ابزار مقابله با بحران مالی در بروکسل خریدار ندارد

گروه جهان| طلا تسلیمی|

وزرای امور مالی اتحادیه اروپا دوشنبه پیشنهاداتی برای ارائه ابزار قدرتمندتر به منطقه یورو برای جلوگیری از بروز یک بحران مالی دیگر در این منطقه را به مباحثه گذاشتند. اگرچه سیاستمداران اروپایی از جمله امانوئل ماکرون رییس‌جمهوری فرانسه، ایده‌های بزرگی همچون انتصاب یک وزیر دارایی در منطقه یورو یا ایجاد صندوق پولی اروپایی را مطرح کرده‌اند، اما ماه‌ها مذاکرات فنی که به برگزاری نشست گروه یورو در روز دوشنبه انجامید، بر مسائلی ساده‌تر و کم‌اهمیت‌تر همچون راهکارهای سیاسی موجود برای ارتقاء وضعیت ارز مشترک منطقه تمرکز داشت. اما همین مباحثات هم برای برخی از کشورهای اتحادیه بسیار حساس محسوب می‌شود.

به نوشته فایننشال تایمز، پیشنهادها مبنی بر تقویت اتحادیه بانکداری بلوک ارز مشترک حساسیت آلمان را در رابطه با حل‌و‌فصل مشکلات مالی در دیگر کشورها برانگیخته است. در همین حال، ایتالیا و دیگران نگران اصلاحاتی هستند که احتمالا به افزایش هزینه‌های فروش اوراق قرضه دولتی می‌انجامند. به همین جهت، مذاکرات وزرای مالی و دارایی اتحادیه اروپا چندین ساعت طول کشید. اتحادیه اروپا به دستیابی به پیش‌نویس طرحی برای اصلاحاتی که در اولویت هستند، نزدیک شده، اما همچنان این سوال مطرح است که آیا از پروژه قدرتمند ساختن ارز واحد دست می‌کشد یا خیر؟

     تقویت اتحادیه بانکداری

نظام مشترک منطقه یورو برای نظارت بر بانک‌های منطقه یکی از دستاوردهای مهم در سیاست‌گذاری برای خارج کردن منطقه از بحران بدهی‌ها به شمار می‌رود. اما یافتن راهی برای پایان دادن به این سیاست به چالشی بزرگ برای وزارت دارایی کشورهای منطقه تبدیل شده است.

برنامه‌ریزی‌های بروکسل، بانک مرکزی اروپا و اروپای جنوبی برای پیشبرد یک طرح مشترک که بتواند سپرده‌های بانکی را تنظیم کند، هنوز با مقاومت شدید در آلمان مواجه است. دیپلمات‌ها می‌گویند که توافق روز دوشنبه احتمالا پروژه موسوم به «ای‌دی‌آی‌اس» یا همان طرح بیمه سپرده اروپایی را به تعویق می‌اندازد و عملا پروژه را برای رسیدگی به گروه مقامات ارشد دارایی واگذار می‌کند که در ماه ژوئن درباره آن گزارش خواهند داد.

ایزابل اشنابل یکی از اعضای شورای کارشناسان اقتصادی آلمان می‌گوید: «هیچ اشتیاقی برای سرمایه‌گذاری سیاسی در طرح ای‌دی‌آی‌اس وجود ندارد. تلاش گسترده برای پیشبرد برنامه‌های گسترده تنها در مواجهه با مشکلات جدی روی می‌دهد.» در مقابل، تلاش‌ها روی تقویت «صندوق حل مشکلات منطقه ارز مشترک (اس‌آراف)» متمرکز شده که به صورت قلکی برای حل مشکلات بانک‌هایی که در معرض ورشکستگی هستند، عمل می‌کند. مذاکرات درباره چگونگی دسترسی این صندوق به وام‌های اضطراری در چارچوب «مکانیزم ثبات اروپایی» چندین ماه طول کشید. مکانیزم ثبات اروپایی نهاد مسوول به رسیدگی به بسته‌های کمک‌های مالی برای نجات کشورها از ورشکستگی در منطقه یورو است.

وام های اضطراری عمومی یک اولویت برای بانک مرکزی اروپا و دیگران است که آن را به عنوان یک گام کلیدی برای تقویت اعتبار اتحادیه بانکی می دانند. اما شرایط مرتبط با این معامله - از جمله اصرار آلمان برای کاهش اوراق قرضه بانک های غیرفعال - به این معنی است که ممکن است چندین سال به طول انجامد.

     مشکلات احتمالی دارندگان اوراق قرضه

آلمان از دیرباز خواستار این مساله بوده که بخشی از مشکلات و فشارهای ناشی از نیاز پیدا کردن یکی از کشورهای عضو به بسته‌های کمک‌های مالی، به گردن سرمایه‌گذاران دارنده اوراق قرضه آن کشور بیفتد. دیگر متحدان آلمان در شمال اروپا نیز درخواست مشابهی دارند، اما کشورهای به‌شدت بدهکار منطقه یورو از جمله ایتالیا با چنین پیشنهادی به‌شدت مخالف هستند.

مقامات اتحادیه اروپا پیش از جلسه روز دوشنبه احتمال مصالحه بر سر سیستمی برای بازسازی بدهی‌ها را مطرح کردند، اما گفتند که نگرانی‌های رم درباره هر قدمی که سرمایه‌گذاران را به درخواست تضمین مخاطرات بالاتر ترغیب کند، ادامه خواهد داشت. آنها همچنین پیش‌بینی کردند که وزرای دارایی اتحادیه اروپا بر سر برنامه‌های پیشنهادی از سوی فرانسه و آلمان برای در نظر گرفتن شرایطی دشوارتر در روند انتشار اوراق قرضه دولتی موافقت خواهند کرد.

     تعیین بودجه برای منطقه یورو

ایجاد بودجه‌ای برای اتحادیه اروپا یکی از مسائل اصلی مورد درخواست فرانسه در راستای آماده‌سازی منطقه یورو برای مقاومت در برابر هرگونه بحران احتمالی بوده است. ایده ایجاد قلک مشترکی به ارزش «چند درصد» از تولید ناخالص داخلی بلوک اولین مرتبه توسط امانوئل ماکرون در ماه اوت 2017 مطرح شد، اما جاه‌طلبی‌های پاریس در این زمینه از آن زمان تاکنون و در پی مواجهه با انتقادهای گسترده کشورهایی همچون هلند، به میزان قابل‌توجهی کاهش یافتند.

ماه گذشته پاریس و برلین بر سر پیش‌نویس طرحی برای قرار دادن این قلک در بودجه دراز مدت منطقه ارز مشترک و رساندن پول به پروژه‌های تقویت رقابتی‌تر و نزدیک‌تر کردن ماهیت این برنامه به برنامه‌های تامین بودجه اتحادیه اروپا، موافقت کردند. آنچه اهمیت زیادی دارد این است که در این طرح، اندازه دقیقی برای این قلک تعیین نشده است.

ووپکه هوئکسترا وزیر دارایی هلند این هفته به قانون‌گذاران این کشور گفته: «این پیشنهاد به مثابه یک فیل شروع و بعد به موشی تبدیل شد و حالا هم موش در داخل قفس است.» با این حال، دولت هلند همچنان تاکید دارد که به لزوم ایجاد چنین صندوقی برای منطقه یورو قانع نشده است. دیگر دولت‌های مخالف با این پروژه کشورهای اسکاندیناوی و حوزه بالتیک هستند. مقامات اتحادیه اروپا پیش از جلسه دوشنبه گفته بودند بیشترین چیزی که می‌توان از این جلسه انتظار داشت، تعهد به ادامه گفت‌و‌گوها در این زمینه در نشست سران بلوک در اواخر ماه جاری میلادی است.