تصویب قانون متحدالشکل کردن لباس مردان

۱۳۹۷/۱۰/۰۶ - ۰۱:۱۸:۲۲
کد خبر: ۱۳۶۳۹۸
تصویب قانون متحدالشکل کردن لباس مردان

ششم دی 1307، قانون متحدالشکل کردن البسه اتباع ایران در مجلس شورای ملی به تصویب رسید و طی آن مقرر شد، «کلیه اتباع ذکور ایران که به موجب مشاغل دولتی دارای لباس مخصوص نیستند ... ملبس به لباس متحد الشکل بشوند».  

در روزهای ابتدایی سال ۱۳۰۷ خورشیدی، مجلس هفتم شورای ملی، قانونی را تحت عنوان متحدالشکل‌سازی البسه اتباع ایران در داخل مملکت به تصویب رساند که تا به امروز دستمایه نقد و نظرهای بسیار شده است. این قانون که صرفا برای مردان ایرانی در نظر گرفته شده بود، مقدمه‌ای بود برای برنامه کشف حجاب در سال ۱۳۱۴ خورشیدی که تغییر پوشش زنان را در نظر داشت. شگفت اینکه پیامدهای منفی قانون اتحاد لباس و مقاومت جامعه ایران در برابر آن زمینه چشم پوشی دولت پهلوی از کشف حجاب را فراهم نیاورد.

کارگزاران دولت پهلوی اول، تغییر پوشش ایرانیان را مقدمه‌ای بر تغییر پندار و کردار آنان می‌دانستند و وحدت لباس را گامی به سوی وحدت زبان و وحدت ملی جامعه ایران برمی‌شمردند. آنان این قاعده را که هرکس آن چنان می‌پوشد که می‌اندیشد، به شکل معکوس خوانده و به این نتیجه رسیده بودند که هرکس آن چنان می‌اندیشد که می‌پوشد. همان ایام رضاشاه در جمع گروهی از تجار و اصناف گفته بود: «اتحاد شکل و اتحاد لباس که متضمن اتحاد فکر و عقیده است، نتایج خوبی را برای پیشرفت امور و اصلاحات مملکتی در بردارد... اختلاف زبان و لباس که فی‌مابین ملت ایران از سال‌های متمادی بوده است، فوق‌العاده نظر ما را جلب کرده. من این مساله اتحاد لباس و زبان را از وظایف حتمی ملت می‌دانم و معتقدم که... این اتحاد لباس روح شجاعت و شهامت و وحدت را به شما آموخته و شما را وادار به جلب ترقیات می‌نماید.»

یات وزیران نظامنامه متحدالشکل شدن البسه را در ۲۰ ماده تصویب کرد که در آن لباس متحدالشکل، موسوم به لباس پهلوی به این ترتیب مشخص شده بود: «کلاه پهلوی و اقسام لباس کوتاه اعم از نیم تنه (یقه عربی یا یقه برگردان)، پیراهن و غیره و شلوار اعم از بلند یا کوتاه یا مچ پیچدار. پوشیدن لباسی غیر از این و بستن شال ممنوع بود. برای ساکنان شهرها بالاپوش معمولی عبارت بود از: اقسام پالتو. استفاده از بالاپوش‌های دیگر هم برای حفظ از سرما یا هنگام مسافرت منعی نداشت. کلاه پهلوی متحدالشکل و بدون علائم ممیز بود و استعمال کلاه‌هایی که رنگ زننده داشتند، ممنوع بود. همچنین اولیای کودکان ذکوری که وقت پوشیدن لباس معمول آنها فرارسیده بود، مسوول لباس پوشیدن متحدالشکل فرزندانشان شناخته می‌شدند. از سال ۱۳۰۷ تا ۱۳۱۴ مقررات بسیاری برای اجرای برنامه اتحاد لباس وضع شد