اساسنامه انتخابات شورایاری های تهران اصلاح شد
گروه راه و شهرسازی|آزاده کاری|
جلسه روز گذشته شورای شهر تهران صرف اصلاح اساسنامه انتخابات شورایاری‌ها شد.12 نفر از اعضای شورا با امضای طرحی دو فوریتی خواستار اصلاح بندهای این اساسنامه شدند و بنابراین اجبارا شورای شهر تهران دستورکارهای روز گذشته خود را کنار گذاشت و این طرح دو فوریتی را مورد بررسی قرار داد. در خلال بررسی این طرح پیشنهادات زیادی از سوی اعضای شورای شهر تهران ارایه شد و اعضای شورای شهر مدت زیادی بر سر تعیین سن رای‌دهندگان و نامزدها بحث و تبادل نظر کردند.
به گزارش «تعادل»، آخرین انتخابات شورایاری‌ها در سال ۹۲ و همزمان با شورای چهارم برگزار شد و در حالی که قرار بود دور پنجم نیز همزمان با انتخابات شوراهای شهر و روستا برگزار شود، اما این انتخابات برگزار نشده است. به نظر می‌رسد، شورایاری‌ها که قرار بود عامل نظارتی و بازوی قدرتمند شوراها در جلب مشارکت مردم برای اداره شهر باشند هنوز از جایگاه قانونی روشنی برخوردار نیستند، شاید از همین رو است که پس از گذشت حدود 17سال از عمر شورایاری‌ها انتخابات دوره پنجم فعالیت آنها به بهانه نداشتن مجوز قانونی ازسوی وزارت کشور به تعویق افتاد. اتفاقی که در دوره چهارم نیز افتاده بود. از اسفندسال گذشته عملاً فعالیت شورایاری‌ها متوقف و گفته می‌شود که مهر آنها گرفته شده و کار به نواحی شهرداری سپرده شده است. محسن هاشمی در بهمن سال ۹۷ در خصوص آخرین وضعیت زمان برگزاری انتخابات شورایاری‌ها گفت: وزیر کشور اجازه لازم برای برگزاری انتخابات شورایاری‌ها را به شورای شهر تهران داده است.
برخی اعضای شورای شهر تهران معتقدند که انتخابات شورایاری‌ها تا تیر ۹۸ باید برگزار شود و مجوزهای لازم در این زمینه هم گرفته شده است. آرش میلانی، عضو شورای شهر تهران در این باره گفت: در این چارچوب نامه‌ای هم برای وزارت کشور ارسال شد و وزیر کشور نیز با برگزاری انتخابات شورایاری‌ها موافقت کردند. فرمانداری موافق عملیاتی شدن انتخابات شورایاری‌ها است و اقدامات مقدماتی این کار از جمله تهیه آیین‌نامه برگزاری انتخابات و مقدمات اجرایی انجام شده است.
به گزارش «تعادل»، در ابتدای جلسه روز گذشته شورای شهر تهران، دو فوریت اصلاح اساسنامه انتخابات شورایاری‌ها به رای گذاشته شد. برخی اعضای کمیسیون فرهنگی از جمله محمد جواد حق شناس، حجت نظری و‌الهام فخاری با آن مخالف بودند. به گفته حق شناس آن چه در دستور کار جلسات شورای شهر تهران قرار می‌گیرد در دو قالب لایحه و طرح است. اما این دستور کار برای بررسی انتخابات شورایارها در هیچ یک از این دو قالب جای نمی‌گیرد. او در نهایت خواستار خارج شدن این طرح از دستور جلسه شد اما محسن هاشمی رییس شورای شهر در پاسخ به این تذکر حق‌شناس گفت: این طرح توسط کمیسیون حقوقی شورا ارایه شده و از سه ماه پیش در دستور کار قرار گرفته است. مخالف دیگر دو فوریت این طرح حجت نظری دیگر عضو کمیسیون فرهنگی بود. او در این باره گفت: چرا این همه عجله می‌کنیم؟ در گذشته هم سابقه داشته است که انتخابات با تأخیر انجام شود. یک کاری نکنید که شائبه برای فضاسازی پایان سال (انتخابات مجلس) ایجاد شود.حسن خلیل آبادی هم عنوان کرد که موضوع اساسنامه شورایاران در حال بررسی در کمیسیون تخصصی فرهنگی و اجتماعی است و ما باید درباره آن نظر بدهیم تا به صحن شورا بیاید، از این رو خواهش می‌کنم این دو فوریت پس گرفته شود.بعد از صحبت‌های نظری، بهاره آروین از اعضای هیات رییسه شورا مطالبی در خصوص ضرورت بررسی این طرح عنوان کرد و گفت: چنانچه اعضا تمایل دارند انتخابات شورایاری در موعد مقرر برگزار شود، باید در این جلسه درباره آن تصمیم‌گیری کنند. در نهایت اعضای شورای شهر تهران با ۱۴ رای موافق، ۲ فوریت اساسنامه انتخابات شورایاران را به تصویب رساندند.
سن رای‌دهندگان و کاندیداها
یکی از اصلاحات پیشنهادی آیین‌نامه مذکور این بود که سن رای‌دهندگان از ۱۵ سال به ۱۸ سال افزایش یابد. همچنین در گذشته حداقل سن کاندیداها 25 سال بود که در آیین نامه جدید به 22 سال کاهش یافته بود. این پیشنهاد موافق و مخالفان جدی داشت. برخی چون زهرا نژاد بهرام عضو هیات رییسه شورای شهر معتقد بودند که اصولا ورود به این مقوله درست نیست و باید رفتارهای انتخاباتی کشور هماهنگ باشد و نمی‌توان برای هر انتخابات یک سن را برای رای دادن مشخص کرد.اما محمد سالاری رییس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر اعتقاد داشت که افزایش بازه سنی، دایره مشارکت را کم می‌کند و این موضوع مخالف دموکراسی است.به بیان او در حال حاضر میزان مشارکت در انتخابات شوراها پایین است و این تصمیم باز هم مشارکت را کاهش می‌دهد. سرانجام رای‌گیری در خصوص این تغییر صورت گرفت و این تبصره با ۱۲ رای موافق و ۷ رای مخالف به تصویب رسید.
در ادامه کف و سقف سنی نامزدهای انتخابات شورایاری‌ها مورد بررسی قرار گرفت که پیشنهاد کف ۲۲ سال و سقف ۷۵ سال مطرح شد. در این خصوص هم اعضا نظرات متفاوتی داشتند. ناهید خداکرمی معتقد بود: شاید فردی ۸۰ ساله با توانایی کامل که مورد وثوق مردم هم هست امکان شرکت داشته باشد و ما نباید محدودیت سنی ایجاد کنیم. در نهایت اعضای شورای شهر تهران با هدف جوان گرایی کاهش سن کاندیداهای شورایاری‌ها از ۲۵ سال به ۲۲ سال با ۱۴ رای موافقت و سقف سنی ۷۵ سال را نیز برای کاندیداهای شورایاری‌ها تعیین کردند. در ادامه اعضای شورا بندهایی دیگر از این اساسنامه را اصلاح کردند. بر این اساس داشتن کارت پایان خدمت یا معافیت برای مردان برای شرکت در انتخابات شورایاری‌ها الزامی شد. همچنین بر اساس اصلاح دیگر در مناطق غیر مسکونی، کسبه به شرط جواز کسب یا اشتغال می‌توانند در انتخابات شورایاری‌ها مشارکت داشته باشند.پیش از این در اساسنامه آمده بود که کاندیداها باید حسن شهرت داشته باشند، اما در اصلاحیه آمده بود که افراد نباید سوء شهرت در محل داشته باشند. سالاری و خلیل آبادی در مخالفت با این تبصره گفتند، به نظر باید این تبصره به‌طور کلی حذف شود، زیرا این موضوع تفسیر پذیر است و متر مشخصی برای آن نیست. اما به گفته محمودمیرلوحی نمی‌شود کسی در انتخابات کاندیدا شود اما صلاحیت او بررسی نشود.
محسن هاشمی در این باره توضیح داد: در حین بررسی این بند یعنی نداشتن سوء شهرت موضوع حذف این بند به‌طور کلی مطرح شد. یعنی برخی از اعضا پیشنهاد دادند که نه سوء شهرت مورد بررسی قرار گیرد و نه حسن شهرت. رسولی در مخالفت با حذف این بند به‌طور کلی گفت: انجمن شورای محلی هیات امنای محله هستند و ساکنین محله نسبت به یکدیگر آشنایی کامل دارند. داشتن حسن شهرت را اگر از این انتخابات حذف کنیم یعنی افراد فاقد حسن شهرت هم می‌توانند در انتخابات کاندیدا شوند و دیگر شورایاری محلات جای معتمدین نیست.ابراهیم امینی موافق حذف این بند از اساسنامه گفت: براساس میثاق بین‌المللی حقوق مدنی دولت‌ها ملزم شده‌اند که شرایطی که برای صلاحیت‌ها مطرح می‌شود قابل اندازه‌گیری باشد. در همین مورد و همین بند اینکه ما بگوییم فرد کاندیدا سابقه کیفری نداشته باشد امری منطقی است اما نداشتن سوء شهرت موضوعی است که برای اندازه‌گیری آن متر ندارد. شاید فردی در محله باشد که سایرین از قیافه وی خوششان نیایند و بیایند و بگویند این فرد ملحد و کافر است ما نباید به سراغ معیارهایی برویم که نمی‌توان آن را اندازه‌گیری کرد.صدراعظم نوری اما در مخالفت با حذف این بند گفت: باید شرایطی ایجاد کنیم که افراد دارای صلاحیت وارد شورایاری‌ها بشوند و نباید شورایاری جایی باشد که افراد فاقد صلاحیت به آن ورود کنند. در برخی از محلات متأسفانه شاهد آن هستیم که افراد فاقد صلاحیت وارد شورایاری شده‌اند و اصلا نتوانسته‌اند به سراغ مطالبات مردمی بروند. سرانجام پیشنهاد حذف بند (ح) از ماده پنج اساسنامه برگزاری انتخابات شورایاری‌ها با ۱۱ رای موافق به تصویب رسید و به این ترتیب ملاک حسن شهرت و سوء شهرت از این اساسنامه حذف شد.
انتقاد از عملکرد شهردار تهران
محمد سالاری، رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر تهران روز گذشته در نطق پیش از دستور خود از فعالیت‌های شهرداری تهران انتقاد کرد. سالاری در نطق پیش از دستور خود عنوان کرد: شورای پنجم در حوزه ریل‌گذاری، بستر‌سازی، تغییر رویکردها و ایجاد رویکردهای جدید و به خصوص تدوین برنامه پنج‌ساله سوم و برنامه و بودجه سال ۹۸ زیرساخت لازم برای یک تحول اساسی را فراهم کرده است، آنچه مسلم است تجلی تصمیمات برنامه‌های شورا در اقدامات شهردار منتخب او رقم می‌خورد.
او خطاب به حناچی شهردار تهران گفت: آقای حناچی فرصت کم است و انتظارات به حق شهر و شهروندان تهران زیاد، هرچند در طول مدیریت خود آرامش خوبی در سطح مدیریت شهرداری و شهر ایجاد کرده‌اید ولی این کافی نیست و آنچه نیاز مبرم امروز شورا و شهرداری است، تدوین اولویت‌های دست آورد محور است. متأسفانه باید اذعان کنیم که هنوز شهردار تهران استراتژی لازم برای تدوین محورهای اولویت‌دار را مشخص نکرده است تا مدیران و ظرفیت کارشناسی بدنه شهرداری با حمایت شورای شهر نسبت به پیگیری و ایجاد هم افزایی برای عملیاتی شدن آنها و ایجاد رضایت مندی مطلوب در شهروندان را رقم بزند.رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران اضافه کرد: در این خصوص ضرورت دارد، کلیت شورای پنجم نیز ظرفیت‌های موازی و جزیره‌ای و انفرادی اعضا، کمیته‌ها و کمیسیون‌ها را در کنار شهردار محترم تهران روی اولویت‌های دست آورد محور متمرکز کند و نقش هیات رییسه محترم به خصوص آقای مهندس هاشمی ریاست محترم شورای اسلامی شهر تهران در این هدفمند کردن ظرفیت‌ها وهم افزایی انرژی بسیار تعیین‌کننده است.این عضو شورای شهر تهران در بخش دیگر نطق خود به موضوع ارزیابی انجمن شورایاری و مدیریت محله در شهر تهران پرداخت و گفت: شورای اسلامی دوره اول شهر تهران در تصمیمی استراتژیک و مبتنی بر اعتقاد به اهمیت و نقش مشارکت‌های اجتماعی در مدیریت محله و شهر، تصمیم به ایجاد انجمن شورایاری‌ها گرفت. انجمنی غیر دولتی، غیر متمرکز، غیر سیاسی، داوطلبلانه، مشارکتی و از جهت اقتصادی خودگردان و غیر وابسته به شهرداری تهران. انجمنی که اکنون در آستانه برگزاری پنجمین دوره انتخابات آن، به عنوان بزرگ‌ترین انتخاب محلی کشور هستیم.
او ادامه داد: اکنون که شورای پنجم تصمیم به برگزاری چنین انتخاباتی گرفته آیا ارزیابی صحیحی از وضعیت موجود فعالیت انجمن شورایاری‌ها و مدیریت محله و نیز کارنامه ۴ دوره شورایاری و مشارکت اجتماعی در محلات شهر تهران دارد؟ شورای پنجم به عنوان یک شورای اصلاح‌طلب که اعتقاد راسخ به تعمیق دموکراسی و مردم سالاری و مشارکت دهی آحاد جامعه در سرنوشت خود دارد در طول این ۲۰ ماهه گذشته در این خصوص و در بهبود وضعیت موجود مدیریت محله چه کرده است؟وی ادامه داد: حال سوال اینجا است که مدیریت شهری دوره پنجم از وضعیت موجود مدیریت محله در ساختارتصمیم‌گیری و رسیدگی انجمن شورایاری به جایگاه خود که در اساسنامه‌ها و مصوبات شوراهای گذشته تصریح شده است، ارزیابی کامل و جامعی دارد؟ و اینکه آیا نقاط قوت و ضعف ساختار موجود و فعالیت ۴ دوره گذشته شورایاری‌ها مورد بحث و بررسی علمی و کارشناسی قرار گرفته است؟ آیا الگوی موجود مدیریت محله، الگوی مطلوبی است؟ او بیان کرد: آنچه امروز در بین صاحب‌نظران و کارشناسان مرتبط با این حوزه مطرح است و بنده هم به آن اعتقاد دارم، این است که وضعیت موجود و گذشته مدیریت محله وضعیت مطلوبی ندارد و نسبت به آنچه هدف ایجاد این نهاد بوده انحرافاتی جدی پیدا کرده است و با این حجم از ساختار و امکانات و ظرفیت عملاً به یکی از زیر مجموعه‌های شهرداری اضافه شده و مشارکت اجتماعی به مفهوم واقعی در این عرصه کم رنگ است.بررسی اجمالی اولیه نشان می‌دهد که به مرور مدیریت محله و انجمن شورایاری به جای ایفای نقش مشارکت دهی شهروندان در امور محله و نظارت بر عملکرد شهرداری کم کم به سوی اینکه خود جزیی از ساختار سازمانی شهرداری تهران و متصل و عجین در آن باشد تمایل پیدا کرده و به زیر مجموعه شهرداری تهران تبدیل شده است.
