جزئیات 5 بسته حمایتی دولت برای مهار آسیب‌های اقتصادی
در سفری که رییس سازمان برنامه و بودجه به استان خراسان رضوی، داشت از پنج بسته حمایتی دولت پرده برداشت که به عنوان برنامه جامع مقابله با تحریم در حال بررسی است. این بسته‌ها برای پنج بخش تامین کالاهای اساسی و دارو، بسته حمایتی از اقشار کم درآمد، حقوق‌بگیران، تولیدکنندگان و پیمان‌کاران است و آن طور که از صحبت‌های نوبخت بر می‌آید، دولتمردان امیدوار هستند تا با اجرای این بسته بتوانند در مقابل مشکلات جامعه را مقاوم‌تر کنند. محمدباقر نوبخت برای شرکت در جلسه برنامه‌ریزی و توسعه استان خراسان رضوی حاضر شد و در سخنرانی خود، اظهار کرد: نخستین بسته مرتبط می‌شود با تأمین کالاهای اساسی و داروی مردم که بطور کلی می‌توان همه کالاهای روزمره و نیاز مردم را در این بخش دسته‌بندی کنیم. در جلسه فوق‌العاده ستاد اقتصادی دولت که با مسوولیت رییس‌جمهور تشکیل شد، به صورت نهایی این بسته تأیید شد که ۱۳ میلیارد دلار برای ۲۵ قلم کالاهای اساسی و مورد نیاز مردم تا پایان سال جاری اختصاص داده شود.
وی افزود: در این راستا دارو و نهاده‌های کشاورزی در این مجموعه قرار می‌گیرند درنتیجه در سراسر کشور تمامی هم‌وطنان ما می‌توانند از این ۲۵ قلم کالایی که اعلام خواهد شد، بهره‌مند شوند. از سویی دیگر نرخ این کالاها نیز براساس ۴۲۰۰ تومان محاسبه می‌شود و از سوی مسوولان دولتی متناسب با ماموریت دستگاه‌های مربوط کنترل و نظارت صورت خواهد گرفت و در اختیار همه مردم قرار می‌گیرد.
نوبخت ادامه داد: بسته دیگر دولت برای اقشار کم‌درآمد است که بحث و بررسی آن ناتمام ماند و امید است در روزهای آینده قطعی شده و اطلاع‌رسانی شود. بسته دیگری نیز برای حقوق‌بگیران درنظر گرفته‌ایم. درواقع دولت وظیفه دارد از این قشر از جامعه در برابر نوسانات نرخ ارز حمایت کند. دولت در روزهای گذشته وعده داده تا افزایش دوباره حقوق کارمندان خود را مدنظر قرار دهد. از سوی دیگر کارگران نیز از طریق نمایندگان شورای عالی کار درخواست ترمیم سفره معیشتی خود را مطرح کردند که البته هنوز این تلاش‌ها پاسخی نگرفته است ولی چنانچه دولت عزم خود را برای این تغییر جزم کرده باشد، احتمالا وقوع این مهم چند برابر می‌شود. رییس سازمان برنامه و بودجه خاطرنشان کرد: بسته دیگر مربوط به تولیدکنندگان کشور می‌شود که امروز با توجه به نوسانات نرخ ارز در بازار نیازمند توجه ویژه‌ای هستند. همچنین بسته‌ای دیگر در راستای پشتیبانی از پیمان‌کارانی است که قیمت مصالح ساختمانی در قراردادهایشان افزایش پیدا کرده است و دولت باید اقداماتی جبرانی برای این دسته از افراد را نیز درنظر بگیرد. این پنج بسته در دستور کار ستاد اقتصادی دولت قرار گرفته است. رییس سازمان برنامه و بودجه کشور اضافه کرد: همگی این بسته‌های حمایتی به عنوان بخشی از برنامه جامع مقابله با تحریم در حال بحث و بررسی است. بخشی از این برنامه‌های سیاستی در شورای عالی هماهنگی اقتصادی سه قوه مطرح شد و برای اینکه بتوانیم به شکل مناسبی آثار ناشی از تحریم‌ها به حداقل برسانیم مصوباتی وجود داشت که رهبر محترم نیز برای مصوبات این شورای عالی ضمانت اجرا قائل شدند و لازم‌الاجرا برای همه دستگاه‌ها اعلام کردند.
وی در رابطه با افزایش حقوق کارمندان اظهار کرد: در این رابطه در مدت زمان مناسب بسته حمایتی از سوی دولت تهیه کردیم، به نتیجه رسیده و به فرجام برسد، در زمان مناسب اطلاع‌رسانی خواهد شد. نکته دیگر این است که در ستاد بودجه سال ۱۳۹۷ چندین جلسه تشکیل شده است برای اینکه تا پانزدهم آذرماه سال جاری لایحه بودجه سال ۱۳۹۸ را به مجلس ارایه دهیم.
۱۳ میلیارد دلار بودجه اختصاصی
برای تأمین کالاهای اساسی
نوبخت اظهار کرد: براساس گزارش‌های رسمی در پنج ماه نخست سال جاری همچنان کشور دارای شاخص‌های مطلوب و رضایت‌بخش است، اما روند کار به سمتی درحال حرکت است که باید خود را با وضعیت جدید انطباق دهیم.
وی افزود: پرسشی که در این زمینه مطرح می‌شود این است که برای انطباق با وضع ایجاد شده توسط تحریم‌ها نسبت به آینده چه پیش‌بینی‌هایی داشته باشیم؟ وظیفه این دسته از پیش‌بینی‌ها برعهده سازمان برنامه و بودجه است. براساس دو مورد تحریم‌هایی که بر کشور اعمال شده از جمله تحریم ۹۰ روزه و تحریم ۱۲۰ روزه باید برنامه‌ریزی‌هایی صورت بگیرد. نوبخت خاطرنشان کرد: در این راستا متناسب با مشخصه‌های تحریم باید درنظر بگیریم که اعمال این دسته از تحریم‌ها چه تأثیری بر اقتصاد دارد. براساس پیش‌بینی‌های انجام شده در سازمان برنامه و بودجه به این نتیجه دست یافتیم که در فرایند تحریم کدام دستگاه‌های کشوری آسیب بیشتری می‌بینند و برای رفع آن برنامه‌ریزی‌هایی صورت گرفت. نوبخت ادامه داد: حدودا برای ۱۴ دستگاه پیش‌بینی‌های لازم انجام گرفته است. یکی از نقاط آسیب دولت در بخش فرابخش ما بودجه است، اگر قرار باشد تحریم‌ها عملی شود، در برخی از موارد چون صادرات نفتی دچار محدودیت و مشکلاتی خواهیم شد. پیش‌بینی شده است که در زمینه صادرات نفت ۲ میلیون و ۴۱۰ هزار بشکه صادر شود با نرخ ۵۵ دلار و هر دلار معادل با ۳۵۰۰ تومان باشد. این درحالی است که در پنج ماه نخست سال جاری صادرات نفت ایران بطور متوسط ۲ میلیون ۴۵۷ هزار بشکه با نرخ هر بشکه ۷۷ دلار بوده است. رییس بودجه و برنامه کشور ادامه داد: در این راستا دریافتی‌های کشور ۴۷ درصد بیشتر از رقمی بود که در سال گذشته در مدت زمان مشابه داشته‌ایم. نکته مهم اینجاست که فروش نفت ایران در ماه سپتامبر به یک میلیون و ۱۱۸ هزار بشکه تقلیل پیدا کرده است. در زمینه میزان پولی که از نتیجه فروش نفت به دست آمده، درآمد کشور در دوره‌های گوناگون ۲۴ میلیارد دلار، ۱۹ میلیارد دلار و ۱۲.۱ میلیارد دلار بوده است این درحالی است که براساس پیش‌بینی‌ها باید درآمد حاصل از فروش نفت ۲۵ میلیون دلار باشد. وی با بیان اینکه یکی از نخستین اقدامات سازمان برنامه و بودجه، پیش‌بینی بودجه کشوری بود تصریح کرد: باید تعیین کنیم با وجود مشکلات ناشی از تحریم‌ها، طرح عمرانی که دارای بیش از ۷۶ هزار پروژه است چه خواهد شد، حمل‌و نقل هوایی، صنعت و ... دچار چه مشکلاتی خواهند شد. در این راستا ۱۲ بسته از یک برنامه جامع تدوین شده است که در مجموع ۳۵۶ صفحه برنامه در نظر گرفته شده که متأسفانه نمایندگان مجلس شورای اسلامی نسبت به این برنامه‌ها اطلاعی کسب نکرده‌اند. با توجه به سازوکارهای جدید این برنامه به سه قوه ارایه خواهد شد.
تأمین کالاهای اساسی
از فوریت‌های دولت است
نوبخت خاطرنشان کرد: دو برنامه در رأس این طرح وجود دارد که یکی تأمین کالاهای اساسی مردم است و دیگری برنامه کاهش فقرا در پنج بسته در نظر گرفته شده است. در این راستا بسته نخست برنامه قطعی شده و ۱۳ میلیارد دلار با قیمت ثابت ۳۲۰۰ تومان برای کالاهای اساسی و روزمره مردم درنظر گرفته شده است. درواقع امروز اقشار آسیب‌پذیر کشور با درآمدهای پایین به‌شدت تحت تأثیر مشکلات قرار گرفته‌اند. سازمان برنامه و بودجه متناسب با درصد دهک‌ها مطالعات گسترده‌ای را انجام داده و به سران سه قوه منعکس کرده است. رییس سازمان برنامه و بودجه کشور با اشاره به ایجاد گزارشی محرمانه به مجلس شورای اسلامی افزود: در هفته گذشته گزارشی با نام برنامه مقابله با تحریم با هفت پیوست به صورت سرّی و سریع به مجلس شورای اسلامی فرستاده شد تا توسط نمایندگان مطالعه شود و بدانند که دولت در این زمینه برنامه‌های جامعی دارد. قرار نیست هر کدام از قوا به صورت جداگانه کشور را مدیریت کنند بلکه بناست که کشور با همکاری سه قوا و راهنمایی‌های رهبری اداره و مدیریت شود. نوبخت بیان کرد: بخشی از نتیجه تحریم‌های کشور روی قیمت کالاها تأثیرگذار بوده که با برنامه‌های خود توانسته‌ایم این افزایش قیمت را کنترل کنیم. بخش دیگر تأثیر تحریم‌ها بر بودجه کشور است. تا مدت زمان ۲۵ مردادماه سال جاری وضعیت منابع کشوری ۱۱۸ هزار میلیاردتومان بوده که نسبت به مدت زمان مشابه در سال گذشته ۴۸ درصد افزایش داشته است. خوشبختانه تا امروز این رقم به دو امر جاری و عمرانی اختصاص داده شده است. اعتبارات هزینه‌ای نسبت به سال گذشته ۲۱ درصد افزایش داشته است. بودجه اختصاصی به طرح عمرانی ۲۴ هزار و ۳۸۸ میلیارد تومان بوده است. در پنج ماه نخست سال جاری بخشی از این بودجه به صورت نقدی، بخشی به صورت بند «ز» و بخشی دیگر به صورت اوراق ارایه شده است. درمجموع کل تعهدات دولتی در این راستا ۲۲۵۰ میلیارد تومان است.
با توجه به افزایش قیمت دلار، با وجود کاهش فروش نفت کشور بازهم درآمدهای نفتی به ریال به مراتب بیش از گذشته است و به همین دلیل چندان تعجب برانگیز نیست که تاکنون فشار افزایش قیمت دلار بر بودجه نیامده است.
رییس سازمان برنامه و بودجه کشور توضیح داد: یکی از نکات مهم، توجه به ظرفیت تبصره‌های ۱۸ و ۱۹ است. درواقع سه تبصره دارای اهمیت خاصی است ازجمله تبصره ۱۴ که بحث هدفمندی یارانه‌ها را مطرح کرده است. مجلس شورای اسلامی در زمینه تبصره ۱۴ طی همکاری‌هایی که با سازمان برنامه و بودجه داشته بررسی نحوه وصول درآمدها بوده است. براساس توافق‌های انجام شده با مجلس در مرحله نخست ۱۰۰ هزار میلیارد تومان در حساب هدفمندی خزانه در ابتدای کار قرار بگیرد. خوشبختانه در سال جاری حتی یک ریال از خزانه کشور برای هدفمندی یارانه‌ها برداشت نشده، این درحالی است که در سال گذشته ۱۳ هزار میلیارد تومان برای هدفمندی یارانه‌ها از خزانه برداشت شد.
