیت، خوش‌بین است و لندن مجبور به انتخاب بین بروکسل و واشنگتن نیست: «ما مشتاقیم که رابطه‌یی عمیق و ویژه با اتحادیه اروپا ایجاد کنیم و در عین حال توافق تجاری جاه‌طلبانه و مطمئن با امریکا داشته باشیم.»
اما با وجود تلاش‌های دو طرف، اظهارات ترامپ صحنه سیاسی بریتانیا را به‌شدت برآشفت. حمایت مشتاقانه ترامپ از جانسون که زمانی بزرگ‌ترین چالش برای رهبری ترزا می‌بر حزب محافظه‌کار محسوب می‌شد، به‌شدت برای ترزا می سنگین بود. ترامپ به روزنامه سان گفت که با تمایل جانسون به مذاکرات سرسختانه با اتحادیه اروپا موافق است: «اگر من بودم مذاکرات را به‌شیوه‌یی کاملا متفاوت انجام می‌دادم. به ترزا می گفتم چگونه این مذاکرات را پیش ببرد، اما او موافق نبود و گوش نکرد.»
اظهارات جنجالی ترامپ پس از اجلاس فشرده سران ناتو در بروکسل بیان شدند، نشستی که با زخم زبان‌های بسیار ترامپ به متحدان امریکا همراه بود. ترامپ پیش از آغاز نشست سران ناتو در یکی از شدیدترین انتقادهای خود آلمان را «اسیر دست روسیه» خواند و گفت در حالی که آلمان میلیاردها دلار صرف خرید گاز و انرژی از روسیه می‌کند، چرا امریکا باید هزینه دفاع از آلمان در برابر روسیه را بپردازد؟ این اظهارات واکنش صدراعظم آلمان را در پی داشت. آنگلا مرکل به رویترز گفت که آلمان در سیاست‌گذاری‌های خود مستقل عمل می‌کند و تصمیمات مستقلی می‌گیرد. امانوئل ماکرون رییس‌جمهوری فرانسه هم در ارتباط با خط‌لوله گازی نورد استریم 2 گفت هر یک از اعضای ناتو خود مستقلا درباره عبور این خط‌لوله از کشورشان تصمیم می‌گیرند. جدای از مساله روابط اعضای اروپایی ناتو با روسیه، ترامپ که منتقد همیشگی ناتو محسوب می‌شود تخصیص درصد بیشتری از تولید ناخالص داخلی به بودجه دفاعی را خواستار و بعد هم مدعی شد که متحدان امریکا در ناتو این درخواست را پذیرفته‌اند. اما دیری نگذشت که امانوئل ماکرون رییس‌جمهوری فرانسه این ادعا را رد کرد و گفت اعضا با افزایش هدف‌گذاری تخصیص بودجه نسبت به هدف اولیه، موافقت نکرده‌اند.
