بزرگترین اقتصاد اروپایی دچار رکود میشود؟
گروه جهان| طلا تسلیمی|
کاهش غیرمنتظره تولیدات صنعتی آلمان در پایان سال گذشته میلادی نگرانیها درباره مخاطره سقوط بزرگترین اقتصاد اروپایی به رکود را در پی داشت. انتشار این آمار با تضعیف عملکرد یورو در برابر دیگر ارزهای مطرح در بازارهای مالی همراه شد. اگرچه کاهش ارزش یورو اندک بود، اما نگرانیها درباره کاهش رشد اقتصادی در کل اروپا را نشان میداد. صادرکنندگان آلمانی در چند ماه گذشته در پی کاهش تقاضای جهانی و اختلافات تجاری ناشی از سیاستهای یکجانبه و حمایتگرایی دونالد ترامپ رییسجمهوری امریکا، دچار آسیب شدهاند.
به نوشته بلومبرگ، تولیدات صنعتی آلمان در ماه نوامبر برای سومین ماه متوالی کاهش یافت و در قیاس سالانه به کمترین میزان از زمان بحران مالی جهانی رسید. این افت تولیدات در همه زمینهها از کالاهای مصرفی گرفته تا انرژی قابل مشاهده بود. این رکود اقتصادی در آلمان پیامدهای قابلتوجهی در منطقه یورو خواهد داشت و این در حالی است که آمارهای جداگانه از کاهش اعتماد اقتصادی در منطقه به کمترین سطح طی دو سال گذشته حکایت داشتند. این به معنای یک دردسر جدید برای ماریو دراگی رییس بانک مرکزی اروپاست که از سال گذشته تاکنون برای بازگشت از سیاستهای محرک پولی اجرا شده در زمان بحران اقتصادی تلاش میکرده است. ماریو دراگی ماه پیش گفته بود شرایط اقتصادی 19 کشور عضو منطقه یورو به اندازهای خوب است که تصمیمگیری به متوقف کردن اعمال محرکهای اقتصادی بیشتر را توجیه میکند.
تولیدات صنعتی آلمان در ماه نوامبر نسبت به ماه پیش از آن 1.9درصد کاهش یافت که برای بزرگترین اقتصاد اروپایی بسیار ناامیدکننده بود. تولیدات صنعتی همچنین در بررسیهای سالانه 4.7درصد کاهش داشت که بیشترین سطح کاهش از سال 2009 میلادی تاکنون محسوب میشود. اگرچه آمارهای مربوط به عملکرد صنعتی عمدتا نوسان دارند، اما برخی شاخصها از ادامه این عملکرد ضعیف در سه ماهه چهارم سال جاری مالی حکایت داشتند و همین مساله است که به نگرانیها درباره چشمانداز کلی اقتصادی دامن میزند. این مساله با گمانهزنی سرمایهگذاران و کارشناسان اقتصادی درباره رکود احتمالی در آلمان همراه شده و این در حالی است که چشمانداز کاهش سرعت رشد اقتصادی از مدتی پیش بر بازارهای جهانی سایه انداخته است. مسائلی همچون بدی آبوهوا، اختلال در ارسالها در پایان سال میلادی و تنشهای تجارت جهانی همگی به صادرات آسیب رساندند و به کاهش اعتماد تجاری انجامیدند. با این حال، بانک مرکزی آلمان همچنان به پیشبینی خود مبنی بر اینکه اقتصاد احتمالا تا پایان سال رشد نسبی را شاهد خواهد بود، وفادار ماند. این بانک همچنین در واکنش به دادههای تولیدات صنعتی اعلام کرد که «نوسانات دادههای ماهانه اقتصادی» را بررسی میکند و درباره شاخصهای تکی نظر نمیدهد. این بانک از مدتها پیش در انتظار تجدید قوای اقتصاد از انقباض سه ماهه سوم بوده و مرتبا گفته است که چالشها موقتی هستند و در نهایت از بین میروند. اما اکنون به نظر میرسد که غلبه بر برخی از این موانع مدت زمان بیشتری زمان خواهد برد و میتواند بهصورت بالقوه اقتصاد را برای سه ماهه پایانی سال مالی 2018 نیز در مسیر رکود قرار دهد.
پایین آمدن سطح آب در طولانیترین رودخانه آلمان یعنی راین، در روند تحویلها اختلال ایجاد کرده و از سرعت آنها کاسته و برخی از تولیدات هم بهدلیل تعطیلات عمومی بهدلیل شروع سال جدید میلادی متوقف شده است. بهعلاوه، درگیریهای تولیدکنندگان خودرو برای تطبیق با روشهای جدید آزمایش انتشار گازهای گلخانهای خود چالش برانگیز شده است.
جیمی موری کارشناس اقتصادی بلومبرگ، در این باره گفت: «جدیدترین دادههای اقتصادی آلمان، حتی با فرض احیای عملکرد صنعتی در ماه دسامبر، همچنان به این معنا هستند که تولیدات صنعتی احتمالا در سه ماهه چهارم سال جاری مالی نیز کاهش خواهند داشت. این سقوط در آمارهای تولیدات صنعتی آنقدری شدید هست که بر رشد تولید ناخالص داخلی تاثیری معنادار بگذارد و بار دیگر برای اقتصاد یک مخاطره ایجاد کند.»
کارشناسان اقتصادی همچنان امیدوارند که شرایط در آلمان بهبود یابد. کارستن برزسکی کارشناس ارشد اقتصادی بانک «آیانجی» آلمان گفت: «دادههای تولیدات صنعتی به وضوح مخاطره رکود فنی در آلمالن در شش ماهه دوم سال مالی 2018 را افزایش دادهاند. اما مصرف خصوصی و عمومی پتانسیل لازم برای جبران کردن نیروهای رکود و بازگرداندن آمارها به محدوده سلامت را دارند.» مارکو واگنر تحلیلگر «کامرز بانک» هم گفت آمارهای اخیر مربوط به تولیدات صنعتی از احتمال ثبات حکایت دارند. در آخرین بررسیهای ماهانه کارشناسان اقتصادی بلومبرگ رشد اقتصادی آلمان در سال جاری مالی برابر با 1.6 درصد برآورد شده است که با سرعت رشد اقتصادی منطقه در سال 2018 تطبیق دارد. نتایج بررسیهای جدید دوشنبه بعد و تنها یک روز قبل از آن منتشر خواهد شد که اداره آمار آلمان برآوردهای خود را از رشد تولید ناخالص داخلی در سال 2018 منتشر میکند. واگنر افزود: «تولیدکنندگان به احتمال زیاد سطح تولیدات را افزایش خواهند داد، سیاستهای پولی بانک مرکزی اتحادیه اروپا همچنان خوشایند سرمایهگذاران خواهد بود و برنامه چین در اجرای محرکهای اقتصادی چین احتمالا اقتصاد این کشور را تقویت خواهد کرد که این مساله به اقتصاد آلمان نیز سود میرساند.»
اما سرمایهگذاران بطور فزاینده خوشبینی خود را به شرایط و چشمانداز اقتصادی 19 کشور منطقه یورو از دست دادهاند و بیش از نیمی از شرکتهای کوچک و متوسط آلمان بر این باورند که بزرگترین اقتصاد منطقه امسال رکود خواهد داشت.