ضرورت کنترل مصرف انرژی در کشور

رضا پدیدار|

رییس کمیسون انرژی و محیط زیست اتاق تهران|

موضوع انرژی در دنیا یک سیاست کلی و مواد تولیدکننده انرژی در که مواد هیدروکربن است به عنوان یک کالای استراتژی مطرح است. به همین دلیل وقتی از انرژی صحبت‌می‌کنیم باید بنیادهای حاصل بر شناخت انرژی، تولید و مصرف آن را در اختیار داشته باشیم. این بنیادها بر اساس شاخص‌هایی به دست می‌آید که شاخص‌ها در اثر رشد علم و فناوری در دنیا شناسایی شده و در حال حاضر در اکثر کشورهای دنیا ملاک رفتاری برای مصرف انرژی است. در این صورت با توجه به اینکه ایران در مرکز بیضی انرژی جهانی قرار گرفته، از حساسیت بیشتری در شناحت انرژی و استفاده از آن را داشته باشد. با توجه به قدمت تاریخی ایران در عمده‌ترین منبع تامین انر‌ژی، قاعدتا باید سکان‌دار شاخص‌ها و معیارهای تولید و مصرف انرژی باشد، اما متاسفانه بر اساس آمارهای مطالعات و تحقیقات میدانی در کشور، منطقه و جهان نشان‌گر این آمار بسیار ناموزون هست که میانگین مصرف انرژی در ایران 5.7 برابر میانگین جهانی است.  یکی از دلایل عمده این شاخص بسیار بالا و ناموزون و تا اندازه‌ای خطرناک برای اقتصاد کشور ناظر بر عدم شناخت شاخص‌های مصرف انرژی در بنیادهای تولیدی، صنعتی، بازگانی و بطور کلی اقتصادی کشور است. یکی از مواردی که میانگین مصرف انرژی را در سبد اقتصادی کشور بالاتر از میانگین جهانی نشان می‌دهد، مصرف انرژی در مبادی تولیدات کشور است. بر اساس آخرین آمار موسسه بین‌المللی مصرف انرژی برای تولید یک دلار خالص ملی در ایران بیش از 37 هزار 500 BTU (شاخص مصرف انرژی) مصرف می‌شود. این شاخص در امریکای شمالی معادل 18 هزار 600 BTU و در کشورهای اروپایی همانند آلمان 7 هزار و 500، فرانسه 6 هزار و 900، انگلستان 5 هزار، 800 و در کشورهای آسیایی همچون چین 5 هزار و 900، کره جنوبی 5 هزار، 300 و در کشور ژاپن با پایین‌ترین مصرف انرژی برای یک دلار تولید ناخاصل داخلی معادل 4 هزار و 200 BTU است که نشانگر مصرف بهینه انرژی در کشورهای توسعه یافته است. با ملاحظه این آمار ایران در زمره بزرگ‌ترین کشور مصرف‌کننده انرژ‍ی برای تولید ملی خود است.ادامه این وضع نامطلوب با توجه به گران شدن قیمت تمام شده تولید شرایط سخت و دشواری را در آینده برای فعالان اقتصادی و صنعتی و تولیدی بطور جدی فراهم خواهد آورد. از طرفی با ملاحظه سایر شاخص‌های مصرف انرژی در زندگی روزمره شاهد عدم کارایی یا بازدهی نامطلوب مصرف انرژی در سایر فعالیت‌ها روبه‌رو هستیم. در ادامه این مطالعات و بررسی‌ها که در کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران و حوزه معاونت اقتصادی این نهاد انجام شده است، میزان بازدهی نیروگاه‌های سوخت مایع و گاز طبیعی نسبت به راندمان جهانی از ضریب پایینی برخوردار است. به‌طور مثال نیروگاه‌های گازی کشور با راندمانی کمتر از 37 درصد فعال هستند این راندمان در سایر کشورهای منطقه بالاتر از 40 و در کشورهای توسعه‌یافته بالاتر از عدد 50 درصد خودنمایی می‌کند. با ملاحظه آمار و ارقام اشاره شده ضرورت بازنگری جدی در رفتار اقتصادی تولیدی و صنعتی الزامی است و با توجه به سند ملی انرژی که در دو دهه گذشته از سوی کارشناسان در موسسه بین‌المللی انرژی تهیه شده است ضرورت دارد این سند مورد توجه قرار گرفته و فعال شدن شورای عالی انرژی کشور که در سال 97 از سوی مجلس و دولت مصوب ولی هنوز فعال نشده است به‌طور جدی مورد توجه قرار گرفته و بازنگری لازم را در ابعاد و شاخص‌های مصرف انرژی در کشور مور توجه قرار دهند. در این مسیر اطلاع‌رسانی جامع از سوی کلیه رسانه‌های فعال درکشور و تحت‌الشعاع قرار دادن آثار و خسارات ملی ناشی از مصرف بی‌رویه انرژی برای همگان نگاهی نو و تفکری مبتی بر شاخص‌ها و استانداردهای روزآمد فراهم آوری کرده تا با توجه به شرایط محدود اقتصادی امروز که حرکت به سمت و سوی کاهش ضریب رشد اقتصادی یا منفی شدن آن را فراهم کرده است، موجبات استحکام اقتصادی را حاصل آورد.