مدیریت تقاضای محصولات معدنی اجتناب ناپذیر است
محمدرضا بهرامن |
عرضه محصولات معدنی در بورس یعنی کشف قیمت و تهیه راحت‌تر کالا برای تولیدکننده. اکنون محصولاتی چون فولاد، مس و آلومینیوم در بورس کالا عرضه می‌شود. کشف قیمت این محصولات در بورس فرصت خرید بهتر را برای تولیدکننده و مصرف‌کننده واقعی آن فراهم می‌کند.
انتفاع تمام طرفین از عرضه محصولات معدنی در بورس کالا منوط به تداوم عرضه و تقاضاست. کشور ما اکنون در شرایط خاصی قرار گرفته است که به تقاضای خارج از مصرف دامن می‌زند. رشد بالای نقدینگی طرف دیگر بازار یعنی تقاضا را دچار نوسان کرده است و این نوسان به مصرف‌کنندگان واقعی آسیب می‌زند.
تمهیدات عرضه محصولات در بورس کالا باید به‌گونه‌ای پیش برود که مصرف‌کنندگان به‌ویژه مصرف‌کنندگان کوچک آسیب نبینند. در بخش معدن، این بخش از مصرف‌کنندگان نقش مهمی در توسعه زنجیره ایفا می‌کنند و تهیه مواد اولیه باقیمت مناسب در زمان مناسب برای این مصرف‌کنندگان ضروری است.
هر نوع دست‌درازی به بازاری که قرار است در آن عرضه و تقاضا به کشف قیمت بینجامد، آسیب به عرضه‌کننده و تولیدکننده است. نظارت در جهت کنترل بازار به‌ویژه از منظر متقاضیان قابل‌قبول است اما نباید نظارت را با دخالت اشتباه گرفت.
دلالی و واسطه‌گری یا مصرف‌کننده غیرواقعی محصولات معدنی پدیده‌ای است که در کمتر از یک سال اخیر در بازار ظهور کرده است. به دلیل حجم بالای نقدینگی و افت ارزش ریال در کشور، تقاضا برای بعضی محصولات به دلیل حفظ ارزش پول افزایش یافته است درحالی‌که در چنین شرایطی درنهایت محصول به تولیدکننده واقعی نمی‌رسد. تا هفت ماه پیش دلال و واسطه‌گر در این بازار معنایی نداشت و صنایع پایین‌دستی بر اساس نیاز مواد معدنی خریداری می‌کردند اما امروز با شرایط متفاوتی روبرو هستیم که مدیریت خاص خود را می‌طلبد.
دولت اعلام کرده که برای تشخیص خریدار واقعی فولاد که بدون سقف در بورس عرضه می‌شود به خریدهای گذشته رجوع خواهد کرد. من معتقدم که شرایط سیاست‌گذار را ملزم به ورود برای کنترل تقاضا کرده است. اتفاقات ناگوار اخیر مدیریت تقاضا را می‌طلبد که شاید در شرایط عادی موردتردید قرار می‌گرفت. آیا باید از سهم صادراتی تولیدکنندگان محصولات معدنی در بازارهای جهانی برای پاسخ به تقاضای فزاینده داخلی که ناشی از سرمایه‌گذاری در صنایع پایین‌دستی نیست صرف نظر کرد؟ پاسخ منفی است. در چنین شرایطی کنترل طرف تقاضا اجتناب‌ناپذیر است.
