سنگ پرانی مقررات بر بار شیشه گران

صنعت شیشه با وجود بومی شدن حدود 100درصدی در تامین مواد اولیه و دست یافتن به خودکفایی در بخش مهندسی، این روزها متاثر از شرایط تحریم و برخی قوانین دست و پاگیر با دشواری‌هایی مواجه شده و فعالان این عرصه منتظر روان‌سازی زیرساخت‌ها و تسهیل مقررات هستند. برپایه آمارهای وزارت صنعت، سالانه بیش از 2 میلیون و 500 هزار تن شیشه در کشور تولید می‌شود که یک میلیون و 600 هزار تن آن را شیشه تخت، 450 هزار تن آن را بطری تشکیل می‌دهد و بقیه آن مربوط به کریستال و بلور است. سال گذشته ارزش انواع محصولات صادراتی صنعت شیشه به 126 میلیون دلار رسید که به کشورهای گرجستان، ترکیه، عراق، افغانستان، هند و برخی کشورهای عضو اتحادیه اروپا صادر شد. با این حال از ابتدای امسال تا پایان دی ماه 670 هزار تن انواع تولیدات مرتبط با صنعت شیشه به خارج از کشور صادر شده که پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال به رقم 700 هزار تن برسد.

    لزوم تسهیل مقررات صادراتی

بیش از 40 درصد تولیدات شیشه تخت کشور صادر می‌شود و مهم‌ترین دستاورد این صنعت، تولید شیشه خودرو، همچنین شیشه‌های با شفافیت بالا (سوپر کلیر) است. همچنین 85 تا 90 درصد نیاز کشور به شیشه ساختمان در داخل تولید و در تولید بطری، همه نیاز دارویی و صنایع غذایی در داخل تامین می‌شود. کارشناسان معتقدند مصرف‌کنندگان در بخش بلور و کریستال اگر به دنبال تنوع طلبی نباشند، نیازی به واردات وجود ندارد. با وجود همه ظرفیت‌ها، اما این صنعت نیز متاثر از شرایط سیاسی و اقتصادی به وجود آمده در کشور از آغاز امسال به ویژه اعمال تحریم‌ها و افزایش نرخ ارز دستخوش تغییر و تحولاتی شده است و فعالان این عرصه با دشواری‌ها و مشکلات متعددی برای ادامه فعالیت خود مواجه‌اند؛ در این زمینه پای درد و دل برخی فعالان صنعت شیشه و کریستال حاضر در نمایشگاه نشستیم.

دبیر انجمن صنایع شیشه ایران به ایرنا گفت: هرچند تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی مشکلاتی برای فعالان این صنعت به وجود آورده، اما صنعتگران به خوبی می‌دانند که چگونه مشکلات تولید را برطرف کنند، زیرا ایران در تامین مواد اولیه مورد نیاز و همچنین دانش فنی بومی شده است. حسین زجاجی از قوانین و مقررات داخلی دست و پاگیری که این روزها بلای جان این صنعت شده گلایه دارد و می‌گوید: باید به روان‌سازی زیرساخت‌ها به ویژه در مقوله صادرات پرداخت و در این زمینه سازمان توسعه تجارت باید نقش پر رنگی ایفا کند. او یادآور شد: سالانه 30 تا 35 درصد مازاد تولید انواع شیشه تخت، بلور، بطری و صنایع جانبی شیشه در کشور وجود دارد که باید راه را برای صادرات آنها هموار کرد. دبیر انجمن صنایع شیشه ایران گفت: هرچند این صنعت نیز در سال‌های گذشته مشمول تحریم‌ها شده، اما فقط بخش صنعت شیشه خودرو که تحت فشارهای اقتصادی قرار داشت، آسیب دید.

کارشناس بازاریابی یک شرکت تولیدکننده شیشه گفت: با مشکلات پیش آمده به ویژه افزایش نرخ ارز از آغاز امسال، این شرکت نیز افزایش 40 تا 50 درصدی در قیمت مواد اولیه، محصولات بسته‌بندی و کارتن، همچنین مواد اولیه خارجی را تجربه کرد. مجیر خوش خو خاطرنشان کرد: با این حال به دلیل دپوی مواد اولیه مورد نیاز برای حدود 2 ماه مشکلی در تولید نداشتیم، اما پس از آن مشکلات شرکت به تدریج آغاز شد. او یادآور شد: محصولات نهایی تولیدی در این شرکت در این مدت رشد 30 تا 40 درصدی قیمتی را تجربه کرده است، همچنین دشواری‌های ثبت سفارش‌های مواد اولیه، رسوب کالا در گمرک و نقل و انتقال پول به خارج از کشور هزینه‌های زیادی به این صنعت وارد کرد‌، بطوری که به دلیل افزایش هزینه‌ها مشتریان کوچک‌تر خود را از دست دادیم. خوش خو در عین حال خاطرنشان کرد: با وجود همه دشواری‌ها تاکنون نسبت به تعدیل نیرو اقدام نکرده و با حاشیه سود کمتر به فعالیت خود ادامه داده‌ایم، زیرا معتقدیم این بازار دوباره به رونق سال‌های گذشته باز خواهد گشت.

    نبود کنترل بر افزایش قیمت مواد اولیه

مدیر تولید یک کارخانه تولید‌کننده ظروف کریستال نیز گفت: شرکت متبوعش با تمرکز بر بازار داخلی در سال‌های گذشته فعالیت می‌کرده است، اما اکنون به دلیل رشد بیش از حد قیمت‌ها و ضعف فروش داخلی به صادرات متمایل شده و بازاریابی‌های خود را آغاز کرده است. علی روحی افزود: با چند برابر شدن قیمت ارز در ماه‌های آغازین امسال، قیمت مواد اولیه مورد نیاز تولید در این شرکت افزایش 200 تا 300 درصدی را تجربه کرده است، با این حال رشد قیمت انواع کریستال تنها 50 درصد بود که آن هم از کشش‌پذیری لازم در بین مصرف‌کنندگان برخوردار نیست. او ادامه داد: با تصمیم مدیران، شرکت با حداقل سود و گاهی بدون کسب سود به ادامه داده، زیرا 70 نفر پرسنل، کارمند و کارگر داریم و در تلاشیم بیکار نشوند. روحی یادآور شد: بطور نمونه ماده اولیه کربنات پتاسیم با رشد 6 برابری قیمت در مقایسه با پارسال، از چهار هزار تومان در هر کیلو اکنون 24 هزار تومان خریداری می‌شود‌، همچنین آرسنیک با رشد 20 برابری از 10 هزار تومان در هر کیلو به بیش از 200 هزار تومان افزایش یافته و متاسفانه هیچ کنترلی روی قیمت‌های آنها در بازار وجود ندارد.

او اظهار کرد: شرکت به دلیل نداشتن فضا و سرمایه لازم نتوانسته به انبار کردن مواد اولیه مورد نیاز اقدام کند، بلکه مواد مورد نیاز خود را ماهیانه و گاهی اوقات هر 2 هفته یک بار تامین می‌کند، همچنین مشکلات اخیر سبب شده تا فروشندگان مواد اولیه فروش اعتباری خود را کم کرد و انتظار پرداخت نقدی داشته باشند که این مساله نیز ضربه زیادی به شرکت وارد کرده است.

    اقتصاد، قربانی سیاست

از آن‌سو، یک تولیدکننده کریستال نیز گفت: هرچند تولید کریستال به اندازه کافی در کشور انجام می‌شود، اما به دلیل سلیقه مصرفی مردم بخشی از نیازها از خارج تامین می‌شود. او اظهار کرد: در شرایط کنونی خریدهای محصولات مشابه خارجی برای مصرف‌کنندگان به صرفه نیست و به ناچار به تولیدات داخل روی آورده‌اند؛ از این رو قیمت‌گذاری‌ها باید به گونه‌ای باشد که مردم قادر به خرید باشند. او ادامه داد: در شرایط کنونی و فشار بیش از اندازه‌ای که در قیمت مواد اولیه وجود دارد، فعالان این عرصه نیازمند حمایت‌های بیشتری هستند تا در عوض بتوانند قیمت‌گذاری مناسبی در محصولات نهایی خود داشته باشند این تولید‌کننده کریستال یادآور شد: چند کارخانه بزرگ و اصلی تولید‌کننده کریستال در کشور فعالیت می‌کنند که به قیمت‌گذاری محصولاتشان می‌پردازند و در این زمینه نیم نگاهی نیز به سایر رقبا دارند. به اعتقاد او این روزها اقتصاد، قربانی سیاست شده است.