طرح انتقال آب؛ الزام پردردسر
گروه انرژی|
توزیع نامتوازن بارندگی در کشور خشک و کم‌‌بارش ایران سبب شده است مردم برخی مناطق در تأمین آب مورد نیاز خود در مضیغه باشند، این وضعیت در طول سال‌ها باعث شده است با وجود آنکه همیشه مباحثی پیرامون تبعات انتقال آب مطرح بوده است، این طرح‌ها هیچگاه در سیاست‌گذاری‌های کلان ایران کنار گذاشته نشوند. با این حال، همین پاییز سال گذشته بود که انتقال آب از اصفهان به یزد صدای کشاورزان شرق اصفهان را درآورد و کار را به اعتراضات گسترده کشاند. شاید از همین رو است که عباس سروش، معاون وزیر نیرو در امور آب باور دارد طرح‌های انتقال آب بین حوضه‌ای که در سال‌های گذشته انجام شده، استان‌ها را به لحاظ آبی به یکدیگر وابسته کرده است و همین امر مدیریت منابع آب کشور را با پیچیدگی‌های زیادی روبرو کرده است. اما قبل‌تر معاون آب وزیر نیروی سابق، یعنی رحیم میدانی گفته بود که اجرای طرح‌های انتقال آب در ایران ناگزیر است، ولی کشور باید به میزان حداقلی و فقط برای تأمین آب شرب به دنبال انتقال آب باشد. به نظر می‌رسد عباس سروش، معاون امور آب وزارت نیرو در حالی در هفتمین اجلاس ملی منابع آب ایران در دانشگاه یزد که دیروز برگزار شد از پیچیدگی‌های ایجاد شده به سبب انتقال آب بین حوضه‌ای سخن می‌گوید که خود به ناگزیری انتقال آب در ایران واقف است.
معاون وزیر نیرودر امور آب روز چهارشنبه در هفتمین اجلاس ملی منابع آب ایران در دانشگاه یزد بیان کرد: طرح‌های انتقال آب بین حوضه‌ای که در سال‌های گذشته اجرا شده، استان‌ها را به لحاظ آبی به یکدیگر وابسته کرد و همین امر پیچیدگی مدیریت منابع آب را در کشور دوچندان کرده است.
عباس سروش در ادامه افزود: امروز شاید نیازمند این باشیم که برخی مزارع کشاورزی را به مراکز تولید انرژی خورشیدی یا سایر انرژی‌های تجدیدپذیر تبدیل کنیم. وی اظهار داشت: باید آب پایدار موردنیاز برای حفظ نیاز حیاتی شرب و بهداشت مردم و حفاظت از اکوسیستم‌های هر استان را از طریق سرمایه‌گذاری در بخش انرژی یا سایر بخش‌ها در استان‌های تأمین‌کننده آب تضمین کنیم.با وجود آنکه عباس سروش از ایجاد وابستگی بین استان‌ها به دلیل انتقال آب سخن به میان آورده است، معاون پیشین وزارت نیرو در امور آب سال گذشته در پاسخ به «روزنامه تعادل»، اجرای طرح‌های انتقال آب در ایران با هدف تأمین آب شرب را «ناگزیر» توصیف کرده بود. رحیم میدانی که پیش از عباس سروش بر مسند معاونت آب و آبفای وزارت نیرو تکیه داشت، مهرماه سال گذشته در حاشیه برگزاری نمایشگاه بین‌المللی آب و فاضلاب مطرح کرد: «به اعتقاد من به عنوان کارشناسی که بیش از 30 سال با طبیعت این کشور سر و کار داریم ما ناگزیریم که پروژه‌های انتقال آب را مطالعه و اجرا کنیم و دلیل آن طبیعت کشور ما است.» و در ادامه افزود: »ما منطقه‌ای به نام فلات مرکزی داریم و منطقه بی‌آبی است بالاخره یا شما باید جمعیت را به سمت مناطقی که آن جا آب است ببرید یا جمعیت مستقر شود و آب را تامین کنید. رییس‌جمهور نیز در سال 1393 برای همه حجت را تمام کرده و گفتند انتقال حوضه به حوضه فقط برای آب شرب باشد.»
میدانی با تشبیه انتقال آب از استانی به استان دیگر به موقعیت کشور بالادست و پایین‌دست رودخانه‌ها در همسایگی یکدیگر عنوان کرد: «وقتی انتظار داریم کشورهای آب بالادست به ما کمک کنند صحیح نیست که بگوییم برای شرب نباید از استان ما به استان دیگر آب برده شود. البته انتقال آب باید به حداقل رسیده و به شرب منحصر شود و کشور ما باید به حداقل ممکن دنبال انتقال آب باشد.»
تهدید مهاجرت گسترده آبی
عباس سروش، معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا در هفتمین اجلاس ملی منابع آب ایران که در یزد برگزار می‌شدعنوان کرد: وزش توفان همراه با گردوغبار، رفاه ساکنان مناطق غربی و جنوب غربی و شرقی کشور را تا حد زیاد تحت تأثیر قرارداده است، اگر این روند ادامه یابد، قطعاً منجر به مهاجرت بخشی از جمعیت این مناطق به سایر مناطق ازجمله یزد خواهد شد.
به گفته این مسوول، بررسی آمار مهاجرت‌ها نشان می‌دهد در سه دهه گذشته بیش از 20 میلیون نفر در ایران به دلیل بلایای طبیعی و پایین آمدن سطح امنیت منابع ازجمله منابع آب به نقاط دیگر کشور مهاجرت کرده‌اند. معاون وزیر نیرو بابیان اینکه یزد با استان‌هایی همجوار است که آسیبپذیری منابع آب آنها در حد بحرانی است، تأکید کرد: مجموعه این اطلاعات، این پیام را به همه منتقل می‌کند که اگر وضع موجود ادامه پیدا کند، منابع آب‌های زیرزمینی در تعداد قابل توجهی از محدوده‌های مطالعاتی کشور، غیرقابل بهره‌برداری خواهد شد.
سروش تصریح کرد: این امر به معنای آن است که فرصت‌های شغلی وابسته به آنها از دست خواهد رفت و سطح امنیت آبی پایین رفته و احتمالاً شکل‌گیری موجی از مهاجران زیست محیطی را شاهد خواهیم بود و برای پیشگیری از چنین بحران‌هایی، بهره‌مندی از همه توانمندی استان‌های مختلف و توجه به راهکارهای خلاقانه ضروری است.
معاون وزیر نیرو با تأکید بر اینکه برنامه توسعه یزد باید در مسیری سوق داده شود که آسیبپذیری منابع آب افزایش نیابد، گفت: این امر از طریق اجماع همه ذینفعان در مورد وضعیت موجود منابع و مصارف آب و سیر تحول آنها در دهه‌های آینده و ضرورت هماهنگی برنامه‌های توسعه با توان اکولوژیکی آن میسر خواهد شد.
معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا تأکید کرد: در حوزه آب، موفقیت‌های بزرگ از صرفه‌جویی‌های کوچک آغاز می‌شود و اگر تک‌تک افراد در فرهنگ‌سازی برای صرفه جویی در میزان مصرف و بازچرخانی آب با اقداماتی هرچند کوچک، نقش‌آفرینی کنند، افق‌های روشن آینده دست‌یافتنی‌تر خواهد شد.
